Sayt test rejimida ishlamoqda

Дурдубаева Роза Муратбаевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Газларни абсорбцион тозалаш жараёнида сувли совутиш қурилмасини коррозияланишига қарши ингибитор олиш технологияси», 02.00.08 – Нефт ва газ кимёси ва технологияси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.4.PhD/Т4363.
Илмий раҳбар: Бекназаров Ҳасан Сойибназарович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассасалар номи: Қорақалпоқ давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Бухоро муҳандислик-технология институти, DSc.03/28.02.2022.Т101.01. 
Расмий оппонентлар: Сайдахмедов Шамшиддинхўжа Мухторович, техника фанлари доктори, профессор; Игамқулова Наргиза Абдувалиевна, кимё фанлари номзоди, доцент. 
Етакчи ташкилот: Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади: газларни абсорбсион тозалаш жараёнида сувли совутиш қурилмасини коррозияланишига қарши ингибитор олиш технологиясини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
фосфор (В) хлорид ва сианур кислота асосида янги таркибли ПСК-1 маркали коррозия ингибитори синтез қилинган ва синтез шароитининг кинетикаси аниқланган;
синтез жараёни кинетикаси асосида фосфор (В) хлорид ва сианур кислота 1:5 мол нисбати, ҳарорат 90-100 оC да ва 48 соат вақт давомийлигида максимум 87,15 % унумга эришиши исботланган;
синтез қилиб олинган ПСК-1 коррозия ингибиторининг ингибирлаш механизмини кинетик ва термодинамик қонуниятлар асосида, ингибирлаш самарадорлигини гравиметрик ва электрокимёвий усуллар ёрдамида, сирт морфологиясини эса сканерловчи электрон микроскоп каби усуллар ёрдамида аниқланган;
ПСК-1 маркали коррозия ингибиторини Ст20 маркали пўлат намуналарига 333 К да ингибитор консентрацияси 50-200 мг/л бўлган ҳолда, ингибирлаш самарадорлиги 80,89-97,76 % эканлиги аниқланган;
газларни абсорбсион тозалаш жараёнида сувли совутиш қурилмасининг коррозиясига қарши ПСК-1 маркали коррозия ингибиторини олиш ва қўллаш технологияси амалий асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Газларни абсорбсион тозалаш жараёнида сувли совутиш қурилмасини коррозияланишига қарши ингибитор олиш технологиясини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий-амалий натижалар асосида:
фосфор (В) хлорид ва сианур кислота асосида янги таркибли коррозия ингибиторини олиш технологияси «Ўзбекнефтегаз» АЖ «Муборак газни қайта ишлаш» заводининг “2021-2025 йилларда амалиётга жорий этиш бўйича истиқболли ишланмалар рўйхати”га киритилган («Ўзбекнефтегаз» АЖ «Муборак газни қайта ишлаш» заводининг 2022 йил 8 апрелдаги  110/ГК-04-сон маълумотномаси). Натижада, ички сувли айланма ва совутиш тизимларида юзага келувчи коррозиядан пўлат материалларни ҳимоялаш имконини берган;
ПСК-1 маркали коррозия ингибиторини синтез қилиш усули ва синтез қилинган ингибиторнинг тизимда кислотали қайта ишлашдан ҳосил бўлувчи агрессив муҳитларда коррозия жараёнини тўхтатиш механизми «Навоий кон-металлургия комбинати» АЖнинг “2021-2025 йилларда амалиётга жорий этиш бўйича истиқболли ишланмалар рўйхати”га киритилган («Навоий кон-металлургия комбинати» АЖнинг 2022 йил 11 майдаги  23010107/342-сон маълумотномаси). Натижада, ПСК-1 маркали коррозия ингибиторининг металл намуналарини ҳимоялаш даражаси, сув айланма системалари учун ингибитор консентрацияси 50-200 мг/л бўлган ҳолда, 93,6-97,1 % ни ташкил этиш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish