Ахмедов Вохид Низомовичнинг
фан доктори (DSc) диссертация ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): ««Гидрофоб композицияларнинг олиниши, хоссалари ва технологияси», 02.00.14 - Органик моддалар ва улар асосидаги материаллар технологияси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.2.DSc/Т337.
Илмий маслаҳатчи: Қодиров Тўлқин Жумаевич, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат техника университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент кимё-технология илмий тадқиқот институти, DSc.16/30.12.2019.К/Т.87.01.
Расмий оппонентлар: Нурқулов Файзулла Нурмўминович, техника фанлари доктори, профессор; Зиядуллаев Одилжон Эгамбердиевич, кимё фанлари доктори, профессор; Бафоев Ҳусниддин Мирзаевич, техника фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат техника университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: маҳаллий хомашёлар асосида кремниёрганик термо ва гирофоб (олиго)полимерлар синтез қилиш, модификациялаш ва уларни турли соҳаларда гидрофобизатор ва термик барқарорлаштирувчи сифатида қўллаш технологияларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
винилдигидроксихлорсилан, винилтриетоксисилан, гидролизланган полиакрилонитрил, акрил эмулсияси асосидаги полимерлар синтезининг кинетик қонуниятлари асосида мақбул шароитлари, шунингдек, полимерларнинг тузилиши, структураси идентификация қилинган ва дастлабки компонентлар 1:1 нисбатда бўлганида эфир системасида унум 62 % га бўлиши аниқланган;
винилдигидроксихлорсилан, винилтриетоксисилан, гидролизланган полиакрилонитрил, акрил эмулсияси асосидаги модификацияланган полимерларнинг физик ҳолати, иссиқлик, термик ва гидрофобик хусусиятларига ҳамда уларнинг ўзгартирилган шаклларига таъсир қилиш орқали сув, намлик ва ҳароратга чидамли композитларнинг самарадорлигини ошириш усули ишлаб чиқилган;
олинган термик гидрофоб полимерларнинг тузилиши, физик кимёвий хоссалари, шунингдек оптимал таркибларнинг ташқи омиллар таъсирида термик-гидрофобик параметрларининг ўзгаришлари аниқланган;
винилдигидроксихлорсилан, винилтриетоксисилан, гидролизланган полиакрилонитрил, акрил эмулсияси асосида самарали гидрофоб қопламалар таркиби, ҳамда улар асосида чарм ва цемент материалларининг гидрофоб хусусиятини оширувчи кўп босқичли гидрофобик ҳимоя қилиш усули ишлаб чиқилган;
винилдигидроксихлорсилан, винилтриетоксисилан, гидролизланган полиакрилонитрил, акрил эмулсияси асосидаги олинган полимерлар материалларнинг термик ҳусусиятлари ва деструксияси тадқиқи асосида термобарқарорлиги аниқланган;
винилдигидроксихлорсилан, винилтриетоксисилан, гидролизланган полиакрилонитрил, акрил эмулсияси асосидаги тикилган полимерларнинг олиниш технологияси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Кремний органик полимерлар олиш технологияси ва уларни термик барқарорлаштирувчи - гидрофобизатор сифатида қўллаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
олинган полимерларнинг 1/20 нисбатдаги ишчи аралашмаси асосидаги қурилиш материалларини гидрофобловчи модда «201-сон хўжаликлараро кўчма механизациялашган калонна» МЧЖда амалиётга жорий қилинган. (Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятлар вазирлигининг 2024 йил 13 майдаги 5/4/38-1515-сон маълумотномаси). Натижада, қурилиш материаллари ва биноларни ташқи таъсирлардан самарали ҳимояловчи гидрофобизаторлар ишлаб чиқариш имконини берган;
олинган термобарқарор полимер бирикмалар ва улар асосидаги композициялар “Бухоро вилоят ёнғиндан сақлаш жамоат бирлашмаси” корхонасида амалиётга жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда Вазиятлар Вазирлигининг 2024 йил 13 майдаги 5/4/38-1515-сон маълумотномаси). Натижада, бир вақтнинг ўзида ҳам гидрофоблик, ҳам термик хусусиятлари яхшиланган чарм ва бошқа қурилиш материалларини олиш имконини берган;
VEDGXS, VETES, GIPAN, AE асосидаги гидрофоб полимер компжзисия “201- хўжаликлараро кўчма механизациялашган калонна” МЧЖда амалиётга жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда Вазиятлар Вазирлигининг 2024-йил 13-майдаги 5/4/38-1515-сон маълумотномаси). Натижада, чарм, бетон ва керамика махсулотларининг намга чидамлилигини 50-60 баробаргача ошириш имконини берган.