Нарзиева Дилфуза Бахтиёровнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Юз-жағ соҳасидаги фурункул ва карбункулларни комплекс даволашни такомиллаштиришда фитотерапия билан биргаликда антибактериал препаратни лимфотроп усулда юбориш», 14.00.21 – Стоматология.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2020.4.PhD/Tib1558.
Илмий раҳбар: Ризаев Жасур Алимджанович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат тиббиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Самарқанд давлат тиббиёт университети, DSc.04/05.06.2020.Tib.102.02.
Расмий оппонентлар: Юлдашев Абдуазим Абдувалиевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Беленова Ирина Александровна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; 
Етакчи ташкилот: МАRА Technological University (Малайзия).    
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: фитотерапия билан биргаликда лимфотроп усулда антибактериал препаратни киритиш орқали юз-жағ соҳаси фурункул ва карбункулларни даволашни такомиллаштиришдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
проспектив тахлиллар асосида, юз-жағ соҳасида фурункул ва карбункуллар (бурун соҳасида — 25%, юқори лабда — 18%; пастки лабда —13%, лунж соҳасида — 12,4%)  учраш частотаси аниқланган;
қондаги биокимёвий ва иммунологик ўзгаришларни текшириш натижаси асосида ишончли маълумотлар келтирилиб, унга кўра касалликнинг бошланғич даврида ФИ миқдори 2,3 баравар, ЛИИ нинг миқдори эса 8,8 баравар кўпайиши аниқланган; 
антибиотикини лимфотроп йўл билан киритиш ва  фитотерапия билан биргаликда қўллаш касалликнинг клиник кечиши ва даволаш натижаларига ижобий таъсири, яъни койка кунлари 7-10 кундан 5-7 кунгача камайиши  исботланган; 
юз-жағ соҳаси фурункул ва карбункулларни даволашда таклиф қилинган комплекс давони қўллаш, беморларда жароҳатларни битиши  