Хидирова Барчиной Илхомовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Рақамли иқтисодиёт шароитида ахборот-коммуникация технологиялари ауцорсинги хизматларини такомиллаштириш (“Ўзбектелеком” АК мисолида)”, 08.00.16 – “Рақамли иқтисодиёт ва халқаро рақамли интеграция”
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.1.PhD/Iqt2832.
Илмий раҳбар: Турсунов Шерзод Абдукодирович, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/30.07.2022.I.16.05
Расмий оппонентлар: Отажанов Умид Абдуллаевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Исмоилов Хусан Махаммадқосим ўғли, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Бизнес ва тадбиркорлик олий мактаби.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади рақамли иқтисодиёт шароитида ахборот-коммуникация технологиялари ауцорсинги хизматларини такомиллаштириш бўйича илмий таклифлар ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
услубий ёндашувга кўра “ауцорсинг хизматлари” тушунчасининг иқтисодий мазмуни ташкилот ёки компания ўзининг айрим вазифа ва жараёнларини мустақил томонларга, яʼни ташқи ихтисослашган компанияларга топшириш амалиёти ахборот-коммуникация технологиялари соҳаси ривожланишининг ўзига хос хусусиятлари (ташкилий, техник) ва тамойилларини, халқаро талаблар ва қоидаларни ҳисобга олувчи миллий ахборот маҳсулоти ва хизматларида ахборот-коммуникация технологиялари ауцорсингидан фойдаланиш нуқтайи назаридан такомиллаштирилган;
“Ўзбектелеком” АКда ахборот технологияларидан фойдаланиш кўламини ошириш ва рақамлаштиришнинг янги дастурий воситаларини жорий этиш учун қарор қабул қилишни қўллаб-қувватлаш тизими “ИТ-ауцорсингдан фойдаланиш бўйича ташкилий тузилмаси”ни йўлга қўйиш асосида такомиллаштирилган;
“Ўзбектелеком” АКда ИТ-ауцорсингдан фойдаланиш бўйича қарорлар қабул қилишда корхонанинг ахборот-коммуникация технологиялари хизматларини кўрсатишни иқтисодий жиҳатдан оптималлаштиришга ихтисослашган кичик гуруҳлар фаолиятини ташкил этиш таклифи асосланган;
рақобат шароитида ички ва ташқи муҳит омилларини комплекс таҳлил қилган ҳолда корхоналар фаолиятини рақамлаштиришда рақамли ривожланиш стратегиясини ишлаб чиқиш, рақамли ривожланиш индикаторларини ҳамда молиялаш воситаларни ҳисобга олган холда “Ўзбектелеком” АКнинг 2030-йилга қадар  хизмат кўрсатиш ҳажмининг прогноз параметрлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Рақамли иқтисодиётни ривожлантиришда ахборот-коммуникация технологиялари ауцорсинги хизматларини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
услубий ёндашувга кўра “ауцорсинг хизматлари” тушунчасининг иқтисодий мазмуни ташкилот ёки компания ўзининг айрим вазифаларини мустақил томонларга, яʼни ташқи ихтисослашган компанияларга топшириш амалиёти ахборот-коммуникация технологиялари соҳаси ривожланишининг ўзига хос хусусиятлари (ташкилий, техник) ва тамойилларини, халқаро талаблар ва қоидаларни ҳисобга олувчи миллий ахборот маҳсулоти ва хизматларида ахборот-коммуникация технологиялари ауцорсингидан фойдаланиш нуқтайи назаридан такомиллаштиришга оид назарий – услубий ишланмалардан олий ўқув юртлари талабалари учун тавсия этилган “Рақамли иқтисодиёт” дарслигини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Мудофаа вазирлиги, Ўзбекистон Республикаси Ҳарбий авиация институти қошидаги мувофиқлаштирувчи кенгашнинг 2024 йил, 26 апрелдаги 5-сонли баённомаси, №5-93). Мазкур илмий янгиликни амалиётга жорий этиш натижасида талабаларда ахборот-коммуникация технологиялари соҳаси ривожланишининг ўзига хос хусусиятлари (ташкилий, техник) ва тамойилларини, халқаро талаблар ва қоидаларни ҳисобга олувчи миллий ахборот маҳсулоти ва хизматларида ахборот-коммуникация технологиялари ауцорсингидан фойдаланиш нуқтайи назаридан такомиллаштирилган “ауцорсинг хизматлари” тушунчаси юзасидан янги назарий билимларни шакллантириш имкони яратилган;
“Ўзбектелеком” АКда ахборот технологияларидан фойдаланиш кўламини ошириш ва рақамлаштиришнинг янги дастурий воситаларини жорий этиш учун қарор қабул қилишни қўллаб-қувватлаш тизими “ИТ-ауцорсингдан фойдаланиш бўйича ташкилий тузилмаси”ни йўлга қўйиш асосида такомиллаштириш таклифи “Ўзбектелеком” АКнинг “Телекоммуникация тармоқларини истиқболли ривожлантириш” бўлими фаолиятига жорий этилган (“Ўзбектелеком” АКнинг 2024-йил 25-ноябрдаги №27-03-23/3918-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий янгиликни жорий этиш асосида “Ўзбектелеком” АКнинг томонидан 2023-йилда 25 дан ортиқ лойиҳалари ауцорсинг компаниялари томонидан бажарилган ва натижада телекоммуникация соҳаларидаги харажатлари 0,7 фоизга қисқарган;
“Ўзбектелеком” АКда ИТ-ауцорсингдан фойдаланиш бўйича қарорлар қабул қилишда корхонанинг ахборот-коммуникация технологиялари хизматларини кўрсатишни иқтисодий жиҳатдан оптималлаштиришга ихтисослашган кичик гуруҳлар фаолиятини ташкил этиш таклифи “Ўзбектелеком” АКнинг “Телекоммуникация тармоқларини истиқболли ривожлантириш” бўлими фаолиятига жорий этилган (“Ўзбектелеком” АКнинг 2024-йил 25-ноябрдаги №27-03-23/3918-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий янгиликни жорий этиш асосида “Ўзбектелеком” АКнинг ауцорсинг компанияларни танлаш бўйича аниқ механизми яратилиб, ауцорсингдан фойдаланиш рискларини камайишга эришилган;
рақобат шароитида ички ва ташқи муҳит омилларини комплекс таҳлил қилган ҳолда корхоналар фаолиятини рақамлаштиришда рақамли ривожланиш стратегиясини ишлаб чиқиш, рақамли ривожланиш индикаторларини ҳамда молиялаш воситаларни ҳисобга олган холда “Ўзбектелеком” АКнинг 2030-йилга қадар ишлаб чиқилган хизмат кўрсатиш ҳажмининг прогноз параметрлари “Ўзбектелеком” АКнинг Ахборот технологияларни ривожлантириш бошқармасининг “Инновациялар ва ахборот тизимларини татбиқ этиш” бўлими фаолиятида фойдаланилган (“Ўзбектелеком” АКнинг 2024-йил 25-ноябрдаги №27-03-23/3918-сонли маълумотномаси). Мазкур прогноз параметрларидан фойдаланиш асосида “Ўзбектелеком” АК рақамли трансформация ва рақамли иқтисодиётни ривожлантиришга қаратилган чора тадбирлар дастури ишлаб чиқилган.