Азимов Фаррух Кахрамоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): Контейнер ташувларни барқарор ташкил этишнинг техник-технологик таъминоти, 05.08.01 – Мамлакат, унинг минтақа, шаҳар ва саноат марказларининг транспорт тизимлари. Транспорт логистикаси (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: №Б2023.3.PhD/Т4054.
Илмий раҳбар: Илесалиев Дауренбек Ихтиярович, техника фанлари доктори (DSc), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат транспорт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат транспорт университети ҳузуридаги PhD.15/31.08.2022.Т.73.01 рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Хаджимухаметова Матлуба Адиловна, техника фанлари доктори (DSc), профессор; Жўрабоев Камолжон Абдумўминович, техника фанлари номзоди.
Етакчи ташкилот: Жиззах политехника институти.
II. Тадқиқотнинг мақсади контейнер ташувларни барқарор ташкил этишнинг техник-технологик таъминотини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
кичик ҳажмдаги юкларни ўрта тоннажли контейнерларда ташиш тизими юклашнинг габарит ўлчамларидан ошмайдиган донали юклар учун фойдаланиш имкониятига эга бўлган, модификацияланган контейнер-платформани яратиш бўйича техник-технологик ечимларни ишлаб чиқиш орқали такомиллаштирилган;
модификацияланган контейнер-платформада ўрта тоннажли контейнерларни танлаш усули интермодал транспорт бирлигининг юк кўтариш қобилиятини ва брутто оғирлик бўйича номутаносибликни минималлаштиришни инобатга олган ҳолда, бинар ўзгарувчиларни қўллаш орқали параметрларни чеклаш учун ишлаб чиқилган;
ўрта тоннажли контейнерларни интермодал терминалларга бириктиришнинг математик модели кичик ҳажмдаги юкларни ташишда мавжуд логистика тизимига интеграция қилиш имкониятини ҳисобга олган ҳолда, модификацияланган транспорт масаласи асосида ишлаб чиқилган;
ўрта тоннажли контейнерларда кичик ҳажмдаги юкларни ташишни ташкил этишнинг янгича ёндашуви контейнер ташувларни барқарор ташкил этишни техник-технологик таъминлаш учун терминал тизимининг ўртача узлюксиз ишлаш вақтини аниқлаш орқали ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Контейнер ташувларни барқарор ташкил этишнинг техник-технологик таъминотини такомиллаштиришга қаратилган тадқиқотлар натижалари асосида:
модификацияланган контейнер-платформада ўрта тоннажли контейнерларни танлаш усули, ўрта тоннажли контейнерларни интермодал терминалларга бириктиришнинг математик модели, кичик ҳажмдаги юкларни ўрта тоннажли контейнерларда ташишнинг рационал технологик схемасини излаш учун алгоритм ва дастурий таъминот кўринишидаги инструментал воситалар “ЎТЙ” АЖ “Логистика ва маркетинг” департаментида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Траснпорт вазирлигининг 2024-йил 31-октябрдаги 4/10472-сонли маълумотномаси). Натижада, интермодал транспорт бирлигидан фойдаланиш орқали контейнерларни қайта ишлаш вақтини 6 соатга қисқартириш, фитинг платформасининг сиғимидан фойдаланиш коеффициентини 15% гача ошириш, контейнерларнинг туриб қолиш вақтини 12% га қисқартириш ҳамда қайта ишлаш қобилияти ва қолдиқларни ҳисобга олган ҳолда терминалларда контейнерларни самарали тақсимлашнинг имкони пайдо бўлган;
кичик ҳажмдаги юкларни ўрта тоннажли контейнерларда ташиш тизими, ўрта тоннажли контейнерларда кичик ҳажмдаги юкларни ташишни ташкил этишнинг янгича ёндашуви ва модификацияланган контейнер-платформани яратиш бўйича техник-технологик тавсиялар “ЎТЙ” АЖ “Ташишларни ташкил этиш” департаментида жорий этилди (Ўзбекистон Республикаси Траснпорт вазирлигининг 2024-йил 31-октябрдаги 4/10472-сонли маълумотномаси). Натижада логистик харажатларни 10% гача камайтириш орқали кичик ҳажмдаги юкларни ўрта тоннажли контейнерларда ташиш тизимининг самарадорлиги исботланган ҳамда тизимнинг турли хавфларга чидамлилигини баҳолаш, унинг оптимал ишлаш параметрларини аниқлаш ва самарали бошқарув стратегияларини ишлаб чиқиш имконини берган.