Аширов Валижон Илхомовичнинг тарих фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD) диссертация иши ҳимояси ҳақида эълон матни

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: Навоий саноат зонаси шаҳарлари аҳолисининг кундалик ҳаёти ва ижтимоий турмуш даражаси (1971 – 2021-йй.), 07.00.01 – Ўзбекистон тарихи. 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.2.PhD/Tar698.
Илмий раҳбарининг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Ражабов Қаҳрамон Кенжаевич, тарих фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Навоий давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Урганч давлат университети, PhD.03/30.06.2021.Tar.55.05.
Расмий оппонентларнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Давлетов Санжарбек Ражабович тарих фанлари доктори, профессор; Абдимуминов Ойбек Бектемирович Тарих фанлари бўйича фалсафа доктори(PhD), доцент.
Етакчи ташкилот номи: Қорақалпоқ давлат унверситети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Навоий вилояти саноат зонаси шаҳарлари аҳолисининг 1971–2021-йиллардаги ижтимоий ривожланиши динамикаси, кундалик ҳаётини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
Навоий вилояти саноат зонаси шаҳарлари Ўзбекистоннинг Қизилқум саҳросидан фойдали ва мўл ер ости бойликларининг заҳиралари топилганлиги, Иккинчи жаҳон урушидан сўнг тикланган мамлакат хўжалигини юксалтириш зарурати каби бир қатор омиллар туфайли 1950-йиллар охири 1970-йилларда қад кўтаргани, бу шаҳарлар (Навоий, Учқудуқ, Зарафшон шаҳарлари) шаҳарсозлик маданиятининг замонавий ютуқлари асосида қурилганлиги илмий жиҳатдан исботланган;
Вилоятда саноат зонаси шаҳарларининг вужудга келиши Ўзбекистондаги ички ва ташқи миграция жараёнларига сезиларли таъсир кўрсатганлиги, шаҳарларда ва улардаги саноат корхоналарида европа миллати вакиллари (рус, украин, беларус ва ҳоказо) асосий салмоқни ташкил этганлиги, совет ҳокимияти парчалангунига қадар маҳаллий миллатлар оз сонли бўлиб шаҳар бошқаруви тизимида, ишлаб чиқаришда Европа миллатига тегишли шахслар, муҳандис-ишчилар ҳал қилувчи рол ўйнаганлиги аниқлаштирилган; 
Совет ҳокимияти йилларида саноат зонаси шаҳарлари аҳолисига бир қатор имтиёзлар берилиши (озиқ-овқат, халқ истемол молларини арзон фоизи, оширилган маош, коммунал хизмат чегаралари ва ҳоказо) яъни “Москва таъминоти” асосида иш кўришнинг кўрсатилган натижани бермаганлиги шаҳарларда иқтисодий маданий маиший соҳаларда муаммолар мавжуд бўлиб турганлиги таъкидланган; 
Мустақилллик йилларида Навоий вилояти саноат зонаси шаҳарларида логистика, саноат инфратузилмасининг кенг тармоқларини яратиш аҳолининг моддий турмушини юксалтириш, маиший хизмат кўрсатиш соҳаларини ривожлантириш, хусусий мулкка имкон яратиш, тадбиркорлик ва ишбилармонликка йўл очиб бериш кабилар туфайли маҳаллий аҳоли ва ишчи ходимлар салмоғининг юқорилиги таъминланган ва фойдали маданлар қазиш ва қайта ишлаш асносида юқори самарадорликка эришилгани очиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Навоий саноат зонаси шаҳарлари аҳолисининг кундалик ҳаёти ва ижтимоий турмуш даражаси мавзусини тадқиқ этиш бўйича олинган илмий натижалар, хулосалар ва таклифлар асосида: 
