Ҳамраев Маҳмуд Мирзақуловичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертация иши ҳимояси ҳақида эълон матни

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: Амир Саид Олимхоннинг сиёсий фаолияти ва муҳожирликдаги ҳаёти, 07.00.01 – Ўзбекистон тарихи. 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.1.PhD/Tar1046.
Илмий раҳбарининг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Ражабов Қаҳрамон Кенжаевич, тарих фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Абу Райҳон Беруний номидаги Урганч давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Урганч давлат университети, PhD.03/30.06.2021.Тар.55.05.
Расмий оппонентларнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Давлетов Санжарбек Ражабович, тарих фанлари доктори, профессор; Ғаффоров Шокир Сафарович, тарих фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот номи: Қарши давлат унверситети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Амир Саид Олимхоннинг сиёсий фаолияти ва муҳожирликдаги ҳаётини ўрганишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
Манғитлар сулоласи бошқаруви даврида Бухоро амирлигидаги сиёсий жараёнлар очиқланиб, Амир Абдулаҳадхоннинг ўғли Олимхон Тўранинг болалиги ва таҳсил йиллари, сўнгра Насаф ва Кармана вилоятларидаги 12 йиллик ҳокимлик даври ҳамда Бухоро ҳукмдори сифатида 10 йиллик амирлик фаолияти, мамлакатда ўтказган турли ислоҳотлари кўрсатилган;
Бухоро ҳукмдори Амир Саид Олимхон мамлакатни мураккаб ва таҳликали вазиятда бошқарганлиги, бир томондан ички мухолифат: жадидлар ва Ёш бухороликлар, иккинчи томондан ташқи душман: болшевиклар ва совет Россиясининг қизил қўшинига қарши кураш олиб борганлиги, бироқ 1920-йил сентябрда Фрунзе бошчилигидаги босқинчи Россия армияси томонидан пойтахт босиб олиниб, қадимий шаҳар вайрон қилингани ҳамда 50 000 нафар тинч аҳоли ўлдирилганлиги тарихий манбалар ва архив ҳужжатлари асосида далилланган;
Қизил армия томонидан Бухоро амирлиги босиб олингач, янги ташкил қилинган Бухоро Халқ Совет Республикаси (БХСР) ҳудудида болшевикларга қарши қўрбошилар бошчилигида миллий озодлик кураши бошланганлиги, собиқ ҳукмдор Саид Олимхон Мулла Абдулқаҳҳор, Иброҳимбек Лақай, Давлатмандбек ва бошқа қўрбошилар ҳамда Туркиядан келган Анвар Пошо ва Салим Пошо каби қўмондонларнинг ҳарбий ва сиёсий фаолиятини ҳар томонлама қўллаб-қувватлаганлиги, бу даврда муҳожирликда Кобул атрофида яшашга мажбур бўлган Олимхоннинг мураккаб ҳаёти тарихий манбалар ва адабиётлар асосида исботланган;
Амир Саид Олимхон Афғонистондан туриб ўз вакилларини Европа давлатларига жўнатганлиги, унинг совет Россиясининг Бухорога босқини ҳақида Миллатлар Лигаси (Женева)га қилган мурожаатномаси, “Бухоро халқининг ҳасрати тарихи” номли хотиралар китоби таҳлил қилиниб, Афғонистон, Туркия ва бошқа хорижий давлатлардаги тарихий тадқиқотлар ҳамда Ўзбекистондаги архив ҳужжатлари ва матбуот материаллари асосида Олимхоннинг кураши исботланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Амир Саид Олимхоннинг сиёсий фаолияти ва муҳожирликдаги ҳаёти мавзусини тадқиқ этиш бўйича олинган илмий натижалар, хулосалар ва таклифлар асосида: 
Амир Саид Олимхоннинг сиёсий фаолияти, муҳожирлик ҳаёти, ватанда қолган оила аъзолари ва фарзандлари тақдири, уларнинг совет ҳукумати томонидан қатағон қилиниши ва Амир Саид Олимхоннинг Бухородаги истиқлолчилик ҳаракатига раҳбарлик қилишига оид натижалар Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Қатағон қурбонлари хотираси давлат музейида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Қатағон қурбонлари хотираси музейининг 2024-йил 7-октябрдаги 243-сон маълумотномаси). Илмий тадқиқот материалларининг музей фондига жорий этилиши Амир Саид Олимхоннинг сиёсий фаолияти ва муҳожирлик ҳаётини манбалар асосида ёритиб бериш имконини берган. 
Манғитлар сулоласининг сўнгги ҳукмдори Амир Саид Олимхоннинг асирликда қолган уч нафар фарзанди, уларнинг болшевиклар томонидан советча тарбияланиши ва кейинчалик қатағон қилиниши, Афғонистонда туғилган ва ҳозирги кунда Туркия давлатида яшаётган фарзандларининг тақдири, амирнинг сарой мулозимлари ва уларнинг ҳам болшевиклар томонидан қатағон қилинишига оид янги материаллардан музей фондини бойитишда фойдаланилган. (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Қатағон қурбонлари хотираси музейининг 2024-йил 7-октябрдаги 243-сон маълумотномаси). Натижада ушбу ҳужжатлар Амир Саид Олимхон шахсияти  ва унинг сиёсий фаолияти ҳамда муҳожирлик ҳаётини очиб беришга хизмат қилган. 
Амир Саид Олимхоннинг Петербургдаги таълим жараёнлари, Насаф ва Карманадаги ҳокимлик даври, отаси Амир Абдулаҳадхон вафотидан сўнг тахтга чиқиши, унинг сиёсий ва ижтимоий фаолиятлари, 1920-йил қизил армиянинг Бухорога босқинига қарши кураш жараёнлари натижасида дастлаб Шарқий Бухоро, сўнг Афғонистондаги муҳожирлик ҳаёти ва авлодлар тақдирига оид натижалардан “Ўзбекистон тарихи” телеканалининг “Тақдимот” кўрсатуви ссенарийсини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий Телерадиокомпаниясининг 2024-йил 31-июлдаги 06-31-877-сон маълумотномаси). Натижалар Совет Россиясининг Бухоро амирлигини тугатиш сиёсати бўйича телетомошабинларнинг билим ва тасаввурларини кенгайтиришга хизмат қилган. 
Бухоро амирлигининг болшевиклар томонидан босиб олиниши ва бунинг натижасида соʻнгги манғит ҳукмдори Амир Саид Олимхоннинг Шарқий Бухорога  чекинишига оид янги маълумотлар келтирилиб, ушбу воқеаларга  обектив қарашларни шаклланишига имкон берган. (Ўзбекистон Миллий Телерадиокомпаниясининг 2024-йил 31-июлдаги 06-31-877-сон маълумотномаси). Олинган илмий натижалар Амир Саид Олимхоннинг Бухорони тарк этиш сабаблари, мағлубиятга учрагач жангни давом эттириш ҳудуди сифатида Шарқий Бухоронинг танланиши, Амир Саид Олимхоннинг сиёсий фаолиятидаги хато ва камчиликларни таҳлил қилиш имконини яратган.