Худайназаров Турсунали Алиназаровичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Рағбатлантириш ва жазолаш феноменлари талабалар ўқув фаолияти самарадорлигини таъминлаш омили сифатида” 19.00.06 – Ёш ва педагогик психология. Ривожланиш психологияси.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.4.PhD/P234
Илмий раҳбар: Расулов Абдимумин Ибрагимович, психология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, PhD.03/30.12.2021.P.01.07.
Расмий оппонентлар: Жабборов Азим Мейликулович, психология фанлари доктори, профессор; Сирлиев Бахтиёр Назарович, психология фанлари номзоди, профессор.
Етакчи ташкилот: Чирчиқ давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади рағбатлантириш ва жазолашнинг талабалар ўқув фаолияти самарадорлигини таъминлашдаги етакчи психологик детерминантларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
талабаларнинг жазо ва рағбатга сезгирлигидаги дифференциал фарқларга кўра рағбатлантиришни авфзал кўрувчиларда рағъбацизликнинг, жазони афзал кўрувчиларда хулқ-атворни тормозлаш тизимининг кучли ифодаланганлиги исботланган;
жазолаш ва рағбатлантиришга сезгир аълочи талабалар паст академик ўзлаштиришдан қочишлари сабабли ўқув фаолиятида рағбатга интилиш ва импулсивликка эга эканликлари, қониқарли ва қуйи ўзлаштиришга эга бўлган талабалар эса жазоланишга мослашувчанликлари оқибатида уларнинг ўзлаштиришларида хулқ-атворни тормозлаш тизимининг устуворлик қилиши далилланган;
ўқув жараёнидаги рағбатлантириш ва жазолашга дифференциал муносабатга кўра коммуникатив мотивлар рағбатлантирилишга интилишни, қочиш касбий ва нуфузга интилиш мотивларига импулсивликни кучайишига, ижодий ўз ўзини англаш, ижтимоий мотивлар секин-аста тўхтаб қолишга курашиши тузилишини сусайтирганлиги туфайли жазо ва рағбатлантиришга сезгирлик хусусиятларини ўқув мотивига таъсири аниқланган;
ўзлаштиришга рағбатлантириш ва жазолашнинг таъсирини ифодаланишига кўра аълочи талабаларда ўқув мотивларини фаоллаштириш, рағбатлантиришга мойилликнинг қониқарли ва қониқарсиз ўқийдиган талабаларда эса ижтимоий мотивлар, жазолашга тескари сезгирлик ва рағбатга интилишнинг устуворлиги туфайли етакчи психологик детерминантлар аниқлаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Рағбатлантириш ва жазолаш феноменлари талабалар ўқув фаолияти самарадорлигини таъминлаш омилларини ўрганиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
талабаларнинг жазо ва рағбатга сезгирлигидаги дифференциал фарқларга кўра рағбатлантиришни авфзал кўрувчиларда рағбацизликнинг, жазони афзал кўрувчиларда хулқ-атворни тормозлаш тизимининг кучли ифодаланганлигига доир эмпирик исботланган маълумотлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 9-ноябрдаги ПМ–219-сонли буйруғига асосан “Онтогенез психологияси. Дифференциал психология” модулига киритилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 13-ноябрдаги ПМ – 249-ф-сон маълумотномаси).
жазолаш ва рағбатлантиришга сезгир аълочи талабалар паст академик ўзлаштиришдан қочишлари сабабли ўқув фаолиятида рағбатга интилиш ва импулсивликка эга эканликлари, қониқарли ва қуйи ўзлаштиришга эга бўлган талабалар эса жазоланишга мослашувчанликлари оқибатида уларнинг ўзлаштиришларида хулқ-атворни тормозлаш тизимининг устуворлик қилиши далилланганлигига оид илмий маълумотлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 9-ноябрдаги ПМ–219-сонли буйруғига асосан “Онтогенез психологияси. Дифференциал психология” модулига киритилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 13-ноябрдаги ПМ–249-ф-сон маълумотномаси).
Ўқув жараёнидаги рағбатлантириш ва жазолашга дифференциал муносабатга кўра коммуникатив мотивлар рағбатлантирилишга интилишни, қочиш касбий ва нуфузга интилиш мотивларига импулсивликни кучайишига, ижодий ўз ўзини англаш, ижтимоий мотивлар секин-аста тўхтаб қолишга курашиши тузилишини сусайтирганлиги туфайли жазо ва рағбатлантиришга сезгирлик хусусиятларини ўқув мотивига таъсири аниқланганлигига оид маълумотлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 9-ноябрдаги ПМ–219-сонли буйруғига асосан “Онтогенез психологияси. Дифференциал психология” модулига киритилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 13-ноябрдаги ПМ–249-ф-сон маълумотномаси).
Ўзлаштиришга рағбатлантириш ва жазолашнинг таъсирини ифодаланишига кўра аълочи талабаларда ўқув мотивларини фаоллаштириш, рағбатлантиришга мойилликнинг қониқарли ва қониқарсиз ўқийдиган талабаларда эса ижтимоий мотивлар, жазолашга тескари сезгирлик ва рағбатга интилишнинг устуворлиги туфайли етакчи психологик детерминантлар аниқлаштирилганлигига оид маълумотлар Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 9-ноябрдаги ПМ–219-сонли буйруғига асосан “Педагогик психология” модулига киритилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 13-ноябрдаги ПМ–249-ф-сон маълумотномаси).