Ҳожиева Рухсора Бахтиёровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Резина ва пластмасса чиқиндиларидан ёқилғи дистиллятларини олиш жараёнининг илмий-технологик асосини ишлаб чиқиш», 02.00.08 – Нефт ва газ кимёси ва технологияси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.2.PhD/Т2228.
Илмий раҳбар: Ҳайитов Руслан Рустамжонович, техника фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассасалар номи: Бухоро давлат техника университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Бухоро давлат техника университети, DSc.03/28.02.2022.Т.101.01. 
Расмий оппонентлар: Сайдахмедов Шамшиддинхўжа Мухторович, техника фанлари доктори, профессор; Турсунова Наргиза Самараддиновна, техника фанлари фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат техника университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади: резина ва пластмасса чиқиндиларидан ёқилғи дистиллятларини олишнинг илмий-технологик асосини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
термогравиметрик таҳлил натижасига асосан ишлатилган автомобил шинасининг тўлиқ деструксияланиши учун мақбул ҳарорат интервали 300-500℃, пластмасса чиқиндилари учун 400-500℃ га тенглиги илмий асосланган;
ишлатилган автомобил шинасидан максимал 50 % миқдорда ёқилғи дистиллят олиниши учун жараённинг мақбул параметрлари: ҳарорат-400℃, вақт-60 мин., хомашёнинг майдаланганлик даражаси-0,5-6 мм га ҳамда пластмасса чиқиндиларидан максимал 33,63 % миқдорда ёқилғи дистиллят олиниши учун жараённинг мақбул параметрлари: ҳарорат-500℃, вақт-20 мин., хомашёнинг майдаланганлик даражаси-6-11 мм га тенглиги исботланган;
ишлатилган автомобил шинаси асосида олинган ёқилғи дистилляти таркибидаги олтингугурт миқдорини максимум 0,07 % гача камайтириш учун дистиллятга консентрланган сулфат кислота ва 10 % ли натрий гидроксид эритмаси билан ишлов бериш усули ишлаб чиқилган;
ишлатилган автомобил шинаси асосини ташкил қилувчи алкадиен углеводородлари олтингугуртли комплекс бирикмаларининг C-С-C, C-С-С-C ва C-Сх-C боғлари активланиш энергиясига мос равишда 300-500℃ ҳарорат интервалида узулиб, Дилс-Алдер механизми бўйича олефин, нафтен ва ароматик углеводородлар ҳосил бўлиши илмий асосланган;  
ишлатилган автомобил шинаси ва пластмасса чиқиндилари асосида ёқилғи дистиллятини олиш жараёнининг технологияси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ишлатилган автомобил шинаси ва пластмасса чиқиндиларини қайта ишлаб, ёқилғи дистиллятини олиш жараёнининг илмий-технологик асосини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
ишлатилган автомобил шиналари асосида ёқилғи дистиллятларини олиш ва олинган дистиллятларни олтингугуртли бирикмалардан тозалаш усули «Бухоро нефтни қайта ишлаш заводи» МЧЖнинг “амалиётга жорий этилш бўйича истиқболли ишланмалар рўйхати”га киритилган («Бухоро нефтни қайта ишлаш заводи» МЧЖнинг 2025 йил 19 мартдаги 26-26/1526-сонли маълумотномаси). Натижада, бу усулни қўллаш орқали ишлатилган автомобил шиналаридан максимум 50 % масс. гача ёқилғи дистилляти олинган ва олинган дистиллят таркибидаги олтингугурт миқдори 0,07 % масс. гача камайтириш имконини беради;
ишлатилган автомобил шинаси ва пластмасса чиқиндиларини қайта ишлаб, ёқилғи дистиллятини олиш технологияси «Бухоро нефтни қайта ишлаш заводи» МЧЖнинг “амалиётга жорий этилш бўйича истиқболли ишланмалар рўйхати”га киритилган («Бухоро нефтни қайта ишлаш заводи» МЧЖнинг 2025 йил 19 мартдаги 26-26/1526-сонли маълумотномаси). Натижада, бу технологияда олинган ёқилғи дистиллятини Бухоро нефтни қайта ишлаш заводида мотор ёқилғиларини ишлаб чиқариш учун асосий хомашёга қўшимча хомашё сифатида қўллаш имконини беради. 

Yangiliklarga obuna bo‘lish