Файзуллаев Хайриддин Алимуродовичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Тупроқни полиз экинлари экиш учун тайёрлаш билан бирга плёнка ётқизадиган машина ишлаб чиқишнинг илмий-техник ечимлари”, 05.07.01 – Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация машиналари. Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация ишларини механизациялаш (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2025.2.DSc/Т950
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қарши давлат техника университети.
Илмий маслаҳатчи: Маматов Фармон Муртозевич, техника фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қарши давлат техника университети,  PhD.03/30.06.2020.Т.111.02. 
Расмий оппонентлар: Худаяров Бердирасул Мирзаевич, техника фанлари доктори, профессор; Батиров Зафар Лутфуллаевич, техника фанлари доктори, доцент; Абдулхаев Хуршед Ғафурович, техника фанлари доктори, катта илмий ходим.
Етакчи ташкилот: Самарқанд агроинновациялар ва тадқиқотлар институти.
Диссертация йўналиши: Назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади полиз экинларини плёнка остига экиш учун тупроқни қисқа муддатларда экишга тайёрлаш, тупроқ структурасини бузилиши ва зичланишидан ҳимоя қилиш, сув ва энергия-ресурсларни тежашни таъминлайдиган машинани ишлаб чиқишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
тупроққа ағдаргичсиз ишлов берадиган, шудгор юзасини текислаб  зичлайдиган ва плёнка ётқизадиган ишчи қисмлардан ташкил топган комбинациялашган машинанинг конструксияси ва технологик иш жараёни ишлов берилган йўлакни сифатли экишга тайёрлаш ва плёнкани талаблар даражасида ётқизилишини ҳисобга олиниб ишлаб чиқилган;
текислагич-зичлагичнинг конструксияси ва параметрлари плёнка ётқизиладиган йўлак тупроғини талаблар даражасида сифатли текислаш ва зичлашни таъминлашини ҳисобга олиниб ишлаб чиқилган;
машинанинг тупроққа ағдаргичсиз ишлов берадиган ишчи қисми универсал панжаси ва қия тутқичли “параплау” туридаги иш органлари параметрлари ҳамда уларни ўзаро жойлашиши кам энергия сарф қилган ҳолда белгиланган чуқурликда тупроқни талаблар даражасида сифатли юмшатилишини таъминлашини ҳисобга олган ҳолда асосланган;
машина ишчи қисмлари орасидаги бўйлама ва кўндаланг масофалар деформацияланган тупроқни тўсиқсиз силжишини ҳисобга олган ҳолда асосланган;
комбинациялашган машинанинг ариқча очадиган ва плёнка четки қисмларини кўмадиган дисксимон иш органларининг параметрлари плёнка четки қисмларини талаблар даражасида кўмилишини ҳисобга олган ҳолда асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Тупроқни полиз экинлари экиш учун тайёрлаш билан бирга плёнка ётқизадиган машина ишлаб чиқишнинг илмий-техник ечимлари бўйича ўтказилган тадқиқотларда олинган натижалар асосида:
полиз экинларини плёнка остига экиш учун тупроққа ишлов бериш усули ва тупроққа ишлов берадиган қуролга Россия Федерацияси интеллектуал мулк бўйича Федерал хизматининг ихтирога ва фойдали моделга патентлари олинган (“Способ обработки почвы для возделывания бахчевых культур под пленкой”, РУ 2770604-2021 й., “Почвообрабатывающее орудие для бахчевых культур”,    РУ 190971-2019 й., “Почвообрабатывающий агрегат для возделывания бахчевых культур под пленкой”, РУ 2768978-2021 й.). Натижада плёнка ётқизиладиган йўлакка ишлов берадиган ва уни экишга тайёрлайдиган машинанинг конструксиясини ишлаб чиқиш имкони яратилган;
тупроққа ағдармасдан ишлов берадиган ишчи органларга Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ҳузуридаги “Интеллектуал мулк маркази” давлат муассасасининг фойдали моделларга патентлари олинган (“Ағдаргичсиз тупроққа ишлов бериш қуролининг ишчи органи”, № ФАП 00656-2011 й., “Ерни ағдармасдан ҳайдайдиган ва унга ишлов берувчи қуролнинг ишчи органи”, № ФАП 00719-2012 й). Натижада тупроққа сифатли ишлов берилиши ва ундаги намни сақланишини таъминлайдиган иш органлар конструксиясини ишлаб чиқиш имкони яратилган;
плёнка остига полиз экинларини экиш учун тупроқни тайёрлаш билан бирга плёнка ётқизадиган машинага дастлабки талаблар ва техник топшириқ тасдиқланган (Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий марказининг 2025-йил 9-апрелдаги 05/04-04-140-сон маълумотномаси). Натижада плёнка остига полиз экинларини экиш учун тупроқни агротехник талаблар даражасида тайёрлаш билан бирга плёнка ётқизишни амалга оширадиган машинанинг конструксиясини ишлаб чиқиш имконияти яратилган; 
плёнка остига полиз экинларини экиш учун тупроқни тайёрлаш билан бирга плёнка ётқизадиган машинани ишлаб чиқаришни ўзлаштириш учун лойиҳа-конструкторлик ҳужжатлари (дастлабки талаблар, техник топшириқ, техникавий шартлар ва чизмалар) “БМКБ-Агромаш” АЖ да лойиҳалаш жараёнига жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий марказининг 2025-йил 9-апрелдаги 05/04-04-140-сон маълумотномаси). Натижада асосланган параметрларга эга бўлган плёнка остига полиз экинларини экиш учун тупроқни тайёрлаш билан бирга плёнка ётқизадиган машинанинг саноат нусхаларини ишлаб чиқариш имкони яратилган;
плёнка остига полиз экинларини экиш учун тупроқни тайёрлаш билан бирга плёнка ётқизиш учун машина Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалиги вазирлиги тасарруфидаги фермер хўжаликларида, жумладан Қашқадарё вилояти Кўкдала тумани фермер хўжаликларида жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий марказининг 2025-йил 9-апрелдаги 05/04-04-140-сон маълумотномаси). Натижада плёнка остига полиз экинларини экиш учун тупроқни тайёрлаш билан бирга плёнка ётқизишда ёнилғи сарфи 1,75 мартага ва фойдаланишдаги харажатлар 52 фоизга камайган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish