Алиқулов Азиз Ҳайдаржоновичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

 I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи):
“Корпоратив тузилмаларда антикризисли бошқарувни ташкил этиш масалалари”,
08.00.13 – Менежмент,
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: 2022.2.PhD/Iqt2297
Илмий раҳбар: Содиқов Авазбек Мадаминович,.иқтисод фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Мирзо Улуғбек номидаги Миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат университети, DSc.03/30.12.2019.I.60.03
Расмий оппонентлар: Н.М.Расулов иқтисодиёт фанлари доктори, профессор;  иқтисодиёт фанлари фалсафа доктори, доцент Халилов Нурилло Хамидуллаевич,
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: корпоратив тузилмаларда антикризисли бошқарув меҳанизимни такомиллаштириш бўйича илмий – амалий таклифлар ишлаб чиқиш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
инқирозли вазиятларни олдини олишда пахтачилик кластерлари корпоратив бошқарувида ИСО 9001:2015 - “Сифат менежменти тизими” халқаро сифат стандартини тадбиқ этиш зарурати асосланган;
корпоратив тузилмаларда иш жараёнини тартибга солиш (ходим зиммасига юклатилган вазифанинг бажарилиши, ижро интизоми, ресурсларни самарали бошқариш, маҳсулот сифати), назорат қилишда “канбан” карточкалари электрон тизимини жорий этиш таклифи асосланган;
Блокчейн, Биг Дата, Финтеч каби махсус молиявий технологиялардан фойдаланиш асосида корхонада инқирозга қарши курашиш имконини берувчи дастур ишлаб чиқилган;
“Самарқанд пахта кластери” МЧЖнинг ишлаб чиқариш коърсаткичлари 2030-йилга қадар “барқарор”, “инқироз хавфи паст”, “оърта хавф” ва “юқори хавф” мезонлари асосида прогноз ҳисоб-китоблари бажарилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Корпоратив корхоналарда антикризли бошқарувни ташкил этиш бўйича диссертацийа ишида олинган илмий натижалар асосида:
Тўқимачилик тармоғи корхоналарида инқирозни бошқаришда комплекс ва тизимли ёндашувни талаб қилувчи асосий босқичлар ва чора-тадбирларни ўз ичига олган бошқарувнинг инновацион тизимини амалга ошириш дастури ишлаб чиқиш бўйича берган таклифимиз Ўзбекистон Республикаси “Ўзтўқимачилик саноат” уюшмаси томонидан амалиётга жорий этиш учун қабул қилинди (“Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмасининг 2023- йил 14 - март 03/25-619 - сонли маʼлумотномаси). Натижада, инқирозга тайёргарлик фаолийатини диагноз қилиш, инқирозни бошқариш стратегийасини ишлаб чиқиш, ходимларни қайта ўқитиш ва малакасини ошириш, инқирозга қарши бошқарув тизимини жорий этиш, мунтазам равишда мониторинг қилиш ва баҳолаш, алоқа ва фикр-мулоҳазалар тизимини йўлга қўйиш орқали тўқимачилик саноат корхоналарида бошқарув самарадорлигини 20 фоизга оширишга эришилди;
тўқимачилик тармоғи корхоналарида инқирозга қарши корпоратив бошқарувнинг ички низоми ишлаб чиқиш бўйича берган таклифимиз Ўзбекистон Республикаси “Ўзтўқимачилик саноат” уюшмаси томонидан амалиётга жорий этиш учун қабул қилинди (“Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмасининг 2023- йил 14 - март 03/25-619 - сонли маʼлумотномаси). Натижада, мазкур низом асосида корпоратив бошқарувни ўзига хос хусусийатларини ҳисобга олган ҳолда ҳар бир бўлимда инқирозли ҳолатлар юзага келганда амалга ошириладиган стратегийалар, тактикалар ва қарорларни қабул қилиш кетма – кетлиги, рискни тўгри баҳолаш ва таҳлил қилиш, молийавий таҳлилни амалга ошириш орқали кризисли ҳолатларни прогноз қилиш имконийатини берувчи алгоритмлар кетма – кетлиги амалиётга жорий қилинди.
Корхоналарда инқирозга қарши стратегик қарорларни қабул қилишда махсус молийавий технологийалардан, жумладан Блокчейн, Биг Датадан фойдаланиш орқали корхонадаги ҳолатларни тизимли - танқидий таҳлил қилган ҳолда юзага келиши мумкин бўлган муаммоли вазийатларни олдиндан аниқлаш имконини берадиган Финтехларга асосланган дастурий таʼминот йаратиш бўйича берган таклифимиз Ўзбекистон Республикаси “Ўзтўқимачилик саноат” уюшмаси томонидан амалиётга жорий этиш учун қабул қилинди (“Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмасининг 2023- йил 14 - март 03/25-619 - сонли маʼлумотномаси). Натижада, корпоратив тузилмаларда инқирозга қарши стратегик қарорлар қабул қилишда махсус молийавий технологийалардан фойдаланиш маʼлумотларнинг шаффофлиги ва ишончлилигини, бухгалтерийа ҳисоби ва ҳисоботини оптималлаштириш, ақлли шартномалар, катта ҳажмдаги маʼлумотлар базасини йаратиш ва бошқарув қарорларини самарадорлигини таҳлил, мониторинг қилиш орқали келгусидаги юз бериши мумкин бўлган ҳолатларни юқори аниқлик билан прогноз қилиб бориш имконийатига эришилди;
Корпоратив тузилмаларда Халқаро Стандартлаштириш Ташкилоти ИСО стандартларининг 22301:2019 “Бизнеснинг узлюксизлигини бошқариш тизими”, ИСО 27001:2013 Ахборот хавфсизлигини бошқариш тизими, ИСО 31000:2018 “Рискларни бошқариш – тамойиллар ва йўриқномалар”, ИСО 9001:2015 Сифат менежменти тизими, ИСО 31010:2009 “Рискларни бошқариш - рискларни баҳолаш усуллари”, ИСО 22316:2015 "Ташкилотнинг барқарорлигини аниқлаш, таҳлил қилиш ва баҳолаш" йўналишлари асосида корхонларда инқирозли ҳолатларни бошқаришда “Рангли код”ли огоҳлантиришлар тизимини йаратиш бўйича берган таклифимиз Ўзбекистон Республикаси “Ўзтўқимачилик саноат” уюшмаси томонидан амалиётга жорий этиш учун қабул қилинди (“Ўзтўқимачиликсаноат” уюшмасининг 2023- йил 14 - март 03/25-619 - сонли маʼлумотномаси). Натижада, Корхонанинг банкротлигини башорат қилишда Бивер, Алтман, Лис, Таффлер, Спрингейт, Фулмер моделларидан фойдаланган ҳолда корхоналар инқирозга юз тутишига қараб учта гуруҳга йаʼни, барқарор корхоналар (инқироз хавфи паст), ўрта хавф (3-5 йил ичида инқирозга учрайди) корхоналар, юқори хавф (1 йил оралиғида инқирозга юз тутадиган) корхоналарга ажратилди ҳамда антикризисли менежмент чора-тадбирлари йўналишлари ишлаб чиқилди.