Тўрасуннат Шомансурхон Кароматхўжа ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Хлорсулфоланган полиетилен ва эпоксид смоласи асосидаги полимер материаллар учун аминли қотирувчилар олиш технологиясини ишлаб чиқиш», 02.00.14 – Органик моддалар ва улар асосидаги материаллар технологияси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.2.PhD/Т2053.
Илмий раҳбар: Қиёмов Шарифжон Нозимович, техника фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент кимё-технология илмий тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент кимё-технология илмий тадқиқот институти, DSc.16/30.12.2019.К/Т.87.01.
Расмий оппонентлар: Ёдгоров Нормуҳаммад, техника фанлари доктори; Назаров Нурулло Ибодуллаевич, техника фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD).
Етакчи ташкилот: Термиз давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: хлорсулфоланган полиетилен ва эпоксид смоласи асосидаги полимер материаллар учун юқори самарали аминли қотирувчилар олиш технологиясини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
компонентларнинг структураси ва актив реаксион гуруҳлари эпоксид смола билан самарали боғланиш хусусиятига эга, тармоқланган макромолекуляр тизимлар ҳосил қилувчи янги аминли қотирувчилар синтез қилинган;
олинган аминли қотирувчиларнинг кимёвий таркиби, физикавий хоссалари ва уларнинг полимерланувчи материалларга таъсир қилиш механизмлари аниқланган;
хлорсулфоланган полиетилен ва эпоксид смоласи асосидаги полимерларни, синтез қилинган аминли қотирувчилар билан модификация қилиш усуллари ишлаб чиқилган;
хлорсулфирланган полиетилен ва эпоксид смоласи асосида интерполимерларни олишда аминли боғловчи агентлар миқдори, маҳсулотнинг қўлланилиш соҳасига қараб, 2% дан 5% гача бўлиши оптимал эканлиги аниқланган;
аминли қотирувчилар асосида олинган реактопластларнинг физик-механик, оловбардошлик ва антикоррозион хоссалари, ҳамда қўллашдаги техник-иқтисодий самарадорлиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Хлорсулфирланган полиетилен ва эпоксид смоласи асосидаги полимер материаллар учун аминли қотирувчилар олиш технологиясини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
олинган аминли қотирувчилар Қашқадарё вилояти “Автотракторрадиатор” Ўзбекистон-Россия қўшма корхонасида амалиётга жорий қилинган (“Автотракторрадиатор” ҚКнинг 2024 йил 26 октябрдаги 201-сон маълумотномаси). Натижада, термореактив смолаларни уч томонлама кимёвий чоклаш орқали янги турдаги антикоррозион қопламалар олиш имконини берган;
хлорсулфирланган полиетилен ва эпоксид смоласи асосидаги интерполимерлар Қашқадарё вилояти “Автотракторрадиатор” Ўзбекистон-Россия қўшма корхонасида амалиётга жорий қилинган. (“Автотракторрадиатор” ҚКнинг 2024 йил 26 октябрдаги 201-сон маълумотномаси). Натижада, ишлаб чиқариш жараёнида қўлланиладиган кимёвий моддалар таъсири натижасида металл конструксияларда ҳосил бўладиган коррозияланиш жараёнининг олдини олиш имконини берган.