Миркасимова Зилола Алишеровнанинг
фалсафа доктори (PhD) Диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Мактабгача ёшдаги болаларда билингвал компетенсияни шакллантиришнинг лингводидактик асослари (ўзбек-инглиз тиллари мисолида)”, 13.00.08 – Мактабгача таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (Педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Ped3799.
Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Мактабгача таълим ташкилотлари директор ва мутахассисларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш институти.
Илмий раҳбар: Мухитдинова Хадича Сабировна, Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети, педагогика фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Мактабгача таълим ташкилотлари директор ва мутахассисларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш институти, PhD.12/30.12.2019.Ped 80.01.
Расмий оппонентлар: Абдурахимова Дилфуза Алиевна, п.ф.д. (DSc), Гулямова Мавлуда Хамитовна, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент. 
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон миллий педагогика университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади мактабгача ёшдаги болаларда билингвал компетенсияни шакллантиришнинг лингводидактик асосларини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
мактабгача ёшдаги болаларда билингвал компетенсияни шакллантиришнинг дидактик жиҳатлари она тилида нутқнинг тўлиқ ривожланиши иккинчи тилни ўрганиш учун аргумент саналиши, билингвизмнинг салбий субтрактив таъсирини олдини олишнинг шахс ривожининг интеллектуал соҳаси учун аҳамиятли эканлигини рестроспектив анализнинг компаративистик жиҳатига устуворлик бериш орқали аниқлаштирилган;
мактабгача ёшдаги болаларга ўзбек ва инглиз тилларини интегратив алоқадорликда ўргатишнинг методик имкониятлари хорижий тилни ўрганишда она тили заҳирасига таяниш таълим олувчи лексик заҳирасига интенсив таъсир этиши паритетлиги эмпирик валидликка эга эканлигини асослаш орқали аниқлаштирилган;
болаларда ўзбек-инглиз билинвизмини шакллантиришнинг амалий-технологик тизими қоидали, сюжетли, сюжециз, спорт ҳаракатли ўйинларга асосланган геймификасиянинг поетик матнлар устида ишлашга йўналтирилган адабий педагогика билан продуктив интеграсиясини тил муҳитига мақсадли модификасиялаш асосида такомиллаштирилган;
болаларда билингвал компетенсияни шакллантиришда мултимедиадан фойдаланишнинг методик жиҳатлари интерактив эртаклар воситасида болаларнинг ўзбек ва инглиз тилларидаги нутқини ривожлантиришнинг эртактерапияга асосланган техникаларининг адаптив вариантларини ишлаб чиқиш орқали такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.мактабгача ёшдаги болаларда билингвал компетенсияни шакллантиришнинг лингводидактик асосларини такомиллаштириш бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
мактабгача ёшдаги болаларда билингвал компетенсияни шакллантиришнинг дидактик жиҳатларини она тилида нутқнинг тўлиқ ривожланиши иккинчи тилни ўрганиш учун аргумент саналиши, билингвизмнинг салбий субтрактив таъсирини олдини олишнинг шахс ривожининг интеллектуал соҳаси учун аҳамиятли эканлигини рестроспектив анализнинг компаративистик жиҳатига устуворлик бериш орқали аниқлаштиришга доир амалий таклиф ва тавсиялардан “Плай анд леарн” ўқув қўлланмасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Мактабгача таълим агентлигининг 2024 йил 12 мартдаги 03-03/1-296-сон маълумотномаси). Натижада, “Илк қадам” давлат ўқув дастури мазмуни ва талабларига мутаносиб инглиз тилини ўқитиш дастури ишлаб чиқилган ва амалиётда фойдаланиш учун тақдим этилган;
мактабгача ёшдаги болаларга ўзбек ва инглиз тилларини интегратив алоқадорликда ўргатишнинг методик имкониятларини хорижий тилни ўрганишда она тили заҳирасига таяниш таълим олувчи лексик заҳирасига интенсив таъсир этиши паритетлиги эмпирик валидликка эга эканлигини асослаш орқали аниқлаштиришга доир амалий таклиф ва тавсиялардан “Энглиш фор кидс” қўлланмасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Мактабгача таълим агентлигининг 2024 йил 12 мартдаги 03-03/1-296-сон маълумотномаси) Натижада, республика миқёсида Энглиш фор МТТ кидс бй Зилола гуруҳи 700 дан зиёд, МТТ Энглиш канали 500 дан зиёд педагогларни ўз ичига олган жами 1000дан ортиқ МТТ инглиз тили педагоглари амалий тавсиялар орқали ижобий натижаларни қўлга киритишларига ва телеграм тармоғи орқали намойиш этишларига эришилган;
болаларда ўзбек-инглиз билинвизмини шакллантиришнинг амалий-технологик тизимини қоидали, сюжетли, сюжециз, спорт ҳаракатли ўйинларга асосланган геймификасиянинг поетик матнлар устида ишлашга йўналтирилган адабий педагогика билан продуктив интеграсиясини тил муҳитига мақсадли модификасиялаш асосида такомиллаштиришга доир амалий таклиф ва тавсиялардан “Ўзбекистон” телерадиоканали ДМ “Маданий-маърифий ва бадиий эшиттиришлар” муҳарририяти томонидан тайёрланган “Таълим ва тараққиёт” эшиттириши ссенарийсини ишлаб чиқишда фойдаланилган (“Ўзбекистон” телерадиоканали давлат муассасасининг 2023 йил 2 июндаги 04-36-889-сонли маълумотномаси). Натижада, радиотингловчилар хорижий тилларни мактабгача даврдан бошлаб ўргатиш болада билингвалликни юзага келтириши, билингваллик эса боланинг ақлий ривожланишига ижобий таъсир этиши ҳақида маълумотларга эга бўлишган;
болаларда билингвал компетенсияни шакллантиришда мултимедиадан фойдаланишнинг методик жиҳатларини интерактив эртаклар воситасида болаларнинг ўзбек ва инглиз тилларидаги нутқини ривожлантиришнинг эртактерапияга асосланган техникаларининг адаптив вариантларини ишлаб чиқиш орқали такомиллаштиришга доир амалий таклиф ва тавсиялардан “Мактабгача ёшдаги болаларни мулътимедиа ва ҳаракатли ўйинлардан фойдаланган ҳолда дастлабки мулоқотга киритиш усуллари” мавзусида илмий-амалий семинарни ташкил этишда фойдаланилган (Мактабгача таълим агентлигининг 2024 йил 12 мартдаги 03-03/1-296-сон маълумотномаси). Натижада, туман доирасида фаолият юритувчи МТТ инглиз тили педагоглари болаларни инглиз тилида дастлабки мулоқотга киритишнинг самарали усуллари билан танишишган.