Навоий вилояти саноат зонаси шаҳарлари Ўзбекистоннинг Қизилқум саҳросидан фойдали ва мўл ер ости бойликларининг заҳиралари топилганлиги, Иккинчи жаҳон урушидан сўнг тикланган мамлакат хўжалигини юксалтириш зарурати каби бир қатор омиллар туфайли 1950-йиллар охири 1970-йилларда қад кўтаргани, бу шаҳарлар (Навоий, Учқудуқ, Зарафшон шаҳарлари) шаҳарсозлик маданиятининг замонавий ютуқлари асосида қурилганлиги илмий жиҳатдан исботланлигига оид хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Қатағон қурбонлари хотираси давлат музейида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Ўзбекистон Республикасининг Биринчи Президенти Ислом Каримов номидаги илмий-маърифий ёдгорлик мажмуасининг 2023-йил 9-ноябрдаги 1/177-сон далолатномаси). Тадқиқот натижаларидан ёшларни Навоий вилоятининг мустақиллик йилларида аниқроғи саноат зонаси шаҳарларининг ташкил топиши, шаҳарлар аҳолисининг кундалик ҳаёти тўғрисидаги билимларини бойитишга имкон берган; 
Вилоятда саноат зонаси шаҳарларининг вужудга келиши Ўзбекистондаги ички ва ташқи миграция жараёнларига сезиларли таъсир кўрсатганлиги, шаҳарларда ва улардаги саноат корхоналарида европа миллати вакиллари (рус, украин, беларус ва ҳоказо) асосий салмоқни ташкил этганлиги, совет ҳокимияти парчалангунига қадар маҳаллий миллатлар оз сонли бўлиб шаҳар бошқаруви тизимида, ишлаб чиқаришда Европа миллатига тегишли шахслар, муҳандис-ишчилар ҳал қилувчи рол ўйнаганлиги тўғрисидаги маълумотлардан дан музей фондини бойитишда фойдаланилган. (Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Ўзбекистон Республикасининг Биринчи Президенти Ислом Каримов номидаги илмий-маърифий ёдгорлик мажмуасининг 2023-йил 9-ноябрдаги 1/177-сон далолатномаси). Натижада, ушбу илмий хулосалардан ёдгорлик мажмуасининг тарғибот ишларини ташлик этиш ҳамда мажмуанинг илмий фондини бойитишга хизмат қилган; 
Совет ҳокимияти йилларида саноат зонаси шаҳарлари аҳолисига бир қатор имтиёзлар берилиши (озиқ-овқат, халқ истемол молларини арзон фоизи, оширилган маош, коммунал хизмат чегаралари ва ҳоказо) яъни “Москва таъминоти” асосида иш кўришнинг кўрсатилган натижани бермаганлиги шаҳарларда иқтисодий маданий маиший соҳаларда муаммолар мавжуд бўлиб турганлиги таъкидланган оид натижалардан “Ўзбекистон тарихи” телеканалининг “Очиқ дарс” кўрсатуви ссенарийсини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий Телерадиокомпаниясининг 2023-йил 14-ноябрдаги 06-28-1706-сон маълумотномаси). Натижада, Ўзбекистон ССРда Навоий, Зарафшон, Учқудуқ каби саноат шаҳарларининг юзага келиши, Навоий кон-металлургия комбинатининг ривожланиш тарихи ҳақидаги маълумотлардан кўрсатувлар мазмунининг бойитилишига хизмат қилган;
Мустақилллик йилларида Навоий вилояти саноат зонаси шаҳарларида логистика, саноат инфратузилмасининг кенг тармоқларини яратиш аҳолининг моддий турмушини юксалтириш, маиший хизмат кўрсатиш соҳаларини ривожлантириш, хусусий мулкка имкон яратиш, тадбиркорлик ва ишбилармонликка йўл очиб бериш кабилар туфайли маҳаллий аҳоли ва ишчи ходимлар салмоғининг юқорилиги таъминланган ва фойдали маданлар қазиш ва қайта ишлаш асносида юқори самарадорликка эришилгани очиб берилганлиги тўғрисидаги маълумотлардан “Ўзбекистон тарихи” телеканалининг “Очиқ дарс” кўрсатуви ссенарийсини ишлаб чиқишда фойдаланилган. (Ўзбекистон Миллий Телерадиокомпаниясининг 2023-йил 14-ноябрдаги 06-28-1706-сон маълумотномаси). Олинган илмий натижалардан телетомошабинларни Навоий вилояти ижтимоий-иқтисодий ҳаёти, амалга оширилаётган чора-тадбирлар ҳақида яқиндан таништиришга хизмат қилган. 

Yangiliklarga obuna bo‘lish