Алихонова Дилбар Мухторовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтиссослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Бўлажак инглиз тили ўқитувчиларда ўқув лексик компетенсияларни ривожлантириш методикасини такомиллаштириш” 13.00.02 -Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (Хорижий тил), (Педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:
Диссертация бажарилган муассаса номи: Низомий номидаги Ўзбекистон миллий педагогика университети.
Илмий раҳбар: Азизова Қизлархон Машрабовна. Педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Низомий номидаги Ўзбекистон миллий педагогика университети., ДСc.03/30.11.2024.Пед.26.04.
Расмий оппонентлар: Комилов Нодирбек Боқижонович педагогика фанлари доктор, профессор. Баделбаева Юлдузбону Орифжоновна фанлари бўйича фалсафа доктори.
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади мақсади академик лицей ўқувчиларининг хорижий тилда (инглиз тили) гапириш кўникмасини ривожлантиришда сунъий интеллектдан фойдаланиш методикасини ривожлантиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бўлажак инглиз тили ўқитувчиларда ўқув лексик компетенсияларни ривожлантиришнинг педагогик имкониятллари ўзини-ўзи коррексиялаш фаоллигини оширишга қаратилган лексик хатолар устида рефлекция қилиш орқали интерференсияни секин-аста камайтириш ва баҳолашга асосланган компетентли, интегратив контекстуал, контрастив ва коммуникатив ёндашувлардан самарали фойдаланиш, семантик жиҳатдан нотаниш лексик бирлик шакли ва мазмунини таснифлаш ҳамда ўқув лексик хусусиятларни мониторинг қилишга устуворлик бериш асосида аниқлаштирилган;
бўлажак инглиз тили ўқитувчиларда ўқув лексик компетенсияларни ривожлантириш модели ёндашув ва тамойилларнинг дидактик бирлигини асослашга қаратилган лексик бирликларининг стилистик хусусиятларини аниқлаш, ўқув фаолияти ва ўқитувчининг ўқитиш фаолияти муносабатлари уйғунлигини адекват таъминлаш ҳамда ўқув луғати ва фаолиятни ривожлантириш вазифаларини уйғунлаштириш ва унинг самарадорлигини экспериментал равишда диагностика қилиш ва баҳолаш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак инглиз тили ўқитувчиларда ўқув лексик компетенсияларни ривожлантириш методикаси лойиҳа асосида ва ҳамкорликда ўқитиш, муаммога асосланган ўқитиш усулларини қўллашда лексик хатолар камайиши, интерференсия ҳолатлари бартараф этилиш, сўз бойлиги кенгайиши, нутқ равонлиги ошишига кўра ўқув лексикографик амалиётнинг функсионал мослиги ва ўқув луғати билан фаолият уйғунлиги барқарорлигини таъминлаш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак инглиз тили ўқитувчиларда ўқув лексик компетенсияларни ривожлантириш самарадорлиги олинган маълумотларни назарий педагогик изоҳлаш, тажриба натижаларини расмийлаштириш, тадқиқот хулосаларини мониторингини юритиш ҳамда сўз бойлигини мантиқий фикрлаш асосида рационал кенгайтириб боришга асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
бўлажак инглиз тили ўқитувчиларда ўқув лексик компетенсияларни ривожлантиришнинг педагогик имкониятллари ўзини-ўзи коррексиялаш фаоллигини оширишга қаратилган лексик хатолар устида рефлекция қилиш орқали интерференсияни секин-аста камайтириш ва баҳолашга асосланган компетентли, интегратив контекстуал, контрастив ва коммуникатив ёндашувлардан самарали фойдаланиш, семантик жиҳатдан нотаниш лексик бирлик шакли ва мазмунини таснифлаш ҳамда ўқув лексик хусусиятларни мониторинг қилишга устуворлик бериш асосида аниқлаштиришга оид таклифлардан “Practice of language aspects” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2025-йил 8-майдаги 11-05-2978/04-сонли далолатномаси). Натижада, академик лицей ўқувчиларининг хорижий тилларни ўқитишда инновацион таълим мазмун-моҳиуатини таҳлил қилишга еришилган;
бўлажак инглиз тили ўқитувчиларда ўқув лексик компетенсияларни ривожлантириш модели ёндашув ва тамойилларнинг дидактик бирлигини асослашга қаратилган лексик бирликларининг стилистик хусусиятларини аниқлаш, ўқув фаолияти ва ўқитувчининг ўқитиш фаолияти муносабатлари уйғунлигини адекват таъминлаш ҳамда ўқув луғати ва фаолиятни ривожлантириш вазифаларини уйғунлаштириш ва унинг самарадорлигини экспериментал равишда диагностика қилиш ва баҳолаш асосида такомиллаштиришга доир таклифлар “Practice of language aspects” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2025-йил 8-майдаги 11-05-2978/04-сонли далолатномаси). Сунъий интеллект асосида академик лицей ўқувчиларининг хорижий тилларни ўқитишга доир ёндашувлар ва тамойиллар ривожлантириш имкони ошган;
бўлажак инглиз тили ўқитувчиларда ўқув лексик компетенсияларни ривожлантириш методикаси лойиҳа асосида ва ҳамкорликда ўқитиш, муаммога асосланган ўқитиш усулларини қўллашда лексик хатолар камайиши, интерференсия ҳолатлари бартараф этилиш, сўз бойлиги кенгайиши, нутқ равонлиги ошишига кўра ўқув лексикографик амалиётнинг функсионал мослиги ва ўқув луғати билан фаолият уйғунлиги барқарорлигини таъминлаш асосида хорижий тилларни ўқитиш сифатини оширишнинг илмий-амалий асослари такомиллаштиришга оид таклифлардан “Practice of language aspects” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2025-йил 8-майдаги 11-05-2978/04-сонли далолатномаси). Натижада, академик лицей ўқувчиларининг хорижий тилларни ўқитиш методикаси такомиллаштирилган.
бўлажак инглиз тили ўқитувчиларда ўқув лексик компетенсияларни ривожлантириш самарадорлиги олинган маълумотларни назарий педагогик изоҳлаш, тажриба натижаларини расмийлаштириш, тадқиқот хулосаларини мониторингини юритиш ҳамда сўз бойлигини мантиқий фикрлаш асосида рационал кенгайтириб боришга асосида такомиллаштиришга доир маълумотлардан “Practice of language aspects” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2025-йил 8-майдаги 11-05-2978/04-сонли далолатномаси). Натижада, сунъий интеллект асосида академик лицей ўқувчиларининг хорижий тилларни ўқитишнинг баҳолаш мезонлари ва инновацион технологиуа воситаларини такомиллаштириш имкони амалга оширилган.