Касимова Малика Абдувакиловна
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтиссослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Академик лицей ўқувчиларига хорижий тилларни ўқитишда сунъий интеллектдан фойдаланишнинг инновацион технологияси” 13.00.02 -Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (Хорижий тил), (Педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон миллий педагогика университети.
Илмий раҳбар: Абдужаббарова Замира Рустамовна. Филология фанлари номзоди, профессор
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон миллий педагогика университети, DSc.03/30.11.2024.Ped.26.04.
Расмий оппонентлар: Исакулова Нилуфар Жаникуловна педагогика фанлари доктори. Мавланова Моҳира Умрбек қизи педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади академик лицей ўқувчиларининг хорижий тилда (инглиз тили) гапириш кўникмасини ривожлантиришда сунъий интеллектдан фойдаланиш методикасини ривожлантиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
академик лицей ўқувчиларига хорижий тилларни ўқитишда сунъий интеллект асосидаги инновацион технологияларнинг дидактик имкониятлари мослашувчанлик, ҳамкорлик, ижтимоий медиа, рефлекция, тил ва сунъий интеллект интеграциясини ўқувчиларнинг индивидуал эҳтиёжлари, ўзлаштириш даражаси, қизиқишлари ва мақсадларига мослаштириш, лойиҳалар устида ишлаш, ўзини-ўзи баҳолаш ҳамда индивидуал қобилятларини босқичма-босқич ривожлантиришни таъминлаш асосида аниқлаштирилган;
академик лицей ўқувчиларига хорижий тилларни ўқитишда сунъий интеллект асосидаги инновацион технологиялардан фойдаланишга асосланган дидактик модел, амалий ёндашувларни педагогик тамойилларга уйғунлаштириш, ўқувчиларнинг индивидуал қизиқиши ва таҳлилий фикрлашини ривожлантиришга қаратилган тил ўрганиш жараёни мазмунини табиий тилни қайта ишлаш ҳамда якка ва жуфт нутқ симуляцияси каби сунъий интеллект технологиялари воситасида талаффуз, лексика ва равонлик каби компонентларга устиворлик бериш асосида такомиллаштирилган;
академик лицей ўқувчиларига хорижий тилларни сунъий интеллект асосида ўқитиш методикаси виртуал тил алмашинуви, мулоқот симуляцияси, бадиий ижод технологияси ва ҳикоя қилиб бериш усулларига кўра адаптив таълим платформалари ва чатботлар каби сунъий интеллектга асосланган инновацион воситалар ёрдамида интерактив ва гемификацион ривожлантирувчи машқларни киритиш орқали такомиллаштирилган;
академик лицей ўқувчиларига хорижий тилларни ўқитишда сунъий интеллектга асосланган инновацион технологиялардан фойдаланиш орқали самарадорликка эришиш ёндашуви аудитория ва аудиториядан ташқари машғулотларда аниқ мезонлар, грамматик тўғрилик, луғат бойлиги, талаффуз ва интонация, равонлик ва изчиллик, интерактивликни баҳолашнинг ҳамда ўқувчиларнинг ўзини ўзи ривожлантиришга йўналтирилган даражаларга мувофиқлигини таъминлаш, педагогик микромуҳитнинг шаффофлиги ва динамиклигини аниқлаш асосида такомиллаштирилди.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
академик лицей ўқувчиларининг хорижий тилларни ўқитишда сунъий интеллект имкониятлари мослашувчан, ҳамкорлик, ижтимоий медиа, рефлекция ва тил ва сунъий интеллект интеграцияси ўқувчиларнинг индивидуал эҳтиёжлари, ўзлаштириш даражаси, қизиқишлари ва мақсадларига мос равишда таълим жараёнини ташкил этиш, лойиҳалар устида ишлаш, ўзини-ўзи баҳолаш ҳамда индивидуал қобилиятларини боқичма-босқич ривожлантириш асосида аниқлаштиришга оид таклифлардан “Developing speaking skills” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Низомий номидаги Ўзбекистон Миллий педагогика университетининг 2025-йил 28-майдаги 11-05-3450/04 сонли далолатнома). Натижада, академик лицей ўқувчиларининг хорижий тилларни ўқитишда инновацион таълим мазмун-моҳиуатини таҳлил қилишга еришилган;
сунъий интеллект асосида академик лицей ўқувчиларининг хорижий тилларни ўқитиш модели амалий ёндошувлар ва тамойилларни ўқувчиларнинг индивидуал қизиқиши, таҳлилий фикрлаши, сунъий интеллект технологиялари воситасида табиий тилни қайта ишлаш, хусусан, якканутқ ва жуфтнутқнинг турли шаклларини симуляция қилиш орқали тил ўрганиш жараёни илмий инновацион ва конструктив ғояларни ривожлантиришнинг натижавийлигини фронтал таъминлаш асосида такомиллаштиришга доир таклифлар “Developing speaking skills” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Низомий номидаги Ўзбекистон Миллий педагогика университетининг 2025-йил 28-майдаги 11-05-3450/04 сонли далолатнома). Сунъий интеллект асосида академик лицей ўқувчиларининг хорижий тилларни ўқитишга доир уондашувлар ва тамоуиллар ривожлантириш имкони ошган;
сунъий интеллект асосида академик лицей ўқувчиларининг хорижий тилларни ўқитиш методикаси виртуал тил алмашинуви, мулоқот симуляцияси, бадиий ижод технологияси ва ҳикоя қилиб бериш усулларига кўра адаптив таълим платформалари ва чатботлар каби сунъий интеллектга асосланган воситалар ёрдамида ривожлантирувчи машқларни киритиш асосида хорижий тилларни ўқитиш сифатини оширишнинг илмий-амалий асослари такомиллаштиришга оид таклифлардан “Developing speaking skills” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Низомий номидаги Ўзбекистон Миллий педагогика университетининг 2025-йил 28-майдаги 11-05-3450/04 сонли далолатнома). Натижада, академик лицей ўқувчиларининг хорижий тилларни ўқитиш методикаси такомиллаштирилган.
мустақил таълим жараёнида сунъий интеллект асосида академик лицей ўқувчиларининг хорижий тилларни ўқитиш самарадорлиги аудитория ва аудиториядан ташқари машғулотларда грамматик тўғрилик, луғат бойлиги, талаффуз ва интонация, равонлик ва изчиллик, интерактивлик хусусиятдаги мезонлар кўра бирлаштириш ҳамда ўзини ўзи ривожлантиришга йўналтирилган педагогик микромуҳит яратиш асосида такомиллаштиришга доир маълумотлардан “Developing speaking skills” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Низомий номидаги Ўзбекистон Миллий педагогика университетининг 2025-йил 28-майдаги 11-05-3450/04 сонли далолатнома). Натижада, сунъий интеллект асосида академик лицей ўқувчиларининг хорижий тилларни ўқитишнинг баҳолаш мезонлари ва инновацион технологиуа воситаларини такомиллаштириш имкони амалга оширилган.