Муртазаев Эшмурод Мустафаевичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри:05.10.02 – “Фавқулодда ҳолатларда хавфсизлик. Ёнғин, саноат, ядро ва радиация хавфсизлиги”, 05.09.01– “Қурилиш конструксиялари, бино ва иншоотлар”ихтисосликлари туташлигида“Қурилиш конструксияларини ташқи омиллар таъсиридан ҳимоя қилишнинг назарий ва экспериментал асосларини такомиллаштириш” диссертация мавзуси. Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги ҳузуридаги Олий аттестация комиссияси бюллетенида В2024.1.DSc/Т767 рақам билан рўйхатга олинган.
Илмий маслаҳатчилар: Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятлар вазирлиги Академияси кафедра профессори, техника фанлари доктори (DSc), профессор Ибрагимов Бахром Тошмуратович, Тошкент кимё-технологиялари илмий тадқиқот институти,технология бўлими мудири,техника фанлари доктори, профессор Нурқулов Файзулла Нурмуминович
Диссертасия бажарилган ташкилот номи: Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган ташкилот номи, ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятлар вазирлиги Академияси ҳузуридаги DSc.40/29.12.2022.Т.129.01 рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон миллий университети ректори,техника фанлари доктори, профессор Маджидов Иномжон Уришович, Тошкент шаҳаридаги Беларус-Ўзбекистон қўшма тармоқлараро амалий техник квалификациялар институти ижрочи директори,техника фанлари доктори, профессор Баходиров Азизбек Абдулазизович  ва МИСиСнинг Олмалиқ шаҳридаги филиалидиректор ўринбосари, техника фанлари доктори, профессор Насиров Ўткир Фарходович.
Етакчи ташкилот: Фарғона политехника институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Қурилиш конструксияларини ташқи омиллар таъсирида келиб чиқадиган фавқулодда ҳолатлардан ҳимоя қилишнинг назарий ва экспериментал асосларини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгиликлари:
маҳаллий хом ашёлар асосидаги тўлдирувчилар, коррозия ингибиторлари ва полимер боғловчилардан ташкил топган иссиқлик ва коррозиядан ҳимояловчи полимеп композит материалларни бино ҳамда иншоотлар конструксияларга қўллашнинг мақбул шароитлари аниқланган ҳамда физик-механик хусусиятлари илмий жиҳатдан асосланган;
иссиқлик ва коррозиядан ҳимояловчи полимерлар композит материалларнинг бошланғич қалинлиги Л0 = 0,2÷0,3 мм, аланга ҳарорати тф = 850÷900 оС ва металл таркибли материалнинг қалинлиги Лтр = 3 мм бўлганда, иссиқлик ўтказувчанлик коеффициенти ҳамда фаол компонентлар улушининг вақтга боғлиқлиги аниқланган;
конструксиядаги шикастланиш мавжудлигини аниқлашда нуқсонларнинг ривожланиш даражаси бўйича градацияга асосланган иншоотнинг турли техник усулларини баҳолаш, барча кўриб чиқилган усулларни бир вақтда қўллаш ва иншоотнинг техник ҳолатини барвақт аниқлаш механизми ишлаб чиқилган;
қурилиш иншоотларни асосини ташкил этувчи ферма тугунларга таъсир кўрсатадиган юкларни ҳисоблаш алгоритми, бинони моделлаштириш, полимер композит материалларни термомеханик таҳлил учун олинган намунанинг юзаси 179 мк м2га тенг бўлганда намуна 0.14 М Н/м2 оғирлик кучи тасир эттирилганда ҳарорат 0 оC дан 350 оC оралиғида, деформация кучи 0–395 мм да инверсиясини энг юрори кўрсаткичи аниқланган;
таклиф этилган полимер композит материалларни ташқи таъсирлар натижасида металл конструксияларини Ст3 маркали металл намунасида коррозияланиш даражаси 22-25 оC ҳароратда 72 сутка давомида коррозия тезлиги 0,01 г/cм2, ҳимоя даражасини 98,5% гача яхшилаш мумкинлиги асосланган;
бино ва иншоотларда қўлланиладиган металл конструксияларни ҳимояловчи полимер композит материалларни қуруқ массаси 60,5-63,0% ни ташкил этиши, композитни қотиш вақти +60 оC ҳароратда 6-соатни, +21 оC ҳароратда эса 24-соатни ташкил қилиши, ҳимояловчи полимер композитнинг адгезияси 1-баллга тенг эканлиги аниқлангашга эришилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Қурилиш конструксияларини ташқи омиллар таъсиридан ҳимоя қилишнинг назарий ва экспериментал асосларини бўйича олинган илмий натижалар асосида:
нефт ва газ соҳасида металл конструксияларни иссиқлик ва коррозиядан ҳимоялашда қўлланиладиган иссиқлик ва коррозиядан ҳимояловчи полимер композит материаллар ишлаб чиқилиб, Муборак газни қайта ишлаш заводида жорий этилган (“Автотракторрадиатор” Ўзбекистон-Россия қўшма корхонасининг 2024-йил 28-ноябрдаги 201-сон маълумотномаси). Натижада, кўп тоннали маҳсулотларни ишлаб чиқаришда ресурстежамкоп ва экологик хавфсиз металл конструксияларда ҳимоя воситаси сифатида фойдаланиш имкониятини берувчи металл ва темир-бетон конструксиялапининг Ст3 мапкали намунасидан фойдаланиш тавсия этилган;
қурилиш иншоотларнинг асосини ташкил этувчи ферма тугунларга таъсир кўрсатадиган юкларни ҳисоблаш алгоритми ва бинони моделлаштириш асослари Шўртан нефт ва газ қазиб чиқариш бошқармасида жорий этилган (Шўртан газ кимё мажмуасининг 2024-йил 28-ноябрдаги 001/2128-сонли маълумотномаси); Натижада, ишлаб чиқариш жапаёнида коррозиядан ҳимояловчи полимер композит материаллар металл конструксияларни иссиқлик ва коррозиядан юқори даражада ҳимоялаш имкониятини берган;
қурилиш конструксияларини ташқи омиллар иссиқлик ва коррозиядан ҳимояловчи полимер композит материаллари бино-иншоотларни металл конструксияларини коррозиядан ҳимоялаш мақсадида, Тошкент шаҳридаги “АЛъФА-СЕРВИС” МЧЖ корхонасида амалиётга жорий қилинган (“АЛъФА-СЕРВИС” МЧЖ корхонасиданинг “2024-йил 28-ноябрдаги 101\24-сон маълумотномаси). Натижада, металл ва темир-бетон конструксиялапини Ст3 мапкали металл намунасида коррозияланиш даражаси 22-25 оС ҳароратда 72 сутка давомида коррозия тезлиги 0,01 г/cм2 ва ҳимоя даражасини 98,5% гача яхшиланиши,  иссиқлик ўтказувчанлик коеффициенти ҳамда фаол компонентлар улушининг вақтга боғлиқлиги аниқланган.