Абдуллаева Гулруҳ Абдиазизовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Мактабгача ёш (6-7 ёш) болаларига ҳаёт хавфсизлиги қоидаларини ўргатиш методикасини такомиллаштириш”, 13.00.08 – Мактабгача таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2021.1.PhD/Ped2370.
Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Қори Ниёзий номидаги тарбия педагогикаси миллий институти.
Илмий раҳбар: Хусанова Сумбул Исламовна, педагогика фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Мактабгача таълим ташкилотлари директор ва мутахассисларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш институти, PhD.12/30.12.2019.Ped 80.01.
Расмий оппонентлар: Ибрагимова Гулсанам Неъматовна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор; Хўжамбердиева Шахноза Кўпайсиновна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор.
Етакчи ташкилот: Чирчиқ давлат педагогика университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади мактабгача ёш (6-7 ёш) болаларга ҳаёт хавфсизлиги қоидаларини ўргатиш методикасини такомиллаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
мактабгача ёш (6-7 ёш) болаларига ҳаёт хавфсизлиги қоидаларини ўргатиш методикасини такомиллаштиришнинг дидактик имкониятлари психологик ривожланиш хусусиятларига кўра таълим дастурларини санъат, спорт машғулотлар билан комплекс уйғунлаштириш асосида аниқлаштирилган;
мактабгача ёш (6-7 ёш) болаларга ҳаёт хавфсизлиги қоидаларини ўргатиш модели мотивацион-фаолиятли ижодий муҳитни яратишга қаратилган ва шахсга йўналтирилган технологик ёндашувларнинг ташкилий-методик инфратузилмасини таълимий-методик мақсадларнинг мазмунига интенсив мослаштириш ҳамда натижавий блоклар ўртасидаги алоқаларни таъминлаш асосида такомиллаштирилган;
мактабгача ёш (6-7 ёш) болаларига ҳаёт хавфсизлиги қоидаларини ўргатишнинг методикаси болаларда хавфсизлик вазиятларини англаш ва уларга тайёр бўлиш кўникмаларини ривожлантиришнинг ўзаро муносабатлар мослашув траекторисини ишлаб чиқиш асосида такомиллаштирилган;
мактабгача ёш (6-7 ёш) болаларида ҳаёт хавфсизлиги тушунчаларини шаклланганлик даражасини аниқлаш мезонлари ҳаёт хавфсизлиги билан боғлиқ билим ва кўникмаларни аниқлашга қаратилган хавфсизлик қоидаларига риоя қилиш зарурлигини ўргатиш жараёнида ўз-ўзини ҳимоя қилишнинг амалий кўникмаларини ривожлантиришга барқарор устуворлик бериш асосида аниқлаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Мактабгача ёш (6-7ёш) болаларига ҳаёт хавфсизлиги қоидаларини ўргатиш юзасидан олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
мактабгача ёш (6-7 ёш) болаларига ҳаёт хавфсизлиги қоидаларини ўргатиш методикасини такомиллаштиришнинг дидактик имкониятлари психологик ривожланиш хусусиятларига кўра таълим дастурларини санъат, спорт машғулотлар билан комплекс уйғунлаштириш асосида аниқлаштиришга доир таклифлар ПЗ-2014-0906083753-рақамли “Мактабгача таълим муассасаларида таълим жараёни сифати ва самарадорлигини такомиллаштиришнинг педагогик тизими” мавзусидаги фундаментал лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Мактабгача таълим вазирлигининг 2022-йил 30-декабрдаги 03-03/2-3313-сонли маълумотномаси). Натижада тарбияланувчиларнинг ёш ва психологик хусусиятларини инобатга олган ҳолда ҳаёт хавфсизлиги тушунчаларини шакллантиришнинг самарадорлигини оширишга хизмат қилган;
мактабгача ёш (6-7 ёш) болаларга ҳаёт хавфсизлиги қоидаларини ўргатиш модели мотивацион-фаолиятли ижодий муҳитни яратишга қаратилган ва шахсга йўналтирилган технологик ёндашувларнинг ташкилий-методик инфратузилмасини таълимий-методик мақсадларнинг мазмунига интенсив мослаштириш ҳамда натижавий блоклар ўртасидаги алоқаларни таъминлаш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар ПЗ-2014-0906083753-рақамли “Мактабгача таълим муассасаларида таълим жараёни сифати ва самарадорлигини такомиллаштиришнинг педагогик тизими” мавзусидаги фундаментал лойиҳани бажаришда (Мактабгача таълим вазирлигининг 2022-йил 30-декабрдаги 03-03/2-3313-сонли маълумотномаси) ҳамда №ФЗ-201907104-сонли “Зилзилада аҳолининг барча қатламларини тўғри ҳаракатланишга ўргатиш учун мўлжалланган интерактив мобил илова яратиш” мавзусидаги инновацион лойиҳани бажаришда фойдаланилган. Натижада педагогик жамоа томонидан болаларнинг ҳаёт хавфсизлигини ривожлантиришга йўналтирилган педагогик жараёнга миллий педагогика элементларини киритиш имконияти кенгайтирилган;
мактабгача ёш (6-7 ёш) болаларига ҳаёт хавфсизлиги қоидаларини ўргатишнинг методикаси болаларда хавфсизлик вазиятларини англаш ва уларга тайёр бўлиш кўникмаларини ривожлантиришнинг ўзаро муносабатлар мослашув траекториясини ишлаб чиқиш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар “Хавфдан ҳоли яшамоқ” деб номланган ўқув қўлланмани ишлаб чиқишда фойдаланилган (Мактабгача таълим вазирлигининг 2022-йил 30-декабрдаги 03-03/2-3313-сонли маълумотномаси). Натижада мактабгача таълим ташкилотларида тарбияланувчилар ҳаёт хавфсизлигини таъминлашда методик жиҳатдан таяниш учун имконият яратилган;
мактабгача ёш (6-7 ёш) болаларида ҳаёт хавфсизлиги тушунчаларини шаклланганлик даражасини аниқлаш мезонлари ҳаёт хавфсизлиги билан боғлиқ билим ва кўникмаларни аниқлашга қаратилган хавфсизлик қоидаларига риоя қилиш зарурлигини ўргатиш жараёнида ўз-ўзини ҳимоя қилишнинг амалий кўникмаларини ривожлантиришга барқарор устуворлик бериш асосида аниқлаштиришга оид маълумотлар ПЗ-2014-0906083753-рақамли “Мактабгача таълим муассасаларида таълим жараёни сифати ва самарадорлигини такомиллаштиришнинг педагогик тизими” мавзусидаги фундаментал лойиҳани бажаришда (Мактабгача таълим вазирлигининг 2022-йил 30-декабрдаги 03-03/2-3313-сонли маълумотномаси) ҳамда №ФЗ-201907104-сонли “Зилзилада аҳолининг барча қатламларини тўғри ҳаракатланишга ўргатиш учун мўлжалланган интерактив мобил илова яратиш” мавзусидаги инновацион лойиҳани бажаришда фойдаланилган. Натижада Мактабгача ёш (6-7 ёш) болаларига ҳаёт хавфсизлиги қоидаларини ўргатиш методикасини такомиллаштиришга эришилган.