Rabbimov Jaxongir Shodmonkulovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar. Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan tarmog‘i nomi): «Mahalliy xomashyolardan dizel yoqilg‘ilari setan sonini oshiruvchi prisadkalarni olish texnologiyasini ishlab chiqish», 02.00.08 – Neft va gaz kimyosi va texnologiyasi (texnika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.4.PhD/T5024.
Ilmiy rahbar: Fozilov Sadriddin Fayzullaevich, texnika fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasalar nomi: Qarshi davlat texnika universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Buxoro davlat texnika universiteti, DSc.03/28.02.2022.T.101.01. 
Rasmiy opponentlar: Do‘stov Hamro Bozorovich, texnika fanlari doktori, professor; To‘raev Tolib Bozorovich,  texnika fanlari doktori, dotsent.
Yetakchi tashkilot: Umumiy va noorganik kimyo instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik. 
II. Tadqiqotning maqsadi: mahalliy xomashyolar asosida dizel yoqilg‘ilari uchun setan sonini oshiruvchi prisadkalarni ishlab chiqish va ularni qo‘llashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
butil spirtlarini ishlab chiqarishda kub qoldig‘ining komponent tarkibini nitrolashdan keyin qoldiqning past qaynaydigan fraksiyasi (q.b.195ºC) setan sonini oshiruvchi prisadka bo‘lib xizmat qilishi mumkinligi, yuqori qaynaydigan fraksiyasi (195ºC q.o.) qo‘shimcha ishlovsiz dizel yoqilg‘isi uchun eskirishga qarshi prisadka sifatida ishlatilishi mumkinligi aniqlangan;
setan sonini 8,3 punktga oshiruvchi prisadka olinib, ularni dizel yoqilg‘isi sifat ko‘rsatkichlariga yonish darajasi va moylovchanlik xossalariga ta’siri natijasida ekologik toza mahsulot olinishi ilmiy isbotlangan;
dizel yoqilg‘ilarini fizik-kimyoviy va ekspluatatsion xususiyatlarini yaxshilaydigan prisadkalar ishlab chiqilgan va ular ishlab chiqarish sinovlarida qo‘llanilib, alkilnitrat hamda alkilperoksidlardan tanlangan dizel yoqilg‘isining yonish tezligini oshiruvchi moddalar dikumilperoksid, di-uchlamchi-butilperoksid, oktilnitrat, 2-etilsiklogeksilnitrat prisadkalarning konsentratsiyasi 0,05 dan 1 % gacha o‘zgartirilganda setan soni 46,8 dan 55,1 gacha oshishi ilmiy isbotlangan;
quyi molekulali polietilen mahalliy ikkilamchi xomashyo asosida dizel yoqilg‘ilari setan sonini oshiruvchi prisadkalarni olish texnologiyasi ishlab chiqilgan;
dizel yoqilg‘isining eskirish dog‘i diametrini o‘zgartirish qonuniyatlari uning tarkibida molekulasi 4 dan 12 gacha uglerod atomlarining miqdori ko‘p bo‘lgan alifatik spirtlar dizel yoqilg‘isiga kiritilganda edirilish dog‘i diametri qiymatlarining spirtdagi uglerod atomlari soniga bog‘liqligi isbotlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Ishlab chiqilgan setan sonini oshiruvchi prisadkalarni qo‘llash bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
setan sonini oshiruvchi prisadkalar sintez usuli “Farg‘ona neftni qayta ishlash zavodi” MChJning “2024-2025 yillarda amaliyotga joriy qilish bo‘yicha istiqbolli ishlanmalar ro‘yxati”ga kiritilgan (“Farg‘ona neftni qayta ishlash zavodi” MChJning 2024 yil 18 apreldagi 02-03-01/144-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, namuna sifatida olingan prisadka dizel yoqilg‘isining boshqa ko‘rsatgichlariga salbiy ta’siri aniqlanmangan va setan sonini 46,8 dan 55, 1 gacha oshirish imkonini beradi;
sintez qilingan setan sonini oshiruvchi prisadkalar olish texnologiyasi “Farg‘ona neftni qayta ishlash zavodi” MChJning  “2024-2025 yillarda amaliyotga joriy qilish bo‘yicha istiqbolli ishlanmalar ro‘yxati”ga kiritilgan (“Farg‘ona neftni qayta ishlash zavodi” MChJning 2024 yil 18 apreldagi 02-03-01/144-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, ishlab chiqilgan prisadka namunalari 0,5% miqdori dizel yoqilg‘isiga qo‘llanilganda GOST 305-82 standart talablariga mos ekanligi imkonini beradi.