Sayt test rejimida ishlamoqda

Нарзиева Гулноза Акбаровнанинг фалсафа доктори (PhD) 
диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Медиа- интернетда тилнинг миллий-маданий коди (публицистик услуб мисолида)”, 10.00.11 - Тил назарияси. Амалий ва компютер лингвистикаси ихтисослиги.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.4.PhD/Fil2153. 
Илмий раҳбар: Тешабаева Дилфуза Мўминовна, филология фанлари доктори (ДСc), профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.  
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи: Қўқон давлат педагогика институти, ИК рақами PhD.03/04.06.2021.Fil.132.01.
Расмий оппонентлар: Сиддиқова Ирода Абдушукуровна, филология фанлари доктори, профессор; Бозоров Ойбек Одилович, филология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Термиз давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади медиа-интернет публицистик услубида миллий-маданий коднинг ассоциатив-ментал белгилари ҳамда ахборот воқеланишида олам лисоний манзарасининг намойон боълиш хусусийатларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
медиа-интернет – онлайн нашрлар матнларининг услубий ва вазифавий белгилари, структур хусусийатлари ҳамда миллий-маданий коднинг намоён бўлиш даражаси антропосентрик тамойил асосида таҳлил қилиниб, медиаматннинг асосий ғойасини ифодалашдаги роли, оламнинг лисоний манзарасида миллий-маданий коднинг оърни, медиа-интернет публицистик услубида миллий-маданий коднинг ассоциатив-ментал белгилари ва лингвомаданий хусусийатлари аниқланган;
медиаматнларнинг шаклланиш жараёнида медианинг нутқий фаолиятини ва ахборотнинг қийматини белгиловчи медиаконтентни йаратиш, етказиш ва қабул қилиш жарайонида турли хил тил бирликларини қўллашда журналистнинг мулоқот техникаси, коммуникатив тактика ва стратегийалардан фойдаланиш маҳорати миллий-маданий омиллар билан белгиланиши илмий асосланган;
медиа олам лисоний манзарасини ифодаловчи лексик-лисоний бирликлар, йаъни символ, прецедентлик, паремийа, реалийа, маъно коъчиш турлари ва бошқа шу каби лингвистик воситаларнинг функсионал жиҳатлари оърганилиб, воқеликни намойон боълишида макон ва замон масалалари ҳамда миллий-маданий кодларни белгилашда ҳар бир халқнинг хулқ-атвор стереотиплари асосий омил боълиши далилланган;
 онлайн нашрларда ифодаланган миллий-маданий код остида ҳар бир халқнинг умуммиллий, маънавий-маърифий, аксиологик-ментал қонунийатлари, қадрийатлари, дунйоқараши ва миллий характери йотиши исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Медиа-интернет – онлайн нашрларда тилнинг миллий-маданий коди тадқиқи боъйича олинган илмий натижалар асосида: 
медиа-интернет – онлайн нашрлар матнларининг услубий ва вазифавий белгилари, структур хусусийатлари ҳамда миллий-маданий коднинг намоён бўлиш даражаси антропосентрик тамойил асосида таҳлил қилинганлиги, медиаматннинг асосий ғойасини ифодалашдаги роли, оламнинг лисоний манзарасида миллий-маданий коднинг оърни, медиа-интернет публицистик услубида миллий-маданий коднинг ассоциатив-ментал белгилари ва лингвомаданий хусусийатлари ҳақидаги хулосалардан 2016-2018-йилларга моължалланган Европа Иттифоқи томонидан Эрасмус + дастурининг 561624-ЕРР-1-2015-УК-ЭППКА2-CБҲЕ-СП-ЭРАСМУС + CБҲЕ ИМЕП: “Оъзбекистонда олий таълим тизими жарайонларини модернизацийалаш ва халқаролаштириш” мавзусидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган (СамДЧТИнинг 2023-йил 15-сентйабрдаги 463/02-сон маълумотномаси). Натижада миллий-маданий кодлар, ҳар бир халқнинг умуммиллий, маънавий-маърифий қадрийатларига оид илмий қарашлар таълим тизими жарайонларини халқаролаштириш масалаларига оид материалларни бойитишда илмий манба сифатида хизмат қилган;
медиаматнларнинг шаклланиш жараёнида медианинг нутқий фаолиятини ва ахборотнинг қийматини белгиловчи медиаконтентни йаратиш, етказиш ва қабул қилиш жарайонида турли хил тил бирликларини қўллашда журналистнинг мулоқот техникаси, коммуникатив тактика ва стратегийалардан фойдаланиш маҳорати миллий-маданий омиллар билан белгиланишига доир хулосалардан 2021-2023-йилларда бажарилган “Оъзбек тилининг миллий корпусини лойиҳалаш ва дастурий мажмуа ишлаб чиқиш” мавзусидаги амалий лойиҳасини амалга оширишда фойдаланилган (Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги ТАТУ Самарқанд филиалининг 2023-йил 15-августдаги 570/01-01-сон маълумотномаси). Натижада медиаконтентни йаратиш, етказиш ва қабул қилиш жарайонида турли тил бирликлари, миллий кодларнинг оърни катта эканлиги ҳақидаги назарий билимлар асосида оъзбек тили миллий корпусининг бойиши ва такомиллашувига эришилган;
медиа олам лисоний манзарасини ифодаловчи лексик-лисоний бирликлар, йаъни символ, прецедентлик, паремийа, реалийа, маъно коъчиш турлари ва бошқа шу каби лингвистик воситаларнинг функсионал жиҳатлари оърганилиб, воқеликни намойон боълишида макон ва замон масалалари ҳамда миллий-маданий кодларни белгилашда ҳар бир халқнинг хулқ-атвор стереотиплари асосий омил боълиши, Интернет медиа дискурсда миллий-маданий код экспрессив баҳолаш коннотацийаларига эга боълиши ҳақидаги хулосалардан Самарқанд вилойат телерадиокомпанийасининг 2023-йил 28-августдаги “Ассалом, Самарқанд!” телекоърсатуви дастур-ссенарийсини таййорлашда фойдаланилган ва “Ассалом, Самарқанд!” телекоърсатувида тоъғридан-тоъғри эфирга узатилган (Оъзбекистон миллий телерадиокомпанийасининг 2023-йил 6-сентйабрдаги 293/01-07-сонли маълумотномаси). Натижада медиа-интернетнинг жамийат аъзолари ҳайотига таъсири, шунингдек, ОАВ орқали узатилайотган йангиликлар, таҳлиллар ва мақолалар ҳамда коърсатувларнинг турфа хиллилиги ва қизиқарли боълиши таъминланган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish