Sayt test rejimida ishlamoqda

Каримова Садоқат Амриллоевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Дизел ёқилғилари учун акриламид ва уларнинг ҳосилалари асосида ювувчи - диспергирловчи присадкалар олиш технологиясини ишлаб чиқиш», 02.00.08 – Нефт ва газ кимёси ва технологияси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2025.1.PhD/Т5202.
Илмий раҳбар: Фозилов Садриддин Файзуллаевич, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассасалар номи: Бухоро муҳандислик-технология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Бухоро муҳандислик-технология институти, DSc 03/28.02.2022.Т101.01. 
Расмий оппонентлар: Махмудов Мухтор Жамолович, кимё фанлари доктори, профессор; Абдуллаев Жаҳонгир Ўрозали ўғли, техника фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади: дизел ёқилғилари учун акриламид ва уларнинг ҳосилалари асосида ювувчи-диспергирловчи присадкалар олиш технологиясини ишлаб чиқаришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
дизел ёқилғилари учун ювувчи-диспергирловчи присадкалар синтез қилиш амидирлаш реакциясида дастлабки моддалар алифатик ва ароматик карбон кислоталар ҳамда аминлар нисбати 1:1 мол, ҳарорат 120-180 °C бўлганда маҳсулот унуми 90 % дан юқори бўлиши илмий асосланган;
акриламид ва стериан кислота асосли присадканинг 0,01% консентрацияси дизел ёқилғисининг коксланиш коеффициенти 0,3 %, кулланиши 0,01 % ошмаганлиги, мойловчи-диспергирловчи присадка турига мансуб эканлиги амалий исботланган;
синтез қилинган акриламид асосида ювувчи-диспергирловчи присадкаларнинг дизел ёқилғисида таъсири натижасида ва 180 оC, 4 соат оксидлаш давомида заррачаларнинг ўлчами 25 мкм дан 2.5 мкм кичрайганлиги, ёқилгʼи солиштирма сарфи нисбий оʼзгариши 1,75 % дан 1,29 % га ва ишлатилган газлар тутуни нисбий оʼзгариши 6,30 % дан 4,93 % га камайганлиги аниқланган;
акриламид асосли присадкаларнинг унуми ва молекуляр массасига турли омиллар таъсири орасидаги боғликлар қонуниятини назарий баҳолашнинг математик модели ишлаб чиқилган;
назарий ва экспериментал тадқиқотлар натижасида чет элдан импорт қилинаётган присадкалар ўрнини босувчи, маҳаллий хомашё акрилмаид асосида дизел ёқилғиларининг ювувчи-диспергирловчи хоссаларини яхшиловчи присадкалар олишнинг принципиал технологик схемаси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Маҳаллий хомашё акриламид ва уларнинг ҳосилалари асосида ювувчи-диспергирловчи присадкалар олиш технологиясини ишлаб чиқиш бўйича олинган илмий натижалар асосида: 
акриламид ва уларнинг ҳосилалари асосида ювувчи-диспергирловчи присадкалар синтез усули “Фарғона нефтни қайта ишлаш заводи” МЧЖнинг “2024-2026 йилларда амалиётга жорий этиш бўйича истиқболли ишланмалар рўйхати”га киритилган (“Фарғона нефтни қайта ишлаш заводи” МЧЖнинг 2024 йил 26 апрелдаги 02-03-01/145-сонли маълумотномаси). Натижада, ювувчи-диспергирловчи присадкалар 0,0,1% миқдори коксланиш коеффициенти 0,3 %, кулланиши 0,01 % га тенг бўлган ювувчи-диспергирловчи присадкалар олиш имконини беради;
акриламид ҳосилалар асосида ювувчи-диспергирловчи присадкалар олиш технологияси “Фарғона нефтни қайта ишлаш заводи” МЧЖнинг “2024-2026 йилларда амалиётга жорий этиш бўйича истиқболли ишланмалар рўйхати”га киритилган (“Фарғона нефтни қайта ишлаш заводи” МЧЖнинг 2024 йилни 26 апрелдаги 02-03-01/145-сонли маълумотномаси). Натижада, ТД-Л стандартлари мувофиқ ишлаб чиқариладиган дизел ёқилғисида ювувчи-диспергирловчи присадкалар ГОСТ 12156-1 стандартига мос ювувчи-диспергирловчи хоссалари яхшиланган ҳамда ёқилгʼи солиштирма сарфи нисбий оʼзгариши 1,75 % дан 1,29 % га ва ишлатилган газлар тутуни нисбий оʼзгариши 6,30 % дан 4,93 % гача камайтирилган ва физик-кимёвий ва трибологик хоссалари яхшиланган дизел ёқилғиси ишлаб чиқариш имконини беради.

Yangiliklarga obuna bo‘lish