Kaxorova Komola Azamatovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Oqsil-peptid tabiatli biologik faol moddalarni tavsiflashda hujayra kul`turasi modellarining qo‘llanilishi», 02.00.10–Bioorganik kimyo (biologiya fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2017.2.PhD/V83 .
Ilmiy rahbar: Xashimova Zaynat Sattarovna, biologiya fanlari doktori.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Bioorganik kimyo instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Bioorganik kimyo instituti, O‘zbekiston Milliy universiteti, O‘simlik moddalari kimyosi instituti, DSc.27.06.2017.K/V/T.37.01.
Rasmiy opponentlar: Xushbaktova Zaynap Abduraxmanovna, biologiya fanlari doktori, professor; Leviskaya Yuliya Vladimirovna, biologiya fanlari nomzodi, dotsent.
Yetakchi tashkilot: Toshkent farmatsevtika instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatgamolik.
II. Tadqiqotning maqsadi: Cuscuta europeae o‘simligidan lektinsimon glikoproteidlarni ajratish, tavsiflash va Akat, V-16, KML, Hela, C127, U937 hujayra kul`turasi modellarida sitotoksik faolligini aniqlashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
yangi sichqon ingichka ichak adenokarsinomasi Akat hujayra kul`turasi olingan va ӯsish faktorlari aniqlangan;
bilogik faol moddalarni keng doirada skrining qilish uchun yangi Akat liniyasi asosida effektiv test-tizim yaratilgan;
ilk bor Alhagi L o‘simligida parazitlik qiladigan Cuscuta europeae o‘simligidan lektinsimon oqsillar ajratilgan va tavsiflangan;
ilk bor ajratilgan oqsillarning biologik faolligi, jumladan sitotoksikligi, membrana faolligi va antioksidantligi aniqlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Akat liniyasini olish, kul`tivirlash bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
sichqon ingichka ichak raki, kul`tivirlanadigan hujayra shtammi, Akat E7 kloniga O‘zbekiston Respublikasi Intellektual mulk agentligining ixtiroga patenti olingan (№IAP 05428, 2017 y.). Natijada Akat liniyasi asosida yartilgan test-sistema biologik faol moddalarni skrining qilish imkonini bergan;
Akat va Saso-2 hujayra liniyalaridan T.4-16 raqamli «Bakteriotsin ishlab chiqaruvchi mikroorganizmlarni ajratish va ularni oziq-ovqat sanoatida ishlatish imkoniyatlarini baholash» ilmiy loyihasida Akat E7 klonidan in vitro sharoitida laktobatsillarning ichakda adgeziyasini baholashda foydalanilgan (Ӯzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining 2018 yil 24-iyuldagi 4/1255-1946-son ma’lumotnomasi). Natijada laktobatsillalarni oziq-ovqat sanoatida qo‘llash imkonini bergan.
