Умарова Шоира Равшановнананинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Чўзилувчан абрли тўқима олиш технологиясини ишлаб чиқиш”, 05.06.02 – “Тўқимачилик материаллари технологияси ва хомашёга дастлабки ишлов бериш” (техника фанлари)
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.2.PhD/Т3721.
Илмий раҳбар: Юсупова Нодира Бахтияровна, PhD, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тўқимачилик ва енгил саноат институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент тўқимачилик ва енгил саноат институти, DSc.03/30.12.2019.Т.08.01.
Расмий оппонентлар: техника фанлари доктори, профессор Набиева Ирода Абдусаматовна; техника фанлари доктори, профессор Валиев Ғуломқодир Набиджанович.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон табиий толалари илмий-тадқиқот институти
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: чўзилувчан хусусиятли янги таркибли абрли кўйлакбоп тўқима технологиясини ишлаб чиқиш ва тадқиқ этишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
абрли тўқима ассортиментини кенгайтиришга имкон берувчи чўзилувчан хусусиятли абрли кўйлакбоп тўқима олишда арқоқ ипларини тахлаш омиллари ишлаб чиқилган;
чўзилувчан абрли кўйлакбоп тўқиманинг хомашё таркибини ўзгартириш, тўқув дастгоҳи омилларини муқобиллаштириш асосида ипларнинг силжувчанлигини бартараф этиш усули ишлаб чиқилган;
чўзилувчан абрли кўйлакбоп тўқимада арқоқ ипининг динамик ҳолати ўзгариши қонунияти ва таранглик кучини нисбий деформациясига боғлиқлик формуласи ишлаб чиқилган;
чўзилувчан абрли тўқималарда илк бор тавсия этилаётган ипларнинг силжувчанлиги қийматларини оптимал параметрлари регрессион математик модел асосида аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Янги тузилишдаги абрли тўқимада ипларнинг силжувчанлигини камайтириш орқали абрли тўқима сифатини яхшилаш, ҳамда турли таркибдаги кўйлакбоп тўқималарни технологиясини лойиҳалаш асосида:
чўзилувчан хусусиятли миллий абрли атлас, адрас тўқималарда ипларнинг силжувчанлигини бартараф этилган турли таркибли кўйлакбоп тўқима технологиясини лойиҳалаш усули “ЎЗБЕКИПАКСАНОАТ” уюшмаси тасарруфидаги Фарғона вилоятининг “Шарқ ипаги Дурдонаси” МчЖ корхонаси, “Ёдгорлик Автогаз” МчЖ корхонаси ва “Марғилон абрли матолар кооперативи” МчЖ корхоналарида тадбиқ этилган («Ўзбекипаксаноат» уюшмасининг 2024 йил 12 октябрдаги № 4-2/1399-сон маълумотномаси). Натижада тўқимадаги ипларнинг силжувчанлиги 85% камайишига, сифат кўрсаткичи яхшиланишига ва юқори сифатли турли таркибдаги абрли кўйлакбоп тўқималарни ишлаб чиқариш имкони яратилган.
