Musashayxova Shaxnoza Mamirbekovna
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Birlamchi mielofibroz va essensial trombotsitemiyaning klinik-laborator va molekulyar-genetik xususiyatlari» 14.00.29 – Gematologiya va transfuziologiya (tibbiyot fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2021.2.PhD/Tib1984.
Ilmiy rahbar: Boboev Kodirjon Tuxtabaevich, tibbiyot fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Andijon davlat tibbiyot institutida bajarilgan.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Toshkent tibbiyot akademiyasi DSc.04/30.12.2019.Tib.30.02.
Rasmiy opponentlar: Matkarimova Dilfuza Saburovna, tibbiyot fanlari doktori, professor, Gil`dieva Margarita Sabirovna, biologiya fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: Buxoro davlat tibbiyot instituti, Dissertatsiya yo‘nalishi: amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: JAK2, CALR, MPL genlari va o‘smaning o‘sish supressori TP53 epigenetik regulyatorining birlamchi mielofibroz va essensial trombotsitemiyaning klinik-laborator xususiyatlari hamda kechishining bashorati bilan o‘zaro bog‘liqligini baholashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
ilk marta Ph-manfiy mieloproliferativ neoplazmalar etiopatogenezida JAK2 (V617F), CALR (52del), CALR (insTTGTC), MPL (W515L) genlaridagi drayver mutatsion o‘zgarishlarining va o‘sma o‘sishini supressori TR53 (Pro72Arg) epigenetik regulyatorining ahamiyati baholangan;  
TR53 genining Pro72Arg polimorfizmi mutatsion genotipi mavjudligi o‘sma klonlarini shakllantirishi oqibatida Ph-manfiy surunkali mieloproliferativ kasalliklar rivojlanishi xavfi asoslangan;
Ph-manfiy mieloproliferativ neoplazmalarning o‘smali progressiyasida JAK2 (V617F), CALR(52del), CALR (insTTGTC), MPL (W515L) genlari drayver mutatsiyalari va TR53 (Pro72Arg) genining birgalikdagi additiv ta’siri aniqlangan;
TR53 genining funksional jihatdan noqulay genotipik variantlari bilan drayver mutatsiyalarining kombinatsiyasi birlamchi mielofibroz va essensial trombotsitemiya bilan og‘rigan bemorlarda kasallik prognozini sezilarli darajada yomonlashtirishi aniqlangan.
IV.Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Birlamchi mielofibroz va essensial trombotsitemiyaning klinik-laborator va molekulyar-genetik xususiyatlarini aniqlash bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
surunkali mieloproliferativ kasalliklarning turli shakllarini erta va o‘z vaqtida aniqlash bo‘yicha olingan ilmiy  natijalar asosida ishlab chiqilgan «Surunkali mieloproliferativ kasalliklar diagnostikasining molekulyar-genetik xususiyatlari» nomli uslubiy tavsiyanoma tasdiqlangan (Sog‘liqni saqlash vazirligining 2022 yil 27 maydagi № 8n-z/248 sonli ma’lumotnomasi). Mazkur uslubiy tavsiyanoma surunkali mieloproliferativ kasalliklarni aniqlashda taktik yondashuvlarni takomillashtirishga, xususan  birlamchi mielofibroz va essensial trombotsitemiya tashxisining aniq ko‘yilishini sezilarli darajada yaxshilashga va kasallikning kechishini mutanosib bashorat qilish imkonini bergan;      
surunkali mieloproliferativ kasalliklarning klinik-laborator va molekulyar-genetik xususiyatlarini baxolash bo‘yicha olingan ilmiy natijalar sog‘liqni saqlash amaliyotiga, jumladan, Respublika ixtisoslashtirilgan gematologiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi, Andijon davlat tibbiyot instituti klinikasi, Andijon viloyati ko‘p tarmoqli tibbiyot markazi bo‘limlari amaliyotiga tadbiq etilgan (Sog‘liqni saqlash vazirligining 2022 yil 21 iyuldagi №08-20962 sonli ma’lumotnomasi). Olingan ilmiy natijalar Ph-manfiy mieloproliferativ kasalliklarni erta va ishonchli tashxislash, klinik kechishini bashorat qilish orqali o‘lim sonini, nogironlikni kamaytirish xamda bemorlarni xayot sifatini yaxshilash imkonini bergan.