Давронова Норнисо Фахриддин қизининг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Атроф муҳит обектларидан темир ва кобалт ионларини иммобилланган азот- ва кислород сақлаган органик реагентлар ёрдамида сорбсион-спектроскопик аниқлаш ва ажратиш усулларини ишлаб чиқиш», 11.00.05 - Атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва табий ресурслардан оқилона фойдаланиш (кимё фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2025.2.PhD/К906.
Илмий раҳбар: Сманова Зулайҳо Асаналиевна, кимё фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент кимё-технология институти. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент кимё-технология илмий тадқиқот институти, DSc.16/30.12.2019.К/Т.87.01.
Расмий оппонентлар: Мухамедгалиев Бахтиёр Абдукадирович, кимё фанлари доктори, профессор; Алиева Муқаддас Тўйчиевна, кимё фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Умумий ва ноорганик кимё институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади: Қўнғирот тумани ва Навоий вилояти оқова сувлари таркибидан темир ва кобалт ионларини метрологик параметрларини иммобилланган азот- ва кислород сақлаган органик реагентлар ёрдамида сорбсион-спектроскопик аниқлаш ва ажратиш усулини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
илк бор Fe(III) ва Cо(II) ионларини аниқлаш ва ажартиш учун полиакрилонитрил асосидаги ППА-1 сорбентига иммобилланган метил тимол кўки ва нитрозо Р- тузи органик реагентлари қўлланилган ҳамда иммобиллашнинг оптимал шароитлари аниқланган;
Fe(III) ва Cо(II) ионларини иммобилланган метил тимол кўки ҳамда нитрозо Р- тузи иштирокида барқарор комплекс бирикмалар ҳосил бўлишининг оптимал шароитлари, таркиби ва тузулиши турли физик-кимёвий усуллар, квант кимёвий ҳисоблашлар ёрдамида аниқланган ва уларнинг метрологик параметрлари топилган;
экологик обектлар, жумладан турли оқова ва чиқинди сув намуналарида иммобилланган метил тимол кўки ва нитрозо Р- тузи органик реагентлари ёрдамида Fe(III) ва Cо(II) ионларини сорбсион-спектроскопик аниқлаш ва ажратишнинг янги усуллари ишлаб чиқилган;
ишлаб чиқилган сорбсион-спектроскопик усул асосида атроф-муҳитни муҳофаза қилишда Fe(III) ва Cо(II) ионларини оқова ва чиқиндилар сувларидаги микро миқдорининг экологик мониторингини самарали амалга ошириш имконияти аниқланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Атроф-муҳит обектларидан темир ва кобалт ионларини иммобилланган азот- ва кислород сақлаган органик реагентлар ёрдамида сорбсион-спектроскопик аниқлаш ва ажратиш усулини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
темир (III) ва кобалт (II) ионларини сорбсион-спектроскопик аниқлаш усули «Навоиязот» АЖда амалиётга жорий этилган («Навоиязот» АЖнинг 2025 йил 21 февралдаги 03-3/1437-сон маълумотномаси). Натижада, Навоий вилояти ҳудудидаги оқава сувларини давлат мониторингини юритиш, сувларни оғир металлар (кобалт(II) ва темир(III) ионлари) билан ифлосланганлигини баҳолаш ҳамда уларни бартараф этиш бўйича чора-тадбирлар мажмуасини ишлаб чиқиш имконини берган;
иммобилланган метил тимол кўки ва нитрозо Р- тузи органик реагентлар ёрдамида темир ва кобалт ионларини ажратиш усули «Навоиязот» АЖда амалиётга жорий этилган («Навоиязот» АЖнинг 2025 йил 21 февралдаги 03-3/1437-сон маълумотномаси). Натижада, саноат чиқинди сувлари ва оқава сувлардаги темир (III) ва кобалт (II) ионларини тезкор ажратиш имконини берган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish