Султанов Сухроб Баходировичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Узун найсимон суякларнинг синиши бўлган жабрланувчиларда ёғ эмболиясининг суд-тиббий диагностикаси», 14.00.24 - Суд тиббиёти (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.2.PhD/Tib2882.
Илмий раҳбар: Бахриев Ибрагим Исомадинович, тиббиёт фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тиббиёт академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги DSc.04/30.12.2019.Tib.30.03 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Исломов Шавкат Эржигитович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Назиров Сирожиддин Назирович, тиббиёт фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Асфендияров номидаги Қозоғистон миллий тиббиёт университети (Қозоғистон Республикаси).
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: узун найсимон суякларнинг синиши бўлган жабрланувчиларда ёғли эмболияни суд-тиббий баҳолашни такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
узун найсимон суякларнинг синиши кузатилган жабрланганларда ёғли эмболиянинг турли кўринишларининг ўзига хос морфологик хусусиятлари суд-тиббий таҳлиллари асосида тизимлаштирилиб, ёғли эмболиянинг суд-тиббий ташхислашда эксперт баҳолашнинг ўзига хос хусусиятлари асосланган;
шикастланишдан кейинги эрта даврда оғир қўшма жароҳатлар натижасида узун найсимон суякларнинг синиши ҳолатларида ўлим аксарият ҳолларда бевосита травматик таъсирлар билан боғлиқ бўлган сабабларга кўра ўпка, юрак ва мия томирларининг ёғли эмболияси натижасида юзага келиши исботланган;
суд тиббиёти амалиётида мурда ички аъзолари ва тўқималардаги микроскопик ўзгаришлар негизида ёғли эмболиянинг ривожланиш муддатларининг ўзига хос морфологик хусусиятларини ҳамда биокимёвий тадқиқот маълумотларини комплекс баҳолаш асосида узун найсимон суякларнинг синиши бўлган жабрланувчиларда ёғ эмболиясининг суд-тиббий ташхисоти учун эксперт мезонлари ишлаб чиқилган;
суд-гистологик текширишда ўпка, юрак ва миянинг ёғли эмболиясида механик шикастланиш натижасида узун найсимон суякларнинг синиши ўлимнинг бевосита сабаби эканлиги, ёғли эмболиянинг манбаи узун найсимон суякларнинг кўмигида жойлашган ёғ ҳужайраларининг ҳамда ёғ эмболия билан асоратланишининг ўрни исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Суд тиббиёти амалиётида узун найсимон суякларнинг синиши бўлган жабрланувчиларда ёғ эмболиясининг суд-тиббий дигностикаси бўйича олинган илмий натижалар асосида:
биринчи илмий янгилик: узун найсимон суякларнинг синиши кузатилган жабрланганларда ёғли эмболиянинг турли кўринишларининг ўзига хос морфологик хусусиятлари суд-тиббий таҳлиллари асосида тизимлаштирилиб, ёғли эмболиянинг суд-тиббий ташхислашда эксперт баҳолашнинг ўзига хос хусусиятлари асосланганлиги бўйича таклифлар Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий маркази илмий кенгаши томонидан 2024 йил 29 октябрда 6-сон билан тасдиқланган “Оғир қўшма жароҳатларда ёғ эмболиясини суд-тиббий ташхислаш усули” номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий марказининг Самарқанд филиали бўйича 14.11.2024 йилдаги 234-сон, Сурхондарё филиали бўйича 14.11.2024 йилдаги 126/24-сон ҳамда Тошкент вилояти филиали бўйича 14.11.2024 йилдаги 18-/“I”-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғликни сақлаш вазирлиги хузуридаги Илмий-техник кенгашининг 10.12.2024 йилдаги 10/75-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлик: тадқиқот натижалари бўйича суд тиббий экспертиза муассасаларида мазкур турдаги экспертизаларни ўтказишни такомиллаштириш, оғир қўшма жароҳатларда ёғли эмболияларни ташхислашда эксперт хулосаларининг асосланганлик ва ишончлилик даражасини ошириши таъминлаган. Иқтисодий самарадорлик: мазкур ҳолатнинг суд тиббий экспертизаси учун сарфланадиган 150000-200000 сўм бюджет маблағлари тавсия этилган усуллардан фойдаланиш орқали  бирламчи экспертиза муддатини 2-3 кунга қисқартириш натижасида иқтисод қилинади;
иккинчи илмий янгилик: шикастланишдан кейинги эрта даврда оғир қўшма жароҳатлар натижасида узун найсимон суякларнинг синиши ҳолатларида ўлим аксарият ҳолларда бевосита травматик таъсирлар билан боғлиқ бўлган сабабларга кўра ўпка, юрак ва мия томирларининг ёғли эмболияси натижасида юзага келиши исботланганлиги бўйича таклифлар Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий маркази илмий кенгаши томонидан 2024 йил 29 октябрда 6-сон билан тасдиқланган “Оғир қўшма жароҳатларда ёғ эмболиясини суд-тиббий ташхислаш усули” номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий марказининг Самарқанд филиали бўйича 14.11.2024 йилдаги 234-сон, Сурхондарё филиали бўйича 14.11.2024 йилдаги 126/24-сон ҳамда Тошкент вилояти филиали бўйича 14.11.2024 йилдаги 18-/“I”-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғликни сақлаш вазирлиги хузуридаги Илмий-техник кенгашининг 10.12.2024 йилдаги 10/75-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлик: тадқиқот натижалари бўйича суд тиббий экспертиза муассасаларида мазкур турдаги экспертизаларни ўтказишни такомиллаштириш, оғир қўшма жароҳатларда ёғли эмболияларни ташхислашда эксперт хулосаларининг асосланганлик ва ишончлилик даражасини ошириши таъминлаган. Иқтисодий самарадорлик: мазкур ҳолатнинг суд тиббий экспертизаси учун сарфланадиган 150000-200000 сўм бюджет маблағлари тавсия этилган усуллардан фойдаланиш орқали  бирламчи экспертиза муддатини 2-3 кунга қисқартириш натижасида иқтисод қилинади;
учинчи илмий янгилик: суд тиббиёти амалиётида мурда ички аъзолари ва тўқималардаги микроскопик ўзгаришлар негизида ёғли эмболиянинг ривожланиш муддатларининг ўзига хос морфологик хусусиятларини ҳамда биокимёвий тадқиқот маълумотларини комплекс баҳолаш асосида узун найсимон суякларнинг синиши бўлган жабрланувчиларда ёғ эмболиясининг суд-тиббий ташхисоти учун эксперт мезонлари ишлаб чиқилганлиги бўйича таклифлар Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий маркази илмий кенгаши томонидан 2024 йил 29 октябрда 6-сон билан тасдиқланган “Оғир қўшма жароҳатларда ёғ эмболиясини суд-тиббий ташхислаш усули” номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий марказининг Самарқанд филиали бўйича 14.11.2024 йилдаги 234-сон, Сурхондарё филиали бўйича 14.11.2024 йилдаги 126/24-сон ҳамда Тошкент вилояти филиали бўйича 14.11.2024 йилдаги 18-/“I”-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғликни сақлаш вазирлиги хузуридаги Илмий-техник кенгашининг 10.12.2024 йилдаги 10/75-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлик: тадқиқот натижалари бўйича суд тиббий экспертиза муассасаларида мазкур турдаги экспертизаларни ўтказишни такомиллаштириш, оғир қўшма жароҳатларда ёғли эмболияларни ташхислашда эксперт хулосаларининг асосланганлик ва ишончлилик даражасини ошириши таъминлаган. Иқтисодий самарадорлик: мазкур ҳолатнинг суд тиббий экспертизаси учун сарфланадиган 150000-200000 сўм бюджет маблағлари тавсия этилган усуллардан фойдаланиш орқали  бирламчи экспертиза муддатини 2-3 кунга қисқартириш натижасида иқтисод қилинади;
тўртинчи илмий янгилик: суд-гистологик текширишда ўпка, юрак ва миянинг ёғли эмболиясида механик шикастланиш натижасида узун найсимон суякларнинг синиши ўлимнинг бевосита сабаби эканлиги, ёғли эмболиянинг манбаи узун найсимон суякларнинг кўмигида жойлашган ёғ ҳужайраларининг ҳамда ёғ эмболия билан асоратланишининг ўрни исботланганлиги бўйича таклифлар Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий маркази илмий кенгаши томонидан 2024 йил 29 октябрда 6-сон билан тасдиқланган “Оғир қўшма жароҳатларда ёғ эмболиясини суд-тиббий ташхислаш усули” номли услубий тавсиянома мазмунига сингдирилган. Мазкур таклиф Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий марказининг Самарқанд филиали бўйича 14.11.2024 йилдаги 234-сон, Сурхондарё филиали бўйича 14.11.2024 йилдаги 126/24-сон ҳамда Тошкент вилояти филиали бўйича 14.11.2024 йилдаги 18-/“I”-сон буйруқлари билан амалиётига жорий этилган (Соғликни сақлаш вазирлиги хузуридаги Илмий-техник кенгашининг 10.12.2024 йилдаги 10/75-сон хулосаси). Ижтимоий самарадорлик: тадқиқот натижалари бўйича суд тиббий экспертиза муассасаларида мазкур турдаги экспертизаларни ўтказишни такомиллаштириш, оғир қўшма жароҳатларда ёғли эмболияларни ташхислашда эксперт хулосаларининг асосланганлик ва ишончлилик даражасини ошириши таъминлаган. Иқтисодий самарадорлик: мазкур ҳолатнинг суд тиббий экспертизаси учун сарфланадиган 150000-200000 сўм бюджет маблағлари тавсия этилган усуллардан фойдаланиш орқали  бирламчи экспертиза муддатини 2-3 кунга қисқартириш натижасида иқтисод қилинади.