Ласточкин Павел Дмитриевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: 05.06.02 - Тўқимачилик материаллари технологияси ва хомашёга дастлабки ишлов бериш - “Замонавий тараш машиналарида пилтанинг чизиқий зичлиги нотекислигини моделлаштириш”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.2.PhD/Т3714
Илмий раҳбар: Мелибоев Умаржон Хайдарович, техника фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган давлат техника университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Наманган давлат техника университети, DSc.03/04.10.2025.Т.174.01
Расмий оппонентлар: Жуманиязов Қадам Жуманиязович, техника фанлари доктори, профессор; Матисмаилов Сайпила Лолашбаевич, техника фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Андижон давлат техника институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: ишлаб чиқилган тараш жараёнлари моделларидан фойдаланиб, пилта ва ипнинг нотекислигини ва сифат кўрсаткичларини яхшилашдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
замонавий тараш машинасида тараш жараёнларини динамик моделлаш асосида толали материаллар ҳаракатининг схемаси ишлаб чиқилган ва толали маҳсулотни текислаш жараёнининг соддалаштирилган модели олинган;
илк маротаба замонавий тараш машинасида толали массани пилтага айлантиришнинг динамик модели қурилган;
тараш машинасининг кириш ва чиқиш қисмидаги толали маҳсулотнинг чизиқли зичлигининг гармоник тебранишлари амплитудаларининг нисбати билан тавсифланган тўлқин узунликларининг диапазони аниқланган;
тараш машина барабанларининг айланиш тезликларини мақбул параметрларининг мос рационал қийматлари регрессион математик модел орқали аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Замонавий тараш машиналарида пилтанинг чизиқий зичлиги нотекислигини моделлаштириш натижалари асосида:
тараш машинасининг WЕБФЕЕД қабул қилувчи валикли тизимининг расионал технологик параметрлари аниқланди ва “ФТ Техтиле Гроуп” МЧЖда ишлаб чиқаришга жорий этилган. («Ўзтўқимачиликсаноат» уюшмасининг 2025 йил 14 майдаги № 03/25-1017 сонли маълумотномаси). Натижада аниқланган параметрларни тараш машинасида қўллаш орқали тараш пилтасининг чизиқий зичлигидаги нотекислиги камайишига эришилган, бу эса пневмомеханик ип йигириш машинасида шу тараш пилтасидан йигирилган 19,7 текс ип сифатининг ошиши ҳисобига унинг бозор нархини 1 кг учун 32 385 сўмдан 33 020 сўмгача ошириҳга эришилди. Натижада битта пневмомеханик йигириш машинасида узилишларни камайиши ва унумдорлик нормасини ошиши эвазига иқтисодий самардорлик 87455 сўмни, йиллик иқтисодий самарадорлик эса 599,3 миллион сўмни ташкил этдган.