Кутлимуратов Сардорбек Рустамовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон.

I.    Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Хоразм жадидларининг инсонпарварлик ва маърифатпарварлик қарашлари”, 09.00.03 – Фалсафа тарихи (фалсафа фанлари)
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.4.PhD/ Fal1408
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, DSc.03/27.02.2020.F.72.08.
Илмий раҳбар: Намозов Бобир Баҳриевич, фалсафа фанлари доктори, профессор
Расмий оппонентлар: Амриддинова Дилрабо Турсуновна, фалсафа фанлари доктори, проессор; Аҳмедова Зебинисо Азизовна, фалсафа фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат чет тиллар институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.    Тадқиқотнинг мақсади Хоразм жадидлари инсонпарварлик ва маърифатпарварикка оид қарашларининг замонавий жамият тараққиётидаги аҳамиятини асослаб беришдан иборат.
III.     Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ХИХ аср охири ХХ аср бошларида Хоразм жадидларининг инсон эркинлиги ва ижтимоий тенглик, замонавий, инсонпарвар, маърифатли фуқаролик жамиятини барпо этиш каби гуманистик-маърифий ғояларининг Янги Ўзбекистон жамиятида шахс маънавий камолотига таъсири “шахс – ижтимоий тараққиёт – жамият” тамойили асосида маърифий ислоҳотлар, таълим тизимидаги янгиланишлар ва маънавий-маърифий сиёсат билан уйғунлиги асослаб берилган;
Хоразм жадидларининг конструктив қарашлари (таълим тизимини ислоҳ этиш, янги усул мактабларини очиш, миллий тилда таълим бериш, замонавий фанларни жорий қилиш) ва халқни маърифий уйғотиш стратегиялари (санъат, театр, мусиқа соҳасидаги фаолиятлари) миллий характер шаклланишига (тил ва маданиятга боғлиқлик, ахлоқий қадриятлар устуворлиги, жамовийлик ва ҳамкорлик, миллий ғурур ва ватанпарварлик) ҳамда миллий уйғонишга (иИлм-маърифатга интилиш, маданий тикланиш, сиёсий онг юксалиши, замонавийлик билан уйғунлашув) асос бўлганлиги мантиқий далилланган;
Хоразм жадидларининг демократик тамойилларга асосланган гуманистик– инсон ҳуқуқлари, исломий тафаккурни замонавий тафаккур билан уйғунлаштириш, ижтимоий-сиёсий ислоҳотларни амалга ошириш бўйича ғоялари замонавий демократик жамиятнинг инсон ҳуқуқлари устуворлиги, тенглик ва адолат тамойилларини рўёбга чиқаришда субстансионал асос (фалсафий-ахлоқий, сиёсий-ҳуқуқий, ижтимоий-иқтисодий) эканлиги исботланган; 
Хоразм жадидларининг аёллар таълими (таълимда тенглик, танлов имконияти), эркин ва танқидий фикрлаш (танқидий тафаккур, мантиқ ва баҳс маданиятига оид фан модуллари), адабиёт ва публицистика орқали жамиятда янгича тафаккурни шакллантириш каби қарашларининг умуминсоний маърифатпарварлик анъаналари билан муштараклиги ҳамда уларнинг позитивистик хусусиятлари (фактларга асосланган ислоҳотлар ва натижага йўналтирилган ҳаракат) очиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Хоразм жадидларининг инсонпарварлик ва маърифатпарварлик қарашларини тадқиқ этиш жараёнида олинган илмий натижалар асосида:
ХИХ аср охири ХХ аср бошларида Хоразм жадидларининг инсон эркинлиги ва ижтимоий тенглик, замонавий, инсонпарвар, маърифатли фуқаролик жамиятини барпо этиш каби гуманистик-маърифий ғояларининг Янги Ўзбекистон жамиятида шахс маънавий камолотига таъсири “шахс – ижтимоий тараққиёт – жамият” тамойили асосида маърифий ислоҳотлар, таълим тизимидаги янгиланишлар ва маънавий-маърифий сиёсат билан уйғунлигига доир хулосалар ва тавсиялардан Ўзбекистон Миллий университетида бажарилган ОТ-Ф1-88-сон “Ўзбекистон ижтимоий-сиёсий ва маънавий тараққиётида толерантлик тамойилининг тутган ўрни (Қадимги даврдан то ҳозирги вақтга қадар)” (2017-2020 йй) фундаментал илмий-тадқиқот лойиҳаси доирасида белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган. (Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университетининг 2024-йил 30-апрелдаги 04/11-5584-сон маълумотномаси). Натижада, жамият ижтимоий ҳаётида Хоразм жадидлари қарашларида илгари сурилган инсонпарварлик мезонлари ва принциплари асосида амалга ошириш юзасидан таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишга хизмат қилган;
Хоразм жадидларининг конструктив қарашлари (таълим тизимини ислоҳ этиш, янги усул мактабларини очиш, миллий тилда таълим бериш, замонавий фанларни жорий қилиш) ва халқни маърифий уйғотиш стратегиялари (санъат, театр, мусиқа соҳасидаги фаолиятлари) миллий характер шаклланишига (тил ва маданиятга боғлиқлик, ахлоқий қадриятлар устуворлиги, жамовийлик ва ҳамкорлик, миллий ғурур ва ватанпарварлик) ҳамда миллий уйғонишга (иИлм-маърифатга интилиш, маданий тикланиш, сиёсий онг юксалиши, замонавийлик билан уйғунлашув) асос бўлганлигига доир назарий умумлашмалар ва илмий янгиликлардан Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2024-йилда Маънавий-маърифий ишлар самарадорлигини ошириш ва соҳани ривожлантириш бўйича чора-тадбирлар дастурининг ВИ-йўналишида белгиланган “Буюк алломалар ва маърифатпарвар жадидларнинг маънавий меросини чуқур ўрганиш, илмий ижодий асарларини кенг тарғиб қилишга доир чора-тадбирлар” дастурининг 50-банди “Маърифатпарвар жадидларнинг ҳаёти ва фаолияти билан яқиндан танишиш, уларнинг ватанпарварлик, халқпарварлик соҳасидаги илғор фикрларини ўрганиш ва тарғиб этиш мақсадида “Сиз жадидларни танийсизми?” акциясини ўтказиш мавзусида тарғибот ишларини ташкил этиш ва ўтказишда фойдаланилган. (Республика Маънавият ва маърифат маркази ҳузуридаги Ижтимоий-маънавий тадқиқотлар институтининг 2025-йил 23-июндаги 10/365-сон маълумотномаси). Натижада, Хоразм жадидларининг инсонпарварлик ва маърифатпарварлик қарашларини ижтимоий-фалсафий жиҳатдан таҳлил этишга хизмат қилган;
Хоразм жадидларининг демократик тамойилларга асосланган гуманистик– инсон ҳуқуқлари, исломий тафаккурни замонавий тафаккур билан уйғунлаштириш, ижтимоий-сиёсий ислоҳотларни амалга ошириш бўйича ғоялари замонавий демократик жамиятнинг инсон ҳуқуқлари устуворлиги, тенглик ва адолат тамойилларини рўёбга чиқаришда субстансионал асос (фалсафий-ахлоқий, сиёсий-ҳуқуқий, ижтимоий-иқтисодий) эканлигида оид илмий хулосалар ва таклифлардан “Миллий тикланиш” демократик партияси 2025-2029-йилларга мўлжалланган сайловолди дастурининг ИИ. Маънавий юксалиш ва маданиятни ривожлантириш йўналишида давлатчилигимиз ривожининг уч минг йилдан зиёд тарихий тажрибасидан келиб чиқиб иш кўриш, жаҳон сивилизациясига беқиёс ҳисса қўшган буюк аждодларимизнинг илмий, маданий ва маънавий меросига таяниш каби белгиланган вазифалар ижросини таъминлашда фойдаланилган (Ўзбекистон “Миллий тикланиш” демократик партияси Марказий кенгашининг 2025-йил 2-апрелдаги 02/02-30-сон маълумотномаси). Натижада, партия йўл харитасида белгиланган дастурларини амалга оширишга, партия тизимидаги ходимларнинг маънавий-маърифий йўналишдаги билим ва кўникмаларини ошириш, ўқув-услубий ҳамда мафкуравий тарғибот ишларини холисона ёритишда илмий манба бўлиб хизмат қилган;
Хоразм жадидларининг аёллар таълими (таълимда тенглик, танлов имконияти), эркин ва танқидий фикрлаш (танқидий тафаккур, мантиқ ва баҳс маданиятига оид фан модуллари), адабиёт ва публицистика орқали жамиятда янгича тафаккурни шакллантириш каби қарашларининг умуминсоний маърифатпарварлик анъаналари билан муштараклиги ҳамда уларнинг позитивистик хусусиятлари (фактларга асосланган ислоҳотлар ва натижага йўналтирилган ҳаракат)га оид хулоса ва таклифлардан Хоразм вилоят “ХОРАЗМ МТРК” телерадиокомпаниясининг “Ассалом Хоразм”, “Ёшлар вақти”, “Нажот билимда” телекўрсатув ссенарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Хоразм вилоят телерадиокомпаниясининг 2025-йил 7-апрелдаги 313-сон маълумотномаси). Натижада, телетамошабинлар Хоразм жадидларининг инсонпарварлик ва маърифатпарварлик қарашлари ва унинг ижтимоий маънавий ҳаётга таъсирига янгича назарий-услубий ёндашувлардан келиб чиққан ҳолда ёшларни баркамол, илмга интилувчан, жамият ривожига ўз ҳиссасини қўша оладиган, ростгўй ва ҳалол инсон бўлиб етишиш имкониятларини янада кенгайтириш масалалари бўйича маълумотларни олиш имконини бериб, телекўрсатувларнинг илмийлиги ва оммабоплигини оширишга хизмат қилган.