Холбекова Мавсума Болибековнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Турли ишлаб чиқариш типидаги сигирларнинг сут маҳсулдорлиги ва сутининг баъзи технологик хусусиятлари”, 06.02.03–Хусусий зоотехния. Чорвачилик маҳсулотларини ишлаб чиқариш технологияси (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.4.PhD/Qx1293
Илмий раҳбар: Шаптаков Эркин Суюнович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат ветеринария медицинаси, чорвачилик ва биотехнологиялар университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат аграр университети, PhD.05/30.12.2019.Qx.13.02.
Расмий оппонентлар: Соатов Уткир Ражабович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор; Хатамов Асрор Худойбердиевич, қишлоқ хўжалиги фанлари бўйича фалсафа доктори, катта илмий ходим.
Етакчи ташкилот: Чорвачилик ва паррандачилик илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Турли ишлаб чиқариш типидаги сигирларнинг сут маҳсулдорлиги ва сутининг баъзи технологик хусусиятларини ўрганиш ва ишлаб чиқаришга таклиф бериш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
илк бор Самарқанд вилояти Зарафшон воҳаси шароитида етук ёшдаги  эстония қизил зотли сигирларнинг сут маҳсулдорлиги, айрим биологик хусусиятлари ва баъзи технологик кўрсаткичлари уларнинг ишлаб чиқариш типлари билан боғлиқлиги аниқланган; 
сут ишлаб чиқариш типидаги сигирлар, сут-гўшт ишлаб чиқариш типидаги сигирларга нисбатан сут маҳсулдорлиги 400 кг, сут ёғи чиқими 14,7 кг, сут оқсили чиқими 9,8 кг устунлик қилганлиги аниқланган;
сигирларни соғишга тайёрлаш ва сутга дастлабки ишлов бериш натижасида тажриба гуруҳидаги сигирлардан соғиб олинган сутни нордонлиги 1,3°Т ва 1 мл сут таркибида микроблар сони 200 мингтага назоратга нисбатан кам боʻлиши ва олий навли сут ишлаб чиқариш имконияти мавжудлиги исботланган;
Тажриба гуруҳидаги сигирларнинг 4% ли сут миқдори 365,5 кг юқори, 1 кг 4% ли сут ишлаб чиқариш учун сарфланган озуқа бирлиги 0,5 кг га кам боʻлганлиги, шунингдек рентабеллик даражаси 6% га назоратга нисбатан юқори боʻлганлиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Эстония қизил зотли сигирларнинг сут маҳсулдорлиги, сутини баъзи технологик кўрсаткичларини ишлаб чиқариш типларига боғлиқлиги йўналишида олиб борилган тадқиқотлар асосида:
Эстония қизил зотли етук ёшдаги сигирларни ишлаб чиқариш типларига ажратиш ҳамда сут ишлаб чиқариш типидаги сигирлардан хўжаликда сут етиштиришда фойдаланиш усуллари Самарқанд вилояти Пастдарғом тумани “Ҳамид чорвачилик воҳаси” фермер хўжалигида жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2024-йил 18-мартдаги, № 02/23-178-сон маълумотномаси). Натижада олинган йиллик соф фойда бир бош сигир ҳисобига 900,0 минг сўмни, рентабеллик даражаси 21,0 фоизни ташкил қилган; 
сигирлардан сут соғиб олишда, санитария-гигиена қоидаларига риоя қилиш ва елинга ишлов бериш усуллари Қашқадарё вилояти Китоб тумани “Бош булоқ” МЧЖ да жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасининг 2024-йил 18-мартдаги, № 02/23-178-сон маълумотномаси). Натижада олинган йиллик соф фойда бир бош сигир ҳисобига 720,0 минг сўмни ташкил қилган; 
Швиц зотли биринчи туғимдаги сигирларни ишлаб чиқариш типларига ажратиш ҳамда хўжаликда сут ишлаб чиқариш типидаги сигирлардан сут етиштиришда фойдаланиш усуллари Андижон вилояти Асака тумани “Турғунбой Шокиров” наслчилик фермер хўжалигида жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш давлат қўмитасининг 2024-йил 18-мартдаги, №02/23-178-сон маълумотномаси). Натижада олинган йиллик соф фойда бир бош сигир ҳисобига 1585,0 минг сўмни ташкил қилган.