Мадреймов Эсназар Даулетназаровичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақидаги эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Қорақалпоғистон қишлоқ хўжалиги тарихи (1946-1965 йиллар)»,  07.00.01 – Ўзбекистон тарихи.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.3.PhD/Tar316.
Илмий раҳбарининг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони:
Нуржанов Сабит Узакбаевич, тарих фанлари доктори (DSc), катта илмий ҳодим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий тадқиқот институти.
Илмий Кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса номи, илмий кенгаш рақами: Қорақалпоқ давлат университети DSc.03/06.04.2024.Tar.20.05
Расмий оппонентларнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси, унвони: Давлетов Санжарбек Ражабович, тарих фанлари доктори, профессор; Утемуратов Бахрам Бекмуратович, тарих фанлари номзоди, доцент.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
Етакши ташкилот: Қорақалпоғистон қишлоқ хўжалиги ва агротехнологиялар институти 
II. Тадқиқотнинг мақсади:  1946–1965 йилларда Қорақалпоғистон қишлоқ хўжалигидаги ўзгаришларни инсон манфаатлари нуктаи назардан очиб беришдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйдагилардан иборат: 
урушдан кейинги даврда қишлоқ хўжалигини бошқаришда давлатнинг маъмурий тизимининг кучайганлиги, Қорақалпоғистон ҳудудида қишлоқ хўжалиги учун иқтисодий жиҳатдан номақбул бўлган режаларнинг мажбуран жорий этилиши юқоридан қабул қилинган кўрсатмаларга мувофиқ қишлоқ хўжалигининг ички имкониятларидан мутаносиб фойдаланиш ва унинг эҳтиёжларини қондиришга имкон бермаганлиги далилланган;
1946-1953 йилларда қишлоқ хўжалигини тиклаш бўйича ҳукумат чора-тадбирлари қишлоқ аҳолисининг меҳнатидан фойдаланиш механизмини такомиллаштиришни назарда тутган бўлса-да, моҳиятан, уни ҳарбийлаштирилишининг таъминлаганлиги, оқибатда Қорақалпоғистондаги деҳқонлар кенг оммасининг молиявий аҳволини сезиларли даражада пасайишига олиб келганлиги  асосланган;
жамоа хўжаликларини йириклаштириш ва совхозларни шакллантириш, қуйи маъмурий-бошқарув аппарати ва томорқа хўжаликлари ҳажмини қисқартириш, озиқ-овқат ишлаб чиқаришини кўпайтириш каби республика қишлоқ хўжалигини ислоҳ қилиш билан боғлиқ уринишлар, меҳнат ресурсларининг тайёргарлик даражаси ва моддий техник базанинг номутаносиблиги ҳамда илмий техник ютуқларни жорий этиш учун этарли эмаслиги оқибатида якунига этмаганлиги асосланган;
ҳудудда пахта ва сунъий суғоришни талаб қилувчи бошқа экин эрларининг қўриқ эрлар ҳисобига тинимсиз равишда оширилиши, ҳосилдорликни ошириш мақсадида кимёвий модда ва минерал ўғитлардан кенг миқёсда фойдаланиши оқибатида инсон соғлиги, ҳудуднинг экотизими ва барқарор ривожланишига салбий таъсирлари ҳисобга олинмасдан пахта ва шоли экишга устунлик берилиши Қорақалпоғистонни қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқарувчисидан истеъмолчисига айланишига олиб келганлиги исботланган. 
IV. Тадқиқот натижаларнинг жорий қилиниши: Қорақалпоғистон қишлоқ хўжалиги тарихини ҳар томонлама ўрганиш асосида ишлаб чиқилган илмий хулосалар, натижалар ва амалий тавсиялар асосида:
урушдан кейинги даврда қишлоқ хўжалигини бошқаришда давлатнинг маъмурий тизимининг кучайганлиги, Қорақалпоғистон ҳудудида қишлоқ хўжалиги учун иқтисодий жиҳатдан номақбул бўлган режаларнинг мажбуран жорий этилиши юқоридан қабул қилинган кўрсатмаларга мувофиқ қишлоқ хўжалигининг ички имкониятларидан мутаносиб фойдаланиш ва унинг эҳтиёжларини қондиришга имкон бермаганлиги  хақидаги илмий қарашлар, ғоялар ва маълумотлар Қорақалпоғистон қишлоқ хўжалиги ва агротехнологиялар институтида ўқитилаетган ижтимоий фанлар ва мухсус таълим мутахассисликларининг ўқув режасида кўрсатилган  фанларда қўшимча манбалар сифатида фойдаланилди (Қорақалпоғистон қишлоқ хўжалиги ва агротехнологиялар институтининг 2023-йил 24-ноябрдаги 27/1202-сонли маълумотномаси). Хусусан,  намунавий дастур асосида, ишчи дастурларга ушбу илмий ишлар қўшимча адабиётларига киритилди ва ҳозир ижтимоий фанлар туркум фанлари мазмунини такомиллаштиришда самарали фойдаланилмоқда.
1946-1953 йилларда қишлоқ хўжалигини тиклаш бўйича ҳукумат чора-тадбирлари қишлоқ аҳолисининг меҳнатидан фойдаланиш механизмини такомиллаштиришни назарда тутган бўлса-да, моҳиятан, уни ҳарбийлаштирилишининг таъминлаганлиги, оқибатда Қорақалпоғистондаги деҳқонлар кенг оммасининг молиявий аҳволини сезиларли даражада пасайишига олиб келганлиги, шунингдек, жамоа хўжаликларини йириклаштириш ва совхозларни шакллантириш, қуйи маъмурий-бошқарув аппарати ва томорқа хўжаликлари ҳажмини қисқартириш, озиқ-овқат ишлаб чиқаришини кўпайтириш каби республика қишлоқ хўжалигини ислоҳ қилиш билан боғлиқ уринишлар, меҳнат ресурсларининг тайёргарлик даражаси ва моддий техник базанинг номутаносиблиги ҳамда илмий техник ютуқларни жорий этиш учун этарли эмаслиги оқибатида якунига этмаганлиги хақидаги фикр-мулоҳазалари Ўзбекистон Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ ижтимоий фанлар илмий-тадқиқот институтида 2021-2022 йиллари бажарилган «Қорақалпоғистондаги сиёсий-иқтисодий ва социомаданий жараёнларнинг тарихий ретроспективаси ва маданиятлараро алоқаларни мустаҳкамлаш тенденсияларини ўрганиш (1946-1991 йилар)» фундаментал лойиҳасининг 1940-1960-йиллар бошидаги Қорақалпоғистон қишлоқ хўжалигида олиб борган сиёсати тарихига оид масалаларни ўрганишда назарий ва амалий манба сифатида фойдаланилди (Ўзбекистон Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ ижтимоий фанлар илмий-тадқиқот институтининг 2023-йил 11-декабрдаги 488/1-сонли маълумотномаси). Хусусан, муаллифнинг фикр-мулоҳазалари илмий-тадқиқот ишларининг мазмунини такомиллаштиришда ёрдам берган.
ҳудудда пахта ва сунъий суғоришни талаб қилувчи бошқа экин эрларининг қўриқ эрлар ҳисобига тинимсиз равишда оширилиши, ҳосилдорликни ошириш мақсадида кимёвий модда ва минерал ўғитлардан кенг миқёсда фойдаланиши оқибатида ҳудуднинг экотизими ва барқарор ривожланишига салбий таъсирлари ҳисобга олинмасдан пахта ва шоли экишга устунлик берилиши Қорақалпоғистонни қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқарувчисидан истеъмолчисига айланишига олиб келганлиги хақидаги илмий хулосалар ва натижалар Қорақалпоғистон дехкончилик илмий-тадқиқот институтида амалга оширилган республика қишлоқ хўжалигида мавжуд муаммоларни илмий асосда эчишнинг долзарб масалаларига асосланган илмий лойиҳаларни бажаришда муҳим назарий ва амалий манба сифатида фойдаланилди (ЎзР Қишлоқ хўжалиги Вазирлиги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий маркази Қорақалпоғистон деҳкончилик илмий-тадқиқот институтининг 2023-йил 29-ноябридаги 154-сонли маълумотномаси). Натижада, 1946-1965 йиллардаги Қорақалпоғистон қишлоқ хўжалиги тарихини ўрганиш натижалари ва илмиий хулосалари совет даврида йўл қўйилган камчиликларни бартараф этиб, бугунги кунда барча соҳаларни ривожлантиришни амалга оширда катта аҳамият касб этган; 
Қорақалпоғистон ҳудудида пахта ва сунъий суғоришни талаб қилувчи бошқа экин эрларининг қўриқ эрлар ҳисобига тинимсиз равишда оширилиши, ҳосилдорликни ошириш мақсадида кимёвий модда ва минерал ўғитлардан кенг миқёсда фойдаланиши оқибатида ҳудуднинг экотизими ва барқарор ривожланишига салбий таъсирлари ҳисобга олинмасдан пахта ва шоли экишга устунлик берилиши Қорақалпоғистонни қишлоқ хўжалиги ривожига таъсирига оид янги маълумот ва таснифлар Қорақалпоғистон телерадио кампанияси тарафидан таёрланган “Ҳәзирети дийхан” эшиттиришини танланган мавзуларни очиб беришда ёрдамчи назарий ва амалий манба сифатида хизмат қилган (Қорақалпоғистон Республикаси телерадиокампаниясининг 2024-йил 27-майдаги 05-22/258-сонли маълумотномаси). Ҳусусан, келтирилган асосий назарий, мулоҳаза, тавсия ва хулосалардан фойдаланилиши томошабинларнинг тарихмизни холис ўрганишга хизмат қилган.