Усмонова Бумайрам Мирсодиқовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Тошкент вилояти шароитида батат ўсимлиги (Ипомеа бататас Л.) ни етиштиришнинг айрим технологик элементларини ишлаб чиқиш”, 06.01.06 - Сабзавотчилик (Қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.4.PhD/Qx1533
Илмий раҳбар: Юнусов Салохиддин Адхамович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат аграр университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат аграр университети, DSc.05/29.04.2022.Qx.13.04.
Расмий оппонентлар: Санаев Собир Тоирович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор; Лапасов Сайфиддин Санақулович, қишлоқ хўжалиги фанлари бўйича фалсафа доктори.
Етакчи ташкилот: Ўсимликлар генетик ресурслари илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Тошкент вилояти шароитида батат ўсимлигини истиқболли навларини танлаш, мақбул экиш муддатлари ва экиш схемаларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
илк бор бататни Тошкент вилояти шароитида серҳосил (42,5-45,2 т/га), эртапишар (7 кун), юқори иқтисодий самарадор (186 млн. – 226,6 млн. соъм соф фойда) ва ширин туганак мевали Спартак, Сочакинур, Тойлоқи ва Японский фиолетовий истиқболли навлари танланган;
бататни коъчатидан етиштиришда мақбул экиш муддати 5 май (43,4 т/га ҳосил берганлиги, товарбоп ҳосил улуши 97,8 фоиз ҳамда туганакларни оъртача вазни 482 грам) эканлиги исботланган; 
бататни коъчатидан етиштиришда мақбул экиш схемаси  ×30 см (43,8 т/га ҳосил берганлиги, товарбоп ҳосил улуши 97,2 фоиз ҳамда туганакларни оъртача вазни 470 грам) эканлиги аниқланган;
бататни стандарт Хазина навига нисбатан қоъшимча даромад Тойлоқи навида – 29,813 минг соъмни, Спартак навида – 39,166 минг соъмни ва Сочакинур навида эса 32,151 минг соъмни ташкил этиши, рентабеллик даражаси стандарт Хазина навида – 421%, Тойлоқи навида – 480%, Спартак навида – 498% ва Сочакинур навида эса  484% ни ташкил этиши исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тошкент вилояти иқлим шароитида батат навларини етиштиришнинг технологик элементларини ишлаб чиқиш боъйича олиб борилган илмий-тадқиқот натижалари асосида: 
Тошкент вилояти иқлим шароитига мос нав намуналари ажратиб олинган ва Паркент туманидаги “Хурсаной+Дилрабо” фермер хоъжалигида 1,1 гектар майдонда жорий қилинган (Оъзбекистон Республикаси Қишлоқ хоъжалиги вазирлиги Қишлоқ хоъжалигида билим ва инновациялар миллий марказининг 2024 йил 19 ноябрдаги №05/06-04-626-сон маълумотномаси). Натижада, навлараро стандартга нисбатан ҳосилдорлик коърсаткичлари 7,3 тонна, ёки қоъшимча 22% ҳосил олишга эришилган.
Тошкент вилояти шароитида батат оъсимлиги (Ипомеа бататас Л.)ни истиқболли навлари танланган ва Паркент туманидаги “Хисорак Мирсамат боғи” фермер хоъжалигида “Хазина”, “Сочакинур”, “Спартак”, “Японский фиолетовий”, “Белву” навларни етиштириш боъйича жами 1,0 гектар майдонда жорий қилинган (Оъзбекистон Республикаси Қишлоқ хоъжалиги вазирлиги Қишлоқ хоъжалигида билим ва инновациялар миллий марказининг 2024 йил 19 ноябрдаги №05/06-04-626-сон маълумотномаси). Натижада, олинган ҳосил 7,0 тоннани ташкил этиб, қоъшимча 20% га ошган.
Тошкент вилояти иқлим шароитида бататнинг мақбул экиш муддатлари ишланмаси Паркент туманидаги “Рахмат оъғли Дадахоъжа” фермер хоъжалигида 0,8 гектар майдонда жорий қилинган (Оъзбекистон Республикаси қишлоқ хоъжалиги вазирлиги Қишлоқ хоъжалигида билим ва инновациялар миллий марказининг 2024 йил 19 ноябрдаги №05/06-04-626-сон маълумотномаси). Натижада, мазкур фермер хоъжалигида батанинг ҳосилдорлика 14% га ортган ҳамда 28450 минг соъм иқтисодий самарадорликка эришилган.