Маматқулова Саида Рахматовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: 05.06.04 – Тикувчилик буюмлари технологияси ва костюм дизайни - “Турли тикув-трикотаж машиналарида маҳсулотларни тикишга сарфланадиган вақт меъёрини ишлаб чиқиш тадқиқи”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.4.PhD/Т4273
Илмий раҳбар: Набиджанова Наргиза Насимжоновна, техника фанлари доктори, проффесор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона политехника институти
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Наманган тўқимачилик саноати институти, PhD.03/04.10.2023.Т.174.01
Расмий оппонентлар: Арипджанова Дилафруз Уктамовна, техника фанлари доктори, профессор; Мақсудов Набижон Баходирович, PhD., доцент.
Етакчи ташкилот: Андижон машинасозлик институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: тикув-трикотаж кийимлари ассортиментини ишлаб чиқариш шароитида меҳнат унумдорлигини ошириш имконини берадиган тежамкор технологиялар асосида битта маҳсулотни тикишга кетадиган ўртача вақт сарфи меъёрини ишлаб чиқишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
илк бора технологик жараёнларни хронометраж усулида битта маҳсулот (футболка)ни тикишга сарфланган вақт меъёри бўйича техник шартлари ва АЛТ асосида конструкция чизмалари ишлаб чиқилган;
тикув-трикотаж саноатида технологик жараёнларда юқори эластик хусусиятли матоларни бириктириш, чокларни пишиқлиги ҳамда унда учрайдиган нуқсонларнинг ишлаб чиқаришга таъсирининг мақбуллиги эмпирик тадқиқот методини қўллаш орқали аниқланган;
тикувчининг психологик ҳолатига таъсир этувчи омилларни ўрганиш ва таҳлил қилиш асосида маҳсулотни тикиш жараёнидаги операцияларнинг вақтини мослаш орқали меҳнат унумдорлигини оширишга эришилган;
машина ва ускуналарнинг вақт сарфи меъёрлари ишлаб чиқаришнинг технологик жараёнларига тежамкор ишлаб чиқариш (Леан Продуcтион) тизимини тадбиқ этиш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тикув-трикотаж маҳсулотларини ишлаб чиқарувчи саноат корхоналарида машиналарининг тикишга сарфланадиган вақт меъёрларини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
илк бора технологик жараёнларни хронометраж усулида битта маҳсулот (футболка)ни тикишга сарфланган вақт меъёри бўйича техник шартрлари ва АЛТ асосида конструкция бўйича чизмалар таклифи “Арголид” МЧЖ ва “Фарғона Бобур Файз” ХК фаолиятига жорий этилган («Ўзтўқимачиликсаноат» уюшмасининг 2024 йил 25 ноябрдаги №03/25-3166 сон маълумотномаси). Натижада “Арголид” МЧЖ ва “Фарғона Бобур Файз” ХКларида меҳнат унумдорлигини 15-20% га ортишига олиб келган;
тикув-трикотаж саноатида технологик жараёнларда юқори эластик хусусиятли матоларни бириктриш, чокларни пишиқлиги ҳамда унда учрайдиган нуқсонларни ишлаб чиқаришга таъсирининг мақбуллиги бўйича эмпирик тадқиқот методини қўллаш таклифи “Арголид” МЧЖ ва “Фарғона Бобур Файз” ХК фаолиятига жорий этилган («Ўзтўқимачиликсаноат» уюшмасининг 2024 йил 25 ноябрдаги №03/25-3166 сон маълумотномаси). Натижада “Арголид” МЧЖ, Фаргʻона Бобур Файз” хусусий корхонаси ҳамда “Баҳт Техтиле Андижон” МЧЖ ларда ишчи учун иш вақтидан йўқотишларни мос равишда 19,6%, 16,7% ва 14,8% камайтиришга эришилган бўлиб, машина учун ёʻқотишлар даражаси мос равишда 17,3%, 14,8% ва 14,2% га камайишига эришилган;
тикувчининг психологик ҳолатига таъсир этувчи омилларни ўрганиш ва таҳлил қилиш асосида маҳсулотни тикиш жараёнидаги операцияларнинг вақтини мослаш орқали меҳнат унумдорлигини ошириш бўйича таклиф “Арголид” МЧЖ ва “Фарғона Бобур Файз” ХК фаолиятига жорий этилган («Ўзтўқимачиликсаноат» уюшмасининг 2024 йил 25 ноябрдаги №03/25-3166 сон маълумотномаси). Натижада “Арголид” МЧЖ ва “Фарғона Бобур Файз” ХК сини 2025-2030 йилларда ривожлантириш стратегиясини такомиллаштириш ҳамда машиналарнинг вақт меъёрлари параметрларини ўзаро мувофиқлаштириш, ишчиларга эргономик ва иш шароитларини яхшилаш ҳамда иш юкини тенг тақсимлаш имконияти яратилган;
машина ва ускуналарнинг вақт сарфи меъёрлари ишлаб чиқаришнинг технологик жараёнларига тежамкор ишлаб чиқариш (Леан Продуcтион) тизимини тадбиқ этиш таклифи “Арголид” МЧЖ ва “Фарғона Бобур Файз” ХК фаолиятига жорий этилган («Ўзтўқимачиликсаноат» уюшмасининг 2024 йил 25 ноябрдаги №03/25-3166 сон маълумотномаси). Натижада “Арголид” МЧЖ корхонасида ишлаб чиқариш харажатлари 723 254 минг сўмга камайган, корхонанинг даромадлари эса 1 572 048 минг сўмга ошган. “Фарғона Бобур Файз” ХК да эса ишлаб чиқариш харажатлари 1 287 936 минг сўмга камайган, корхонанинг даромадлари эса 2 994 200 минг сўмга ошган.