Намозова Дилором Турсуновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи номи): «Бўлажак мусиқа ўқитувчиларининг креатив компетентлигини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш», 13.00.02–Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.3.PhD/Ped8248.
Илмий раҳбар: Шермуҳаммадов Баҳодир Шермуҳаммадович, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат консерваторияси, PhD.27.09.2024.San.54.01
Расмий оппонентлар: Мустафаев Шомурод Нормуминович, педагогика фанлари доктори, профессор; Қодиров Рауф Гафурович, педагогика фанлари номзоди, профессор.
Етакчи ташкилот: Андижон давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади бўлажак мусиқа ўқитувчиларининг креатив компетентлигини ривожлантиришга оид таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бўлажак мусиқа ўқитувчиларининг креатив компетентлиги миллий идентикликни ривожлантириш таъсирчанлик даражаси барқарорлигининг рефлексив узвийлигини таълим жараёнига интеграциялашни таъминлаш ҳамда талабаларда мусиқа санъати ва таълимига бўлган ижодкорлик ҳиссини оширишнинг креатив механизмлари ижодий, натижавийлик, эмоционаллик, ривожлантирувчи таълим тизимига устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган;
мусиқий педагогик жараённи креативлик мезони асосида тинглаш психологик, методик, информацион, инновацион ижтимоий жараёнда мулоқотнинг индивидуаллик хусусиятларига кўра когнитив ёндашувнинг мусиқий баҳолаш, қиёслаш ва ўзаро боғлаш жараён механизмлари орқали такомиллаштирилган;
бўлажак мусиқа ўқитувчиларининг креатив компетенсиясини ривожлантириш модели ўқитишнинг техник воситалари ҳамда услубий материали устида ишлашга доир дидактик тамойилларининг ўзаро уйғунлиги, мулоқот жараёнида мусиқий тафаккур ривожи, интонацион мусиқий жумлани фарқлаши, интерфаол методлардан тўғри фойдаланишга оид компетенсияларга устуворлик бериш асосида талабаларнинг ўз-ўзини баҳолаш мезонлари такомиллаштирилган;
талабаларнинг ўз-ўзини креатив компетентлик ривожлантириш самарадорлиги мусиқий, илмий-назарий ишларни эшитиш имконини берувчи мезонлар рефлексив, интонацион, мотивацион ҳамда шахсий ривожланишнинг индивидуал ва танқидий фикрлаш жараёнлар мутаносиблигини аниқлаш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бўлажак мусиқа ўқитувчиларининг креатив компетентлигини ривожлантириш методикасини такомиллаштириш мавзуси бўйича олинган тадқиқот натижалари асосида:
бўлажак мусиқа ўқитувчиларининг креатив компетентлиги миллий идентикликни ривожлантириш таъсирчанлик даражаси барқарорлигининг рефлексив узвийлигини таълим жараёнига интеграциялашни таъминлаш ҳамда талабаларда мусиқа санъати ва таълимига бўлган ижодкорлик ҳиссини оширишнинг креатив механизмлари ижодий, натижавийлик, эмоционаллик, ривожлантирувчи таълим тизимига устуворлик беришига оид маълумотлар “Мусиқа ўқитувчисининг касбий компетентлиги ва креативлиги” номли дарслик мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 27-мартдаги 68-259-сон нашр рухсатнома). Натижада бўлажак мусиқа ўқитувчиларининг креатив компетенсиясини ривожлантириш шарт-шароитлари ва имкониятларига эга бўлганлар;
мусиқий педагогик жараённи креативлик мезони асосида тинглаш психологик, методик, информацион, инновацион ижтимоий жараёнда мулоқотнинг индивидуаллик хусусиятларига кўра когнитив ёндашувнинг мусиқий баҳолаш, қиёслаш ва ўзаро боғлаш жараён механизмларига доир маълумотлар Ўзбекистон Миллий университетида 2020-2022 йилларда бажарилган ФЗ-2020010829-сонли “Талаба ёшлар илмий фаолиятида амалий кўникмаларни шакллантиришнинг инновацион механизмлари” мавзусидаги амалий лойиҳа доирасида нашр этилган ишларда ўз аксини топган (Ўзбекистон миллий университетининг 2023-йил 19-декабрдаги 04-11-9146-сон далолатнома). Натижаларнинг жорий қилиниши бўлажак мусиқа ўқитувчиларининг креатив компетенсиясини ривожлантириш шарт-шароитлари ва имкониятларини аниқлашга хизмат қилган;
бўлажак мусиқа ўқитувчиларининг креатив компетенсиясини ривожлантириш модели ўқитишнинг техник воситалари ҳамда услубий материали устида ишлашга доир дидактик тамойилларининг ўзаро уйғунлиги, мулоқот жараёнида мусиқий тафаккур ривожи, интонацион мусиқий жумлани фарқлаши, интерфаол методлардан тўғри фойдаланишга оид компетенсияларга устуворлик бериш асосида талабаларнинг ўз-ўзини баҳолаш мезонларига доир таклиф ва тавсиялар “Фарғона вилояти телерадиоканали орқали эфирга узатилган “Хайрли кун”, “Ёшлар вақти” каби кўрсатувлар ссенарийларида фойдаланилган (“Фарғона вилояти телерадиоканалининг 2025-йил 7-апрелдаги 92-сон маълумотнома). Натижада телетомошабинлар “Мусиқа ўқитувчисининг касбий компетентлиги ва креативлиги” фани доирасида талабаларнинг креатив компетенсиясини ривожлантиришга оид фикр ва мулоҳазалари борасидаги маълумотларга эга бўлганлар;
талабаларнинг ўз-ўзини креатив компетентлик ривожлантириш самарадорлиги мусиқий, илмий-назарий ишларни эшитиш имконини берувчи мезонлар рефлексив, интонацион, мотивацион ҳамда шахсий ривожланишнинг индивидуал ва танқидий фикрлаш жараёнлар мутаносиблигини аниқлашига доир Ўзбекистон композиторлари ва бастакорлари уюшмасида фаолият юритаётган бастакорлар ва мусиқашунослар шўба мажлисларида фойдаланилган (Ўзбекистон композиторлари ва бастакорлари уюшмасининг 2025-йил 4-апрелдаги 01-05/04-67/1-сон маълумотнома). Пировардида ёш композиторлар, мусиқашунослар бўлажак мусиқа таълими ўқитувчиларини креатив компетентлилигини ривожлантиришнинг устувор вазифалари юзасидан муайян тасаввурларга эга бўлдилар.