Олимов Хуршид Авазбековичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Академик лицей ўқувчиларининг когнитив компетенсияларини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш», 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари (биология)).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.4.PhD/Ped6499.
Илмий раҳбар: Форманова Шоира Бобоназаровна, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети ҳузуридаги PhD.03/30.06.2021.B.05.06 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Усмонова Мухайёхон Собиржон қизи, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент; Матниязова Ҳилола Худойбергеновна, биология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: биология таълимида ўқувчиларнинг когнитив компетенсияларини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
академик лицей ўқувчиларининг когнитив компетенсияларини ривожлантиришнинг дидактик имкониятлари мотивацион-қадриятли компонентларнинг таркибий мазмунини ўқитишнинг функсионал структурасига мослаштиришга йўналтирилган ижодий фаол микромуҳитни манзилли яратиш асосида аниқлаштирилган;
академик лицей ўқувчиларининг когнитив компетенсияларини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш модели репродуктив-ахборотли босқичида ўқувчиларнинг қарор қабул қилиш ва қайта алоқага киришиш мобиллигини ошириш ҳамда таълим жараёнининг амалий натижадорлигини таъминлашга динамик устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган;
академик лицей ўқувчиларининг когнитив компетенсияларини ривожлантириш методикаси таълим субектлари ижодий ҳамкорлигини ривожлантириш, белгиланган дидактик мақсадларнинг таълимни ташкил траекториясига пропорсионаллигини қатъий исботлаш асосида такомиллаштирилган;
академик лицей ўқувчиларининг когнитив компетенсияларини ривожлантириш методикаси ахборотларни қиёсий таҳлил қилиш имкониятларини ошириш, илмий саводхонлик ва амалий кўникмаларнинг ривожланиш динамиклигини таъминлаш ҳамда ўқувчиларнинг фикрлаш қобилиятининг танқиқдий фикраш маҳоратига пропорсионал боғлиқлигини кўрсатиш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Биология дарсларида ўқувчиларнинг когнитив компетенсиясини ривожлантириб бориш методикаси бўйича олинган илмий натижалар асосида:
академик лицей ўқувчиларининг когнитив компетенсияларини ривожлантириш методикасини такомиллаштиришнинг педагогик имкониятлари мотивацион-қадриятли компонентларнинг таркибий мазмунини педагогик жараёнининг функсионал структурасига мослаштиришга йўналтирилган ижодий фаол микромуҳитни манзилли яратишга оид тавсиялар “Биологиядан ностандарт топшириқлар” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2024-йил 29-майдаги 194-сон буйруғи). Натижада, академик лицей ўқувчиларининг когнитив компетенсияларини такомиллаштириш имкони кенгайтирилган;
академик лицей ўқувчиларининг когнитив компетенсияларини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш модели репродуктив-ахборотли босқичида ўқувчиларнинг қарор қабул қилиш ва қайта алоқага киришиш мобиллигини ошириш ҳамда таълим жараёнининг амалий натижадорлигини таъминлашга динамик устуворлик бериш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар “Биологиядан ностандарт топшириқлар” номли ўқув қўлланма учун методик тавсиялар ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2024-йил 29-майдаги 194-сон буйруғи). Натижада, ўқувчиларнинг когнитив компетенсиясини ривожлантириш самарадорлигини ошириш имкони кенгайтирилган;
академик лицей ўқувчиларининг когнитив компетенсияларини ривожлантириш методикаси таълим субектлари ижодий ҳамкорлигини ривожлантириш, белгиланган дидактик мақсадларнинг таълимни ташкил траекториясига пропорсионаллигини қатъий исботлаш асосида такомиллаштиришга доир тавсиялардан “Биология ўқитиш технологиялари ва лойиҳалаштириш” номли дарслик яратишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2024-йил 1-августдаги 277-сон буйруғи). Натижада, биология таълими интеллектуал салоҳиятини ривожлантиришга йўналтириб ўқитишнинг интенсивлиги таъминланган;
академик лицей ўқувчиларининг когнитив компетенсияларини ривожлантириш методикаси ахборотларни қиёсий таҳлил қилиш имкониятларини ошириш, илмий саводхонлик ва амалий кўникмаларнинг ривожланиш динамиклигини таъминлаш ҳамда ўқувчиларнинг фикрлаш қобилиятининг танқиқдий фикраш маҳоратига пропорсионал боғлиқлигини кўрсатишга оид тавсиялардан “Биология ўқитиш технологиялари ва лойиҳалаштириш” номли дарслик яратишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2024-йил 1-августдаги 277-сон буйруғи). Натижада академик лицей ўқувчиларининг когнитив компетенсияларини такомиллаштиришда таълим самарадорлигини ошириш имкони кенгайтирилган.