Шамусаров Сарвар Шарустамовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўзбекистон суверен кредит рейтингини ошириш йўллари», 08.00.07 — «Молия, пул муомаласи ва кредит» (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.2.DSc/Iqt237 
Илмий раҳбар: Бурханов Актам Усманович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/10.12.2019.I.16.01
Расмий оппонентлар: Карлибаева Рая Ходжабаевна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Хамидов Хабибулло Хикматулла ўғли, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Тошкент Халқаро университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади суверен кредит рейтингини оширишга қаратилган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:  
компаниялар кредит рейтинги барқарорлигини таъминлашда фоизларни қоплаш коэффициентини (2.5÷4.0), EBIT маржасини (10%÷18%) ва соф фойда маржасини (4%÷10%) ошириш ҳамда қарз/капитал (1.5÷3.0) ва қарз/EBITDA (3.0÷4.5) нисбатларни пасайтириш зарурлиги асосланган;
акциядорлик жамиятлари ўзларининг корпоратив суверен кредит рейтингини баҳолатиш орқали хорижий капитални жалб қилишда кредитларга нисбатан альтернатив бўлган евробондларга устуворлик қаратишнинг афзаллиги асосланган;
Ўзбекистон Республикаси Миллий кредит рейтингини баҳолаш механизми ҳар бир ҳудуднинг ривожланиш тенденцияси, кредит лаёқати ва инвестицион потенциалини аниқлаш орқали суверен кредит рейтингларидаги позициясини яхшилаш бўйича стратегия ишлаб чиқиш амалиётини жорий этиш асосида такомиллаштирилган;
Ўзбекистон Республикасининг суверен кредит рейтингига таъсир кўрсатувчи омиллар ўртасидаги ўзаро боғлиқликни ифодаловчи эконометрик модель асосида 2026 йилга қадар прогноз сценарийси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистон суверен кредит рейтингини ошириш йўллари бўйича ишлаб чиқилган илмий амалий ва услубий таклиф ҳамда тавсиялар асосида: 
компаниялар кредит рейтинги барқарорлигини таъминлашда фоизларни қоплаш коэффициентини (2.5÷4.0), EBIT маржасини (10%÷18%) ва соф фойда маржасини (4%÷10%) ошириш ҳамда қарз/капитал (1.5÷3.0) ва қарз/EBITDA (3.0÷4.5) нисбатларни пасайтириш зарурлигидан фойдаланиш таклифи «Ўзбекистон Саноат-қурилиш банки» акциядорлик тижорат банки томонидан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Савдо саноат палатасининг 2024 йил 22 июлдаги 13/08-3-4-10275-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида корпоратив тузилманинг молиявий профилини тўғри таҳлил қилиш орқали Ўзбекистон суверен кредит рейтингини ошириш йўлларини аниқлаш имкони яратилган; 
акциядорлик жамиятлари ўзларининг корпоратив суверен кредит рейтингини баҳолатиш орқали хорижий капитални жалб қилишда кредитларга нисбатан альтернатив бўлган евробондларга устуворлик қаратиш таклифи «Ўзбекистон Саноат-қурилиш банки» акциядорлик тижорат банки томонидан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Савдо саноат палатасининг 2024 йил 22 июлдаги 13/08-3-4-10275-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида бир қатор акциядорлик жамиятлари ўзларининг корпоратив суверен кредит рейтингини баҳолатиш орқали халқаро молия бозорларига ўзларининг корпоратив облигацияларини жойлаштириб, йирик миқдорда молиявий ресурс жалб қилиш имкони яратилган;
Ўзбекистон Республикаси Миллий кредит рейтингини баҳолаш механизми ҳар бир ҳудуднинг ривожланиш тенденцияси, кредит лаёқати ва инвестицион потенциалини аниқлаш орқали суверен кредит рейтингларидаги позициясини яхшилаш бўйича стратегия ишлаб чиқиш амалиётини жорий этиш асосида такомиллаштириш таклифи «Ўзбекистон Саноат-қурилиш банки» акциядорлик тижорат банки томонидан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Савдо саноат палатасининг 2024 йил 22 июлдаги 13/08-3-4-10275-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида макроиқтисодий кўрсаткичлар асосида Ўзбекистон Республикасининг ҳудудларининг кредит рейтинглари баҳолаб чиқиш имкони яратилган;
Ўзбекистон Республикасининг суверен кредит рейтингига таъсир кўрсатувчи омиллар ўртасидаги ўзаро боғлиқликни ифодаловчи эконометрик модель асосида 2026 йилга қадар ишлаб чиқилган прогноз сценарийси «Ўзбекистон Саноат-қурилиш банки» акциядорлик тижорат банки томонидан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Савдо саноат палатасининг 2024 йил 22 июлдаги 13/08-3-4-10275-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида инфляция, ЯИМнинг ўсиши, миллий даромаднинг аҳоли жон бошига ўртача ўсиши ва умумий давлат қарзининг ЯИМга нисбати орқали мамлакатнинг суверен кредит рейтинги 2023 йиладаги ББ- кўрсаткичдан 2026 йилга келиб 1 поғонага кўтарилган ҳолда ББ кўрсаткичга етиши асослаб берилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish