Каримжонов Ҳаётбек Миродилбек ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Гидролизланувчи танинларнинг кардиопротекторлик хусусиятларини баҳолаш», 03.00.08 – Одам ва ҳайвонлар физиологияси (биология фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.4.PhD/B1330.
Илмий раҳбар: Гайибов Улуғбек Гаппаржанавич, биология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Наманган давлат университети, PhD.03/30.12.2019.B.76.01.
Расмий оппонентлар: Позилов Маъмуржон Комилжонович, биология фанлари доктори, профессор; Мирзаолимов Мирзохид Мирзавалиевич, биология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади: Рҳус глабра ва Плантаго мажор ўсимликларидан ажратиб олинган гидролизланувчи танинларнинг кардиопротектор хусусиятларини молекуляр таъсир механизмларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор ПС-5 ва плантагин гидролизланувчи танинларнинг АТФга боғлиқ калий каналлари орқали амалга ошувчи кардиопротектор антиоксидант фаоллиги экспериментал жиҳатдан тавсифланган;
ПС-5 ва плантагин гидролизланувчи танинларнинг адреналин билан индукцияланган ишемия моделида юрак шикастланишига оид CК, ЛДҲ, АЛТ ва АСТ ферментлари фаоллигини пасайтирувчи кардиопротектив таъсири аниқланган; 
илк бор ПС-5 ва плантагин гидролизланувчи танинлари митохондриялардаги АТФга боғлиқ калий каналларини унинг блокатори глибенкламид иштирокида фаоллаштириб, уларнинг кардиопротектор таъсири митохондриал ҳимоя механизмлари орқали амалга ошиши исботланган;
гидролизланувчи танин бирикмалари таъсирида митохондрия АТФга боғлиқ калий канални фаоллашиши билан кардиомаркер ферментларнинг фаоллигининг ўзгариши ўртасида боғлиқлик мавжудлиги аниқланган.  
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. ПС-5 ва плантагин гидролизланувчи танинларининг кардиопротектор ҳамда антиоксидант хоссаларини аниқланиш бўйича олинган илмий натижалар асосида: 
гидролизланувчи танин бирикмаларни митохондрия калий каналининг фаоллигига таъсири ҳамда кардиопротектор хусусиятлари ўртасидаги корреляциясидан Биоорганик кимё институтининг “Эупҳорбиа (молочай) ўсимликларидан ажратиб олинган бирикмаларнинг антирадикал ва антиоксидант хусусиятларини ўрганиш, улар ёрдамида митохондрияларнинг функсияларини коррекция қилиш” мавзусидаги амалий лойиҳасида нормобарик, циркулятор ва алиментар гипоксия моделларида молекуляр таъсир механизмларини ёритишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2025 йил 8 январдаги  4/1255-62-сон маълумотномаси). Натижада, Эупҳорбиа ўсимлигидан ажратиб олинган л-О-галлоил-4,6- гексагидроксидифеноил--Д-глюкоза (ПС-1), 1,2,6-три-О-галлоил--Д-глюкоза (ПС-2), 2,3-ди-О-галлоил--Д-глюкоза (ПС-3) ва ПС-5 гидролизланувчи танинларнинг антигипоксант хусусиятлари дозаларига боғлиқ равишда нормобарик, циркулятор ва алиментар гипоксия моделларида молекуляр таъсир механизимларини аниқлаш имконини берган;
гидролизланувчи танин бирикмаларининг АТФга боғлиқ  калий каналлари, митохондрия функсионал параметрлари ва ишемия шароитида юрак-маркер ферментлари (КК, ЛДҲ) фаолиятини коррексия қилиш, ишемия даврида ва ундан кейин юрак дисфункциясини олдини олиш механизмлари бўйича олинган натижалардан Полша Республикаси Лодз университетининг “Тйросине-модифиед полетҳйленимине полймерс ас а промисинг веcторс фор сиРНА деливерй ин сйнергистиc cанcер иммунотҳерапй” мавзусидаги лойиҳасида полифенол бирикмаларнинг, айниқса ПС-5, антиоксидант фаоллиги туфайли иммунотерапевтик таʼсир механизмларини ёритишда қўлланилган (Лодз университетининг 2025 йил 28 мартдаги УМО-2020/37/Н/НЗ5/02359-сонли маълумотномаси). Натижада,, митохондрия даражасида кардиопротектив ва антигипоксантларнинг молекуляр таъсир механизмларини аниқлаш имконини берган. 

Yangiliklarga obuna bo‘lish