Sadikova Gulnoza Qudratillaevnaning

falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.

Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Paxta-ipak aralashma tolali to‘qimachilik materiallarini tayyorlash va bo‘yashning samarali texnologiyasini yaratish», 05.06.02–To‘qimachilik materiallari texnologiyasi va xomashyoga dastlabki ishlov berish (texnika fanlari).

Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2017.1.PhD/T110.

Ilmiy rahbar: Xudayberdieva Dilfuza Baxramovna, texnika fanlari doktori, dotsent.

Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent to‘qimachilik va engil sanoat instituti.

IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Toshkent to‘qimachilik va engil sanoat instituti, DSc.27.06.2017.T.08.01.

Rasmiy opponentlar: Ixtiyarova Gulnora Akmalovna, kimyo fanlari doktori, professor; Valiev Gulom Nabijonovich, texnika fanlari nomzodi, katta ilmiy xodim.

Yetakchi tashkilot: Toshkent kimyo-texnologiya intituti.

Dissertatsiya yo‘nalishi: amaliy ahamiyatga molik.

II. Tadqiqotning maqsadi: paxta-ipak aralash tolali to‘qimachilik materiallarini mahalliy kimyoviy moddalardan foydalangan holda pardozlashga tayyorlash va bo‘yash jarayonining samarali texnologiya yaratishdan iborat.

III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:

mineral moddalar va bifunksional birikmalar yordamida bo‘yash jarayonini jadallashtirish usuli ishlab chiqilgan;

paxta tolasining yangi Porloq-1 va Porloq-2 navlarini qo‘llagan holda paxta-ipak aralash tolali materiallarning eng yaxshi ekspluatatsiya xossalarini ta’minlovchi muqobil nisbatlari ishlab chiqilgan;

turli tarkibli paxta-ipak aralash tolali to‘qimachilik materiallarining tayyorlash sifat ko‘rsatkichlarini boshqarish imkonini beruvchi pardozlashga tayyorlash texnologik rejimi orqali aniqlangan;

aralash tolali materiallarning pardozlashga tayyorlash jarayonini adekvat ifodalovchi, oqlik darajasini va kapillyarligini bashorat qiluvchi regressiya bog‘lanishi ishlab chiqilgan;

aralash tolali materiallarning sellyuloza tashkil etuvchisida bo‘yovchi moddaning yuqori foydalanish darajasini ta’minlovchi mahalliy xomashyoga asoslangan tarkib ishlab chiqilgan va bo‘yash jarayonining intensivlash mexanizmi asoslangan.

IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.

Paxta-ipak aralashma tolali to‘qimachilik materiallarining yangi assortimentini kimyoviy pardozlash bilan bog‘liq ilmiy tadqiqot natijalari asosida:

mineral moddalar va biofunksional birikmalar yordamida bo‘yash jarayonini jadallashtirish uslubi “O‘ZTO‘QIMACHILIKSANOATI” uyushmasi tizimidagi, xususan “Urganch Baxmal” korxonasiga joriy etilgan (“O‘ZTO‘QIMACHILIKSANOATI” uyushmasining 2018 yil 12 iyundagi BM-06-4027-son ma’lumotnomasi). Natijada faol bo‘yovchi moddalari bilan bo‘yash darajasi 76%dan 98%gacha oshishi va aralash material tarkibidagi har ikkala komponentning bir xilda tekis bo‘yash imkoni yaratilgan;

paxta tolali matolarni faol bo‘yovchi moddalar bilan yarim uzlukli usulda bo‘yash uchun tarkib “O‘ZTO‘QIMACHILIKSANOATI” uyushmasi tizimidagi, xususan “Urganch Baxmal” korxonasiga joriy etilgan (“O‘ZTO‘QIMACHILIKSANOATI” uyushmasining 2018 yil 12 iyundagi BM-06-4027-son ma’lumotnomasi). Ilmiy tadqiqot natijasida intensifikator ishtirokida bo‘yovchi moddadan samarali foydalangan holda  rang sifatini 89%ga yaxshilash imkoni yaratilgan;

paxta-ipak aralash tolali kalava iplarning assortimentlarini pardozlashga tayyorlash bo‘yicha texnologik reglament “O‘ZTO‘QIMACHILIKSANOATI” uyushmasi tizimidagi, xususan “Gulobod mega tex” xususiy korxonasida joriy etilgan (“O‘ZTO‘QIMACHILIKSANOATI” uyushmasining 2018 yil 12 iyundagi BM-06-4027-son ma’lumotnomasi). Natijada paxta-ipak aralash tolali kalava iplarda bir vannada bir xil rang tus berish imkoni yaratilgan.