Дониёров Сарвар Алланазаровичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Фаолланган бентонитларни олиш, уларга хромат ва фосфат ионларини адсорбсияланиши кинетикаси ва термодинамикаси», 02.00.11 – Коллоид ва мембрана кимёси (кимё фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.4.PhD/K900.
Илмий раҳбар: Хандамов Даврон Абдикодирович, кимё фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент кимё-технология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Наманган давлат техника университети, DSc.03/29.08.2023.К/Т.66.02.
Расмий оппонентлар: Абдурахмонов Элдор Баратович, кимё фанлари доктори, профессор; Яркулов Ахрор Юлдашевич, кимё фанлари доктори, доцент.  
Етакчи ташкилот: Қарши давлат техника университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади: Деҳқонобод бентонити ва у асосида кислотали муҳитда фаолланган бентонитларига Cр2О72- ҳамда ПО43- ионларининг адсорбсияланиш кинетикаси ва термодинамикасини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ДБ, ДБ15 ва ДБ25 адсорбентларига хром (ВИ) ва фосфат ионларининг адсорбсияланиши бўйича уларнинг адсорбсион фаоллиги қуйидаги ДБ15>ДБ25>ДБ  тартибда жойлаштирилиши исботланган;
адсорбсияланиш жараёнларига муҳитнинг пҲ кўрсаткичи ва адсорбентлар миқдорлари таъсири: хром (ВИ) ионлари учун пҲ=4,0 ва 3,0 г/Л, фосфат ионлари учун пҲ=6,0 ва 2,0 г/Л шароитларида энг юқори адсорбсияланиш самарадорлиги асосланган;
жараён кинетикаси таҳлил қилинганда, адсорбсиянинг псевдо-иккинчи тартибли кинетик моделга мувофиқлиги ҳамда диффузияланиш механизми бўйича икки босқичда борганлиги аниқланган.
адсорбсияланиш жараёнида Гиббс эркин энергиясининг манфий қийматлари адсорбсияланишни ўз-ўзидан содир бўлиши ва эндотермик хусусиятга эга эканлигини асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Адсорбсияланиш жараёнининг кинетикаси ва термодинамикасини аниқлаш бўйича олинган натижалар асосида:
адсорбентларнинг коллоид-кимёвий ва адсорбсияланиш кўрсаткичлари асосида “70710102-Катализаторлар ва адсорбентлар технологияси” мутахассислиги магистрантлари учун “Адсорбентлар, адсорбсия жараёнлари кинетикаси ва термодинамикаси фанидан масалалар тўплами” дарслиги мазмунида ўз аксини топган (17.03.2012 й., 106-495-сон гувоҳнома). Натижада, магистратура мутахассислиги талабаларининг адсорбсияланиш механизмларини чуқур ўзлаштиришлари бўйича амалий билим ва кўникмаларга эга бўлиши имконини берган; 
фаолланган ДБ, ДЕАДБ, ДБ15 ва ДБ25 адсорбентлари «Шўртан нефт ва газ қазиб чиқариш бошқармаси»да техник айланма сувларни тозалашда жорий этилган («Шўртан нефт ва газ қазиб чиқариш бошқармаси»нинг 2025 йил 6 январдаги ОП25/АН-35-сон маълумотномаси). Натижада, фаолланган бентонитлар “Шўртан нефт ва газ қазиб чиқариш бошқармаси” да техник айланма сувлар таркибидаги: Cр6⁺ ионларини 68,3% гача, Фе2⁺/Фе3⁺ ионларини 56,7% гача ҳамда ПО43- ионларини 71,2% гача тозалаш имконини берган. 

Yangiliklarga obuna bo‘lish