Xamraeva Ra’no Raxmatiloevnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Harbiylarda kechadigan surunkali qaytalanuvchi parodontitlarni davo-profilaktikasini takomillashtirish”, 14.00.43 – Profilaktik tibbiyot, 14.00.21 - Stomatologiya.
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.2.PhD/Tib478.
Ilmiy rahbarlar: Muxamedova Muyassar Gafurdjanovna, tibbiyot fanlari doktori, professor; Shadieva Shodiya Shuxratovna, tibbiyot fanlari doktori, dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari Harbiy tibbiyot akademiyasi.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar nomi), IK raqami: O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari harbiy tibbiyot akademiyasi, DSc.04/04.07.2023.Tib.171.01.
Rasmiy opponentlar:Xalimbetov G‘ulom Sultanboevich, tibbiyot fanlari doktori, dotsent; Sharipova  Gulnixol Idievna, tibbiyot fanlari doktori, dotsent.
Yetakchi tashkilot: Toshkent tibbiyot akademiyasi.
Dissertatsiya yo‘nalishi: amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi:
harbiylar xizmatchilarda surunkali qaytalanuvchi paradontit mavjud kompleks davo-profilaktikasini takomillashtirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
harbiy xizmatchilarda surunkali qaytalanuvchi paradontitning rivojlanishida umumiy immun tizimining sustlashishi bilan birgalikda kechadigan yallig‘lanish o‘choqlar holatida milkdagi qon aylanishning buzilishi natijasida  yallig‘lanish o‘choqlarda xususan paradontda yig‘ilgan mikroorganizmlarga qarshi kurashish uchun t-limfotsitlar ishlab chiqilishi va nobud bo‘lishi hisobidan yiring miqdorining bosqichma -bosqich ortishi va zararli mikrobiologik omilning miqdoriy mavjudligi to‘qimalarning shikastlanishi bilan asoslangan;
harbiy xizmatchilarda surunkali qaytalanuvchi paradontitdagi  stomopatologik jarayon kechishi va karash yuzaga kelishining tabiati  oshqozon-ichak traktidagi bir qancha muammolar ya’ni gastroezofagial reflyuks hisobidan og‘iz bo‘shlig‘idagi pH-7,0 ko‘rsatkichga (kislotali muhit) asosida parodont to‘qima atrofida karashlar yuzaga kelishi aniqlangan;
harbiy xizmatchilarda surunkali qaytalanuvchi paradontit rivojlanishi mahalliy omillar hisobidan ya’ni  noto‘g‘ri tishlov turlari, alohida tishlarning joylashuvi, okklyuzion travma, tutilish nuqtalarining mavjudligi va tishlarning perigingival demineralizatsiyasi hisobidan rivojlanishi isbotlangan;
ilk bor stomasfera va propolis nastoykasi kiritish bilan davolash kombinasiyasidan foydalangan holda harbiy xizmatchilarning davolash standartiga kiritish orqali mahalliy va sistem immun tizimini mustahkamlash va uzoq muddat remissiya hisobiga stomatologik kombinatsiyasi takomillashtirilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi: 
O‘zbekiston  Respublikasi Mudofaa vazirligi Harbiy kadrlarni tayyorlash boshqarmasi boshlig‘i 2025 yil 6 martdagi 11-sonli bayonnomasiga asosan xulosasiga ko‘ra:
birinchi ilmiy yangilik: harbiy xizmatchilarda surunkali qaytalanuvchi paradontitning rivojlanishida umumiy immun tizimining sustlashishi bilan birgalikda kechadigan yallig‘lanish o‘choqlar holatida milkdagi qon aylanishning buzilishi natijasida  yallig‘lanish o‘choqlarda xususan paradontda yig‘ilgan mikroorganizmlarga qarshi kurashish uchun t-limfotsitlar ishlab chiqilishi va nobud bo‘lishi hisobidan yiring miqdorining bosqichma-bosqich ortishi va zararli mikrobiologik omilning miqdoriy mavjudligi to‘qimalarning shikastlanishi bilan asoslangani “Harbiylarda kechadigan surunkali qaytalanuvchi parodontitni tekshirishda o‘tkazilgan klinik tadqiqot natijalari” mavzusidagi uslubiy tavsiyanoma O‘zbekiston Respublikasi qurolli kuchlar  harbiy tibbiyot akademiyasi muvofiqlashtiruvchi ekspert kengashining 03.07.24 yildagi 17-son hamda harbiy tibbiyot akademiyasi ilmiy kengashning 03.07.24 yildagi 8-son bayonnomalari bilan tasdiqlangan hamda O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligining 27.10.2024 yildagi 1205-sonli ko‘rsatma xatiga asosan Farg‘ona harbiy gospitali bo‘yicha 25.10.2024 yildagi 162-son, Qarshi harbiy gospitali bo‘yicha 25.10.2024 140-sonli buyruq bilan amaliyotga tatbiq etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligining 07.11.2024 yildagi 8-sonli ma’lumotnomasi). Ijtimoiy samaradorligi: harbiy hizmatchilarda  mavjud surunkali qaytalanuvchi parodontitni rivojlanishini oldini olish orqali kasalliklarni davolash xarajatlarini tejash va nogironlikni kamaytirish natijasida harbiy xizmatchilarning xizmat muddatini uzaytirish va yashash sifatini yaxshilash to‘g‘risidasi ma’lumotlardan xabardor bo‘lishiga xizmat qilgani bilan izohlanadi. Iqtisodiy samaradorligi: harbiy xizmatchilarni tashxislash va davolash ishlariga sarflanadigan 250000 so‘mni iqtisod qilish imkoni berishga muayyan darajada xizmat qilgan;
ikkinchi ilmiy yangilik: harbiy xizmatchilarda surunkali qaytalanuvchi paradontitdagi  stomopatologik jarayon kechishi va karash yuzaga kelishining tabiati  oshqozon-ichak traktidagi bir qancha muammolar ya’ni gastroezofagial reflyuks hisobidan og‘iz bo‘shlig‘idagi pH-7,0 ko‘rsatkichga (kislotali muhit) asosida parodont to‘qima atrofida karashlar yuzaga kelishi aniqlangan. “Harbiylarda kechadigan  surunkali qaytalanuvchi parodontitni tekshirishda o‘tkazilgan klinik tadqiqot natijalari” mavzusidagi uslubiy tavsiyanoma O‘zbekiston Respublikasi qurolli kuchlar  harbiy tibbiyot akademiyasi muvofiqlashtiruvchi ekspert kengashining 03.07.24 yildagi 17-son hamda harbiy tibbiyot akademiyasi ilmiy kengashning 03.07.24 yildagi 8-son bayonnomalari bilan tasdiqlangan hamda O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligining 27.10.2024 yildagi 1205-sonli ko‘rsatma xatiga asosan Farg‘ona harbiy gospitali bo‘yicha 25.10.2024 yildagi 162-son, Qarshi harbiy gospitali bo‘yicha 25.10.2024 140-sonli buyruq bilan amaliyotga tatbiq etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligining 07.11.2024 yildagi 8-sonli ma’lumotnomasi). Ijtimoiy samaradorligi: mazkur ilmiy yangilik harbiylarda mavjud surunkali qaytalanuvchi parodontitni ijobiy davolanishga imkon berdi. Yuqoridagi kompleks davolash usullari “stomasfera + propolis nastoykasi” ushbu kontingentdagi harbiylarda stomatologik yordamni tashkil qilish hamda kasalliklarning asoratlarini oldini olish uchun xizmat qilgani bilan izohlanadi. Iqtisodiy samaradorligi: harbiylarda mavjud surunkali qaytalanuvchi parodontitda tavsiya etilayotgan kompleks davolash usullari “stomasfera + propolis nastoykasi” yangi zamonaviy innovatsion usulida harbiylarda mavjud surunkali qaytalanuvchi parodontitni davolash yordamida ishlab chiqilganligi stomatologik davo-muolajalarini o‘tkazish jarayonida har bir harbiyga sarflangan mablag‘ning 250000 so‘mni iqtisod qilish imkoni berishga muayan darajada xizmat qilgan;
uchinchi ilmiy yangilik: harbiy xizmatchilarda surunkali qaytalanuvchi paradontit rivojlanishi mahalliy omillar hisobidan ya’ni  noto‘g‘ri tishlov turlari, alohida tishlarning joylashuvi, okklyuzion travma, tutilish nuqtalarining mavjudligi va tishlarning perigingival demineralizatsiyasi hisobidan rivojlanishi isbotlangan. “Harbiylarda kechadigan  surunkali qaytalanuvchi parodontitni tekshirishda o‘tkazilgan klinik tadqiqot natijalari” mavzusidagi uslubiy tavsiyanoma O‘zbekiston Respublikasi qurolli kuchlar  harbiy tibbiyot akademiyasi muvofiqlashtiruvchi ekspert kengashining 03.07.24 yildagi 17-son hamda harbiy tibbiyot akademiyasi ilmiy kengashning 03.07.24 yildagi 8-son bayonnomalari bilan tasdiqlangan hamda O‘zR Mudofaa vazirligining 27.10.2024 yildagi 1205-sonli ko‘rsatma xatiga asosan Farg‘ona harbiy gospitali bo‘yicha 25.10.2024 yildagi 162-son, Qarshi harbiy gospitali bo‘yicha 25.10.2024 140-sonli buyruq bilan amaliyotga tatbiq etilgan (O‘zR Mudofaa vazirligining 07.11.2024 yildagi 8-sonli ma’lumotnomasi). Ijtimoiy samaradorligi: mazkur ilmiy yangilik harbiylarda mavjud surunkali qaytalanuvchi parodontitni ijobiy davolanishga imkon berdi. Yuqoridagi kompleks davolash usullari “stomasfera + propolis nastoykasi” ushbu kontingentdagi harbiylarda stomatologik yordamni tashkil qilish hamda kasalliklarning asoratlarini oldini olish uchun xizmat qilgani bilan izohlanadi. Iqtisodiy samaradorligi: harbiylarda mavjud surunkali qaytalanuvchi parodontitda tavsiya etilayotgan kompleks davolash usullari “stomasfera + propolis nastoykasi” yangi zamonaviy innovatsion usulida harbiylarda mavjud surunkali qaytalanuvchi parodontitni davolash yordamida ishlab chiqilganligi stomatologik davo-muolajalarini o‘tkazish jarayonida har bir harbiyga sarflangan mablag‘ning 250000 so‘mni iqtisod qilish imkoni berishga muayan darajada xizmat qilgan;
to‘rtinchi ilmiy yangilik: ilk bor stomasfera va propolis nastoykasi kiritish bilan davolash kombinasiyasidan foydalangan holda harbiy xizmatchilarning davolash standartiga kiritish orqali mahalliy va sistem immun tizimini mustahkamlash va uzoq muddat remissiya hisobiga stomatologik kombinatsiyasi takomillashtirilgan. “Harbiylarda kechadigan  surunkali qaytalanuvchi parodontitni tekshirishda o‘tkazilgan klinik tadqiqot natijalari” mavzusidagi uslubiy tavsiyanoma O‘zbekiston Respublikasi qurolli kuchlar  harbiy tibbiyot akademiyasi muvofiqlashtiruvchi ekspert kengashining 03.07.24 yildagi 17-son hamda harbiy tibbiyot akademiyasi ilmiy kengashning 03.07.24 yildagi 8-son bayonnomalari bilan tasdiqlangan hamda O‘zR Mudofaa vazirligining 27.10.2024 yildagi 1205-sonli ko‘rsatma xatiga asosan Farg‘ona harbiy gospitali bo‘yicha 25.10.2024 yildagi 162-son, Qarshi harbiy gospitali bo‘yicha 25.10.2024 140-sonli buyruq bilan amaliyotga tatbiq etilgan (O‘zR Mudofaa vazirligining 07.11.2024 yildagi 8-sonli ma’lumotnomasi).  Ijtimoiy samaradorligi: mazkur ilmiy yangilik harbiylarda mavjud surunkali qaytalanuvchi parodontitni ijobiy davolanishga imkon berdi. Yuqoridagi kompleks davolash usullari “stomasfera + propolis nastoykasi” ushbu kontingentdagi harbiylarda stomatologik yordamni tashkil qilish hamda kasalliklarning asoratlarini oldini oshil uchun xizmat qilgani bilan izohlanadi. Iqtisodiy samaradorligi: harbiylarda mavjud surunkali qaytalanuvchi parodontitda tavsiya etilayotgan kompleks davolash usullari “stomasfera + propolis nastoykasi” yangi zamonaviy innovatsion usulida harbiylarda mavjud surunkali qaytalanuvchi parodontitni davolash yordamida ishlab chiqilganligi stomatologik davo-muolajalarini o‘tkazish jarayonida har bir harbiyga sarflangan mablag‘ning 250000 so‘mni iqtisod qilish imkoni berishga muayan darajada xizmat qilgan.