Холов Шоди Раҳматуллаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Қўйларнинг эктопаразитларини тарқалиши ва қарши кураш чора-тадбирлари”, 03.00.06 – Зоология (ветеринария фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3./PhD/В93
Илмий раҳбар: Мавланов Сабиржан Ибадуллаевич, ветеринария фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ветеринария илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ветеринария илмий-тадқиқот институти, PhD06/29.10.2021.В.139.01.
Расмий оппонентлар: Расулов Уткир Илашович, ветеринария фанлари доктори, доцент; Каримова Назира Умурқуловна, ветеринария фанлари бўйича фалсафа доктори.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат тиббиёт университети ҳузуридаги Л.М.Исаев номидаги микробиология, вирусология, юқумли ва паразитар касалликлар илмий тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Тошкент вилоятининг тоғ олди ҳудуди ҳисобланган Оҳангарон, Паркент ва суғориладиган Қибрай туманларидаги қўйчиликга ихтисослашган хўжаликлар ва аҳоли хонадонларида қўйларни инфестация даражасини, мавсумий тарқалиш динамикасини ўрганиш ва уларга қарши курашнинг янги самарали усул ҳамда воситаларини ишлаб чиқиш ва тадбиқ этишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Илк бор Тошкент вилоятининг тоғ олди ҳудуди ҳисобланган Оҳангарон, Паркент ва суғориладиган Қибрай туманлари ҳудудларидаги қўйчилик фермер хўжаликлари ва аҳоли қарамоғидаги қўйларда паразитлик қилувчи эктопаразитларнинг Ҳяломма анатолиcум, Ҳ.детритум, Рҳипиcепҳалус бурса, Рҳ.тураниcус ва Бовиcола овис турлари аниқланган; 
Тошкент вилоятидаги қўйчиликка ихтисослашган фермер хўжаликлари ва аҳоли хонадонларида парваришланаётган қўйларда Ҳяломма анатолиcум, Ҳ.детритум, Рҳипиcепҳалус бурса, Рҳ.тураниcус каналарининг миграцияси март ойининг иккинчи ярмида бошланиши кузатилиб ёз ва куз фаслларида 82,0-85,0 фоизгача тарқалиши аниқланган; 
эктопаразитлар билан зарарланган қўйларни Cйпра препаратининг 0,025 фоизли сувли эритмаси 1,0 л/бош ҳисобида пуркаш усулида ва 0,05 фоизли кукун шакли билан 200-300 г/бош ҳисобида сепиш йўли билан дорилаганда 100% инсектоакарицид самара бериши аниқланган; 
эктопаразитозлар билан касалланган қўйларнинг қонидаги асосий ўзгаришлар, яъни гемоглобин миқдори меёрга нисбатан-2,2, эритроцитларнинг-3,0, гематокритнинг-5,5 фоизгача камайиши, лейкоцитларнинг-1,7, лимфоситларнинг-8,7, эозинофилларнинг-1,7, нейтрофилларнинг-12,8 фоизгача ошиши, биокимёвий таҳлил натижаларига кўра эса меъёрга нисбатан умумий оқсилнинг-12,0-15,0,  биллирубиннинг-2,8 фоизгача ошиши аниқланган;
қўйларнинг эктопаразитозларига қарши ўтказилган чора-тадбирлар натижасида ҳар бир бош қўйнинг тирик вазни ўртача 2,9 фоизга кўпайиши, сарф қилинган бир сўмга 6,1 сўм соф даромад келтириши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Қўйлар эктопаразитларини тарқалиши ва қарши курашишнинг чора-тадбирлари бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида: 
“Қишлоқ хўжалик ҳайвонларининг экто- ва эндопаразитларига қарши Cйпра ЭC препаратини қўллаш” бўйича (2025 й.) услубий тавсиянома ишлаб чиқилган ва амалиётга жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2025 йил 3 январдаги 02/23-02-сон маълумотномаси). Натижада Тошкент вилоятидаги турли мулк шаклидаги қўйчилик хўжаликларни эктопаразитозлардан соғломлаштиришга эришилган;
    Тошкент вилояти Оҳангарон, Паркент ва Қибрай туманларидаги шахсий ҳамда қўйчиликга ихтисослашган фермер хўжаликларидаги қўйларда паразитлик қилувчи эктопаразитларга қарши Делтаметрин препаратининг 0,015 %, Каратин-50 препаратининг 0,03 %, Cйпра препаратининг 0,025 % консентрат эмулсиялари амалиётга жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2025 йил 3 январдаги 02/23-02-сон маълумотномаси). Натижада қўйларда паразитлик қилувчи эктопаразитларга нисбатан 100% инсектоакарицид самара бериши ҳамда уларга қарши курашишда ва олдини олишда юқори самарадорликка эришилган;.
Қўйларнинг эктопаразитозларига қарши ўтказилган чора-тадбирларининг иқтисодий самарадорлигини аниқлаш мақсадида Тошкент вилояти Оҳангарон туманидаги қўйчиликка ихтисослашган “Холтўраев Ойбек ХМ” фермер хўжалигидаги қўйларнинг иксодидоз ва бовиколёзларига қарши дезинсексия ва дезакаризация тадбирлари жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2025 йил 3 январдаги 02/23-02-сон маълумотномаси). Натижада қўйларда паразитозларни даволаш ва олдини олишга сарфланган 1 сўм харажатга 6,1 сўм иқтисодий самара олишга ҳамда уларга қарши самарали кураш чора-тадбирларини ишлаб чиқилишига эришилган.