Қаюмова Лобар Шодимуродовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақидаги эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи):
«Енгил саноат рангли оқова сувларини ултрафилтрация усулида тозалашни тадқиқ этиш», 05.09.04- Сув таъминоти. Канализация. Сув ҳавзаларини муҳофазаловчи қурилиш тизимлари (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.1.PhD/Т2150.
Илмий раҳбар: техника фанлари номзоди, Жураев Олмос Жоникулович, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Мирзо Улуғбек номидаги Самарқанд давлат архитектура-қурилиш университети.
Илмий Кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса номи, Илмий Кенгаш номи: Мирзо Улуғбек номидаги Самарқанд давлат архитектура-қурилиш университети ҳузуридаги илмий даражалар берувчи PhD.26/26.01.2023.Т.109.03. рақамли Илмий Кенгаш.
Расмий оппонентлар: Умбаров Иброгим Амонович – Термиз давлат унверситети Илмий тадқиқотлар, инновациялар ва илмий-педагогик кадрлар тайёрлаш бўлим бошлиғи, профессор, техника фанлари доктори; Якубов Кутфиддин Аслиевич, техника фанлари номзоди, профессор в.б.
Етакчи ташкилот: Жиззах политехника институти.
Диссертация йўналиши назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади. Енгил саноат рангли оқова сувларини тозалашда замонавий статик мембраналарга маккажўхори крахмалини оқова сув таркибига қўшиш орқали динамик мембрана ҳосил қилиб, экологик жиҳатдан самарали технологияни ишлаб чиқиш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
статик мембраналарни полимер қўшимчалар ҳисобига тавсифини яхшилаш учун маккажўхори крахмалидан динамик мембрана ҳосил қилиб, рангли енгил саноат оқова сувларини тозалашнинг технологик схемаси ишлаб чиқилди;
статик мембраналарни бошланғич филтрлаш қобилияти динамик мембраналар ҳисобига тикланди ва ишлаш самарадорлиги ошириш орқали такомиллаштирилди;
статик мембраналар ғовакликлари динамик мембрана ҳисобига тўлиқ битиб қолмаслиги ҳамда мембрананинг узлюксиз муддатга ишлаш унумдорлиги ошириш орқали такомиллаштирилди;
енгил саноат корхоналарининг оқова сувларини тозалашда ултрафилтрация усули ҳамда динамик мембрананинг барқарор ишлаш механизми яратилди.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Енгил саноат рангли оқова сувларини ултрафилтрация усули ва динамик мембрана ёрдамида тозалаш жараёнини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
тадқиқот натижаларини амалда қўллаш ишлари доирасида маккажўхори крахмалидан динамик мембрана ҳосил қилиниб, Жиззах вилояти, Шароф Рашидов тумани “Жиззах Индустриал Тўқима” МЧЖ корхонасида синовдан ўтказилди. Бунда енгил саноат оқова сувларини ултрафилтрация усулидан фойдаланган ҳолда тозалаш жорий этилди (Ўзтўқимачиликсаноати уюшмасининг 2023-йил 18-декабрдаги 03/25-2664-сонли маълумотномаси). Натижада статик мембрана филтрларининг ишлаш давомийлигини ошириш имконияти яратилди;
енгил саноат оқова сувларини ултрафилтрация усули билан тозалаш орқали табиий сув сарфини камайтириш ишлари Сурхондарё вилояти, Жарқўрғон тумани “Сурхонтекс” МЧЖ корхонасида жорий этилди (Ўзтўқимачиликсаноати уюшмасининг 2023-йил 18-декабрдаги 03/25-2664-сонли маълумотномаси). Натижада, енгил саноат корхонасининг оқова сувларини ултрафилтрация усули билан самарали тозалаш имконияти яратилди;
маккажўхори крахмалидан динамик мембрана ҳосил қилиб, рангланган оқова сувларни тозалаш технологик схемаси ишлаб чиқилди ва Сурхондарё вилояти, Шеробод тумани “Шерободтекстилинвест” МЧЖ корхонасида жорий қилинди (Ўзтўқимачиликсаноати уюшмасининг 2023-йил 18-декабрдаги 03/25-2664-сонли маълумотномаси). Натижада “Шерободтекстилинвест” МЧЖ корхонасида ишончли ва самарали усулда динамик мембрана ёрдамида оқова сувларни чуқур тозалаб, тозаланган сувни технологик жараёнда қайта ишлатиш имконияти яратилди;
енгил саноат корхоналарининг оқова сувларини тозалашда ултрафилтрация усули ва динамик мембрананинг иш фаолиятини қайта тиклаш механизми мукаммал асослаб берилди. Ушбу усул Бухоро вилояти, Когон тумани “Озод Бухоро Текстил” МЧЖ корхонасида жорий қилинди (Ўзтўқимачиликсаноати уюшмасининг 2023-йил 18-декабрдаги 03/25-2664-сонли маълумотномаси). Натижада “Озод Бухоро Текстил” МЧЖ корхонасида оқова сувларни чуқур тозалашда маккажўхори крахмалидан оддий усулда статик мембраналарда динамик мембрана ҳосил қилиниб, унинг асосида тозаланган техник оқова сувдан қайта фойдаланиш имконияти яратилди;