Alieva Gulnoza Sobirjon qizining
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar. Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Muzlatilgan non mahsulotlari texnologiyasida mahalliy o‘simlik xomashyolaridan foydalanish», 02.00.17 - Qishloq xo‘jalik va oziq-ovqat mahsulotlariga ishlov berish, saqlash hamda qayta ishlash texnologiyalari va biotexnologiyalari (texnika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.4.PhD/T5041.
Ilmiy rahbar: Djaxangirova Gulnoza Zinatullaevna, texnika fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD), professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Namangan davlat texnika universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Namangan davlat texnika universiteti, DSc.03/29.08.2023.K/T.66.02.
Rasmiy opponentlar: Mamatov Sherzod Mashrabjonovich, texnika fanlari doktori, professor; Ravshanov Suvonqul Saparovich, texnika fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: Farg‘ona davlat texnika universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik. 
II. Tadqiqotning maqsadi: xurmo mevasi po‘stlog‘i va zubturum (Plantago major) urug‘i kukunlaridan muzlatilgan non mahsulotlari ishlab chiqarishda qo‘shimcha sifatida foydalanish texnologiyasi ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
mahalliy xurmo mevalari po‘stlog‘i va zubturum urug‘idan olingan kukunlar asosida yarim tayyor mahsulot olishning texnologik parametrlari aniqlanib, bunda kukunlarning namlikni ushlab turish qobiliyati xamirning namligini 1,0% -2,0 % gacha oshishi hisobiga tayyor mahsulotlarning chiqishi va ularning yangiligini uzaytirish aniqlangan;
mahalliy xomashyodan olingan kukunlarning asosiy kimyoviy va miqdoriy tarkibi o‘rganish natijasida xurmo mevalari po‘sti tarkibida aminokislotalarning yig‘indisi 20,721 mg/g ni, zubturum urug‘idan olingan kukunda leysin aminokislotalari ustunlik qilib 7,95 mg/g ni tashkil etishi aniqlangan; 
krioprotektor sifatida pektin tutuvchi o‘simlik qo‘shimchalari bilan muzlatilgan yarim tayyor mahsulotlarni ishlab chiqarish uchun mo‘ljallangan xamirning reologik xossalarini keng qamrovli o‘rganilgan va mahalliy bug‘doy unidan xamir pishirishda ularning o‘rtacha  me’yorlari aniqlangan;
mahalliy xurmo mevalari po‘sti va zubturum urug‘i kukunlaridan 1,5% miqdorda  krioprotektor sifatida foydalanib, muzlatilgan non tayyorlash resepturasi va texnologiyasi takomillashtirishda bug‘doy unining sarfi 1,0 % 1,5% ga va shakar sarfi 20% ga kamaytirilishi orqali tayyor mahsulotlar chiqishi 2,0% ga, yaroqlilik muddati 24 soatga oshganligi isbotlangan; 
xamir bo‘laklarini muzlatish va eritish paytida, qo'shimchalarsiz va uning harorat rejimiga qarab, xamirturush hujayralarining faolligidagi o‘zgarishlarning tavsifi asoslangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. O‘simlik xomashyosi va ulardan qo‘shimchalarning krioprotektorlik salohiyatini oshirish bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
mahalliy xurmo mevalari po‘stlog‘i va zubturum (Plantago major) urug‘idan kukunlarini ishlab chiqish texnologiyasi “GREEN FRUIT WAREHOUSE” MChJ korxonasining «2023-2026 yillarda amaliyotga joriy etish bo‘yicha istiqbolli ishlanmalar ro‘yxati»ga kiritilgan (“Oziq-ovqat sanoati uyushmasi”ning 2024 yil 3 oktyabrdagi 03-97/10-24-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, kukunlarning namlikni ushlab turish qobiliyatining oshishi xamirning namligini 1,0% dan 2,0% ga oshirish, bu esa tayyor mahsulotlarning shiqishini hamda ularni uzoq muddat saqlash imkonini beradi;
yangi turdagi muzlatilgan non mahsuloti ishlab chiqarishda qo‘llaniladigan mahalliy xurmo mevalari po‘stlog‘i va zubturum urug‘idan kukun ishlab chiqish texnologiyasi “Namangandon” AJ korxonasining «2023-2026 yillarda amaliyotga joriy etish bo‘yicha istiqbolli ishlanmalar ro‘yxati»ga kiritilgan (“Oziq-ovqat sanoati uyushmasi”ning 2024 yil 3 oktyabrdagi 03-97/10-24-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, un xomashyosini olingan qo‘shimcha bilan boyitish uning ozuqaviy va biologik qimmatini oshirishi hamda muzlatilgan yarim tayyor mahsulotlarda krioprotektor sifatida un massasiga nisbatan 1,5% miqdorda qo‘llanilganda  xamirning elastik xususiyatlariga, xamirturush faolligiga va nonning organoleptik sifat ko‘rsatkichlarini yahshilash imkonini beradi; 
yangi turdagi muzlatilgan non mahsuloti ishlab chiqarish texnologiyasi “Nurobod lazzatli nonlari” MChJda joriy etildi (“Oziq-ovqat sanoati uyushmasi”ning 2024 yil 3 oktyabrdagi 03-97/10-24-sonli guvohnomasi). Natijada, xurmo po‘stlog‘i va psillium kukunlaridan foydalanilganda bug‘doy unining sarfi 1,0% -1,5% ga, shakar sarfini 20% ga kamaytirish hisobiga tayyor mahsulotlar chiqishi 2,0% ga, yaroqlilik muddati 24 soat bo‘lish imkonini bergan.