Турсунов Баходир Жунайдуллаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Ёғ-мой ва нефт қолдиқлари асосида юқори сифатли ёқилғи брикет олиш технологияси», 02.00.11 – Коллоид ва мембрана кимёси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.2.PhD/Т3573.
Илмий раҳбар: Адизов Бобиржон Замирович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассасалар номи: Бухоро муҳандислик-технология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Бухоро муҳандислик-технология институти, DSc.03/28.02.2022.Т101.01.
Расмий оппонентлар: Бухоров Шухрат Буриевич, техника фанлари доктори, профессор; Шарипов Илҳом Ҳусенович, кимё фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Наманган муҳандислик-технология институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: нефт шлами, госсипол қатрони ва қўшимчалардан фойдаланган ҳолда боғловчи маҳсулот олиш ва уни ишлатилган қизилмия илдизларини бир-бирига боғлашда қўллаш натижасида қозонхона ва иссиқхонада ишлатилаётган ёқилғи брикетни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ишлатилган қизилмия илдизларини адгезион хусусияти юқори бўлган боғловчи маҳсулот билан тўйинтириш натижасида ёқилғи брикет олиш рецептураси ишлаб чиқилган;
ишлаб чиқилган рецептура асосида олинган ёқилғи брикетнинг механик мустаҳкамлигининг (юк остида сиқилиши-24,1 МПа, ташлаб олишда-90%; айлантириб олишда-92,5%) асосий кўрсаткичлари юқорилиги аниқланган;
боғловчи маҳсулотни олиш жараёнида қўшимча сифатида қўлланилаётган сўндирилмаган оҳакни ўрнига кўмир кукунини қўллаш натижасида тайёрланган ёқилғи брикетнинг юқори ва қуйи ёниш иссиқлик кўрсаткичлари яхши эканлиги исботланган;
нефт шлами, госсипол қатрони ва кукунсимон (сўндирилмаган оҳак, кўмир кукуни) қўшимчалардан фойдаланиб адгезион хусусияти юқори бўлган боғловчи маҳсулотни олиш тажриба қурилмаси ишлаб чиқилган ва амалий асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ёғ-мой ва нефт қолдиқлари асосида юқори сифатли ёқилғи брикет олиш технологияси бўйича олинган илмий натижалар асосида:
нефт шлами, госсипол қатрони ва сўндирилмаган оҳак асосида адгезион хусусияти юқори бўлган боғловчи маҳсулотни олиш ҳамда ишлатилган қизилмия илдизи билан аралаштириш натижасида ёқилғи брикетни тайёрлаш технологияси «Бухоро Проспер Инвест» МЧЖда амалиётга жорий қилинган («Ўзбеккўмир» АЖнинг 2024 йил 13 февралдаги 01-13/335-сон маълумотномаси). Натижада, ишлаб чиқилган рецептура асосида олинган ёқилғи брикет маҳсулотни қозонхона ва иссиқхоналарда ишлатилаётган ёқилғи энергия манбаини ўрнини боса оладиган муқобил ёқилғи энергия манбаи сифатида ишлатиш имконини берган;
нефт шлами, госсипол қатрони ва кўмир кукуни асосида олинган боғловчи маҳсулоти ҳамда ишлатилган қизилмия илдизи билан аралаштириш натижасида ёқилғи брикетни тайёрлаш технологияси «Ангрен кўмир кони» филиалида амалиётга жорий қилинган («Ўзбеккўмир» АЖнинг 2024 йил 13 февралдаги 01-13/335-сон маълумотномаси). Натижада, ишлаб чиқилган рецептура ва технология асосида механик мустаҳкамлиги юқори ва ёниш иссиқлиги кўрсаткичи стандарт талабларига жавоб берадиган ёқилғи брикет олиш имкониятини берган.