Рузметова Гулираъно Атабековнанинг
фалсафа доктори (PhD) Диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Инсон капиталини ривожлантиришнинг минтақавий хусусиятлари (Хоразм вилояти мисолида)”, 08.00.12 - “Минтақавий иқтисодиёт”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2025.1.PhD/Iqt5189.
Илмий раҳбар: Шеров Алишер Бакберганович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Абу Райҳон Беруний номидаги Урганч давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Абу Райҳон Беруний номидаги Урганч давлат университети, DSc.03/27.09.2024.I.55.03.
Расмий оппонентлар: Худайберганов Дилшод Тухтабоевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Рузметов Шерзодбек Бахтиярович, иқтисодиёт фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Термиз давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Хоразм вилоятида инсон капиталини ривожлантиришнинг истиқболли ва устувор ёʻналишлари бўйича илмий-амалий тавсия ва таклифларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
минтақа иқтисодий ривожланишига таъсир этувчи омиллар сифатида инсон капитали (ҲC – ҳуман cапитал) омилини бевосита ижобий таъсири (диреcт эффеcт), бошқарув ва институтсионал сифат (ГИҚ – Говернанcе анд Институтионал Қуалитй), экологик сифат (ЭҚ – Энвиронментал Қуалитй), инфратузилма ривожланиши (ИД – Инфраструcтуре Девелопмент) омиллари орқали билвосита ижобий таъсири (индиреcт эффеcт) устуворлигини тавсифловчи СЕМ (Струcтурал Эқуатион Моделинг) модели таклиф этилган; 
минтақани инсон капитали кўрсаткичлари асосида “К-меанс” кластерлаш усули бўйича “юқори даражадаги инсон капитали кластери – {Урганч ш.}”, “ўрта даражадаги инсон капитали кластери – {Хива ш., Янгиариқ, Янгибозор}”, “ўрта даражадан паст инсон капитали кластери – {Богʻот, Гурлан, Қўшкўпир, Урганч, Ҳазорасп, Хонқа, Хива, Шовот}”, “паст даражадаги инсон капитали кластери – {Тупроққаъла}” га ажратиш таклиф этилган;
инсон капиталини ифодаловчи таълим соҳасига инвестициялар, согʻлиқни сақлаш харажатлари, бандлик даражаси омилларининг ялпи ҳудудий маҳсулот ҳажмига мос равишда қисқа муддатли (+0.48%; +0.26%; +0.67%) ва узоқ муддатли (+6.34%; +5.29%; +2.46%) таъсир даражасини аниқлаш модели таклиф этилган; 
минтақа инсон капиталини ифодаловчи асосий кўрсаткичларининг 
2025-2030-йилларга мўлжалланган прогноз қийматлари ишлаб чиқилган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Минтақада инсон капиталини ривожлантириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
минтақа иқтисодий ривожланишига таъсир этувчи детерминантлар инсон капитали (ҲC – ҳуман cапитал) омилини бевосита ижобий таъсири (диреcт эффеcт), бошқарув ва институтсионал сифат (ГИҚ – Говернанcе анд Институтионал Қуалитй), экологик сифат (ЭҚ – Энвиронментал Қуалитй), инфратузилма ривожланиши (ИД – Инфраструcтуре Девелопмент) омиллари орқали билвосита ижобий таъсири (индиреcт эффеcт) устуворлигини тавсифловчи СЕМ (Струcтурал Эқуатион Моделинг) модели бўйича таклиф Хоразм вилояти ҳокимининг “Таълим соҳасидаги ислоҳотларни жадаллаштириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўгʻрисидаги ПҚ-54-сонли қарорининг ижроси ҳақида”ги 70-12-0-Қ/24-сонли қарорини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Хоразм вилояти ҳокимлигининг 2025-йил 30-майдаги 7-2117-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши инсон капитали омилини минтақа иқтисодий ўсишига бевосита ижобий таъсири ҳамда бошқарув ва институтсионал сифат, экологик сифат, инфратузилма ривожланиши омиллари орқали эса билвосита ижобий таъсирларни шунингдек, ушбу таъсирлар орқали юқоридаги омилларнинг умумий таъсир даражаларини аниқлаш имконини берган;
минтақани инсон капитали кўрсаткичлари асосида “К-меанс” кластерлаш усули бўйича “юқори даражадаги инсон капитали кластери – {Урганч ш.}”,  “ўрта даражадаги инсон капитали кластери – {Хива ш., Янгиариқ, Янгибозор}”, “ўрта даражадан паст инсон капитали кластери – {Богʻот, Гурлан, Қўшкўпир, Урганч, Ҳазорасп, Хонқа, Хива, Шовот}”, “паст даражадаги инсон капитали кластери – {Тупроққаъла}” га ажратиш бўйича таклифи Хоразм вилояти ҳокимининг “Таълим соҳасидаги ислоҳотларни жадаллаштириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўгʻрисидаги ПҚ-54-сонли қарорининг ижроси ҳақида”ги 70-12-0-Қ/24-сонли қарорини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Хоразм вилояти ҳокимлигининг 2025-йил 30-майдаги 7-2117-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида минтақа шаҳар ва туманларини кластерларга (синфларга) ажратиш ҳамда ушбу ҳудудларда инсон капиатлини ривожлантиришнинг устувор ёʻналишларини аниқлаш имконини берган;
инсон капиталини ифодаловчи таълим соҳасига инвестициялар, согʻлиқни сақлаш харажатлари, бандлик даражаси омилларининг ялпи ҳудудий маҳсулот ҳажмига мос равишда қисқа муддатли (+0.48%; +0.26%; +0.67%) ва узоқ муддатли (+6.34%; +5.29%; +2.46%) таъсир даражасини аниқлаш модели бўйича таклиф Хоразм вилояти ҳокимининг “Таълим соҳасидаги ислоҳотларни жадаллаштириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўгʻрисидаги ПҚ-54-сонли қарорининг ижроси ҳақида”ги 70-12-0-Қ/24-сонли қарорини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Хоразм вилояти ҳокимлигининг 2025-йил 30-майдаги 7-2117-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида инсон капиталини асосий кўрсаткичларининг минтақа иқтисодий тараққиётига узоқ ва қисқа муддатли таъсирини ҳисоблаш ва бу орқали минтақани ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш учун аниқ инструментларни белгилаш имконини берган; 
минтақа инсон капиталини ифодаловчи асосий кўрсаткичларининг ўрта муддатли даврга мўлжалланган прогноз қийматларини ишлаб чиқиш бўйича таклиф Хоразм вилояти ҳокимининг “Таълим соҳасидаги ислоҳотларни жадаллаштириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўгʻрисидаги ПҚ-54-сонли қарорининг ижроси ҳақида”ги 70-12-0-Қ/24-сонли қарорини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Хоразм вилояти ҳокимлигининг 2025-йил 30-майдаги 7-2117-сон маълумотномаси). Мазкур тадқиқот натижасини амалиётда қўллаш орқали минтақа инсон капиталини ифодаловчи асосий кўрсаткичларининг ўрта муддатли даврга прогнозлашнинг қўшимча имкониятини аниқлашга замин яратган.