Шомуродов Тоҳир Боймурод ўғлининг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон 

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Аҳоли даромадлари ўзгаришини озиқ-овқат хавфсизлигига таъсирининг назарий асослари”, 08.00.01 – Иқтисодиёт назарияси (иқтисодиёт фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: --------------------------
Илмий раҳбар: Абдуллаев Суюн Артикович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.  
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт  университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/30.01.2021.I.16.03.
Расмий оппонентлар: Набиев Элшод Ганиевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Муродова Нодира Куллиевна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Халқаро Нордик Университети. 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади Аҳоли даромадлари ўзгаришини озиқ-овқат хавфсизлигига таъсирининг назарий асосларини такомиллаштириш бўйича илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
назарий жиҳатдан “Озиқ-овқат хавфсизлиги” тушунчасига аҳолининг фаол кундалик ҳаёт тарзига эришиши учун озиқ-овқат маҳсулотларини фақатгина мавжудлиги билан эмас, балки аҳолининг харид қобилиятини белгиланган кунлик мавжуд рационлар асосида зарур озуқавий моддаларни миқдор ва сифат жиҳатдан етарли даражада истеъмол қилиш учун ошириш нуқтаи-назаридан ёндашиш орқали такомиллаштирилган муаллифлик таърифи ишлаб чиқилган;
аҳоли даромадларининг озиқ-овқат хавфсизлигига таъсирини баҳолаш механизми уй-хўжаликлари реал даромадлари оширилиши натижасида аҳоли ўртасида овқатланиш сифатининг яхшиланиши (0,17≤ОС≤0,31), иқтисодий имкониятларнинг кенгайиши (0,21≤ИИ≤0,28), инфляцион ўзгаришларга бардошлиликнинг ортиши (0,09≤ИБ≤0,13), қашшоқликнинг камайиши (0,11≤ҚК≤0,15), соғлиқ ва иқтисодий самарадорликни ортиши (0,16≤СО≤0,19) омилларидаги ижобий ўзгаришларнинг озиқ-овқат хавфсизлигига таъсирини ўрганиш орқали такомиллаштирилган;
Ўзбекистонда аҳоли даромадларининг озиқ-овқат хавфсизлигига таъсирини баҳолашга оид ишлаб чиқилган логистик регрессия модели асосида аҳолининг даромадлар бўйича қуйи тоифасидан юқори тоифасига ўтказилиши орқали озиқ-овқат хавфсизлиги даражасини (45%≤ХД≤55%) ошириш таклифи асосланган;
Республикада очлик индексининг озиқ-овқат маҳсулотлари нархлари даражаси ҳамда тасарруфидаги даромад таъсири натижасида ўзгариши чизиқли экстрополяция ва ВАР эконометрик моделлари асосида 2030 йилгача бўлган давр учун прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Аҳоли даромадлари ўзгаришини озиқ-овқат хавфсизлигига таъсирини баҳолаш бўйича ишлаб чиқилган илмий таклиф ва тавсиялар асосида:
назарий жиҳатдан “Озиқ-овқат хавфсизлиги” тушунчасига аҳолининг фаол кундалик ҳаёт тарзига эришиши учун озиқ-овқат маҳсулотларини фақатгина мавжудлиги билан эмас, балки аҳолининг харид қобилиятини белгиланган кунлик мавжуд рационлар асосида зарур озуқавий моддаларни миқдор ва сифат жиҳатдан етарли даражада истеъмол қилиш учун ошириш нуқтаи-назаридан ёндашишга оид назарий ва услубий материаллардан олий ўқув юртларининг “Иқтисодиёт” (тармоқлар бўйича) таълим йўналиши талабалари учун тавсия этилган “Иқтисодий сиёсатга кириш” дарслигини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги билим ва инновациялар миллий марказининг 2025-йил 19-майдаги 05/15-04-236-сон маълумотномаси). Ушбу таклифнинг амалиётга жорий этилиши иқтисодиёт назариясини илмий-назарий жиҳатдан бойитишга ҳамда “Иқтисодиёт” мутахассислиги бўйича таълим олаётган талабалар, магистрлар ва шунингдек, илмий тадқиқотчиларда “озиқ-овқат хавфсизлиги” категориясининг иқтисодий мазмунига оид билим ва кўникмаларининг ривожланишига ҳисса қўшган;
аҳоли даромадларининг озиқ-овқат хавфсизлигига таъсирини баҳолаш механизми уй-хўжаликлари реал даромадлари оширилиши натижасида аҳоли ўртасида овқатланиш сифатининг яхшиланиши (0,17≤ОС≤0,31), иқтисодий имкониятларнинг кенгайиши (0,21≤ИИ≤0,28), инфляцион ўзгаришларга бардошлиликнинг ортиши (0,09≤ИБ≤0,13), қашшоқликнинг камайиши (0,11≤ҚК≤0,15), соғлиқ ва иқтисодий самарадорликни ортиши (0,16≤СО≤0,19) омилларидаги ижобий ўзгаришларнинг озиқ-овқат хавфсизлигига таъсирини ўрганиш орқали такомиллаштирилган таклифидан Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019-йил 23-октябрдаги ПФ-5853-сон “Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалигини ривожлантиришнинг 2020-2030-йилларга мўлжалланган стратегиясини тасдиқлаш тўғрисида”ги Фармони 1-иловаси “Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалигини ривожлантиришнинг 2020-2030-йилларга мўлжалланган стратегияси”нинг “Соғлом истеъмол маданиятини тарғиб қилиш бўйича узоқ муддатли дастур ишлаб чиқиш” чора-тадбирини белгилашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги билим ва инновациялар миллий марказининг 2025-йил 19-майдаги 05/15-04-236-сон маълумотномаси). Ушбу таклифни амалиётга жорий этиш натижасида республика аҳолисининг реал даромадлари оширилиши натижасида аҳоли ўртасида овқатланиш сифатининг яхшиланиши, иқтисодий имкониятиларнинг кенгайиши, инфляцион ўзгаришларга бардошлиликнинг ортиши, қашшоқликни камайиши ва соғлиқ ва иқтисодий самарадорликни ортишини таъминлаш имкони яратилган;
Ўзбекистонда аҳоли даромадларининг озиқ-овқат хавфсизлигига таъсирини баҳолашга оид ишлаб чиқилган логистик регрессия модели асосида аҳолининг даромадлар бўйича қуйи тоифасидан юқори тоифасига ўтказилиши орқали озиқ-овқат хавфсизлиги даражасини (45%≤ХД≤55%) ошириш таклифи Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2024-йил 16-февралдаги ПФ-36-сон Фармонига 1-илова “Ўзбекистон Республикасининг озиқ-овқат хавфсизлиги ва соғлом озиқланишни таъминлашнинг 2030-йилгача мўлжалланган стратегияси”да инобатга олинган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги билим ва инновациялар миллий марказининг 2025-йил 19-майдаги 05/15-04-236-сон маълумотномаси). Ушбу таклифларни амалиётга жорий этиш натижасида даромад даражаси асосида озиқ-овқат хавфсизлиги ҳолатини мунтазам баҳолаб бориш, бу эса вақтида амалий чораларни ишлаб чиқиш имконияти яратилган;
Ўзбекистонда очлик индексининг озиқ-овқат маҳсулотлари нархлари даражаси ҳамда тасарруфидаги даромад таъсири натижасида ўзгариши чизиқли экстрополяция ва ВАР эконометрик моделлари асосида 2030 йилга қадар прогноз кўрсаткичларидан Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги амалиётида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги билим ва инновациялар миллий марказининг 2025-йил 19-майдаги 05/15-04-236-сон маълумотномаси). Ушбу таклифни амалиётга жорий этиш натижасида узоқ муддатли истиқболда очлик хавфи юқори бўлган ҳудудларни олдиндан аниқлаб, вақтида чоралар кўриш, ресурсларни — хусусан, озиқ-овқат захиралари ва гуманитар ёрдамни — энг муҳтож ҳудудларга самарали тақсимлаш, сиёсат ва ривожланиш стратегияларини оптималлаштириш, шунингдек, барқарор озиқ-овқат тизимларини шакллантириш имконияти яратилган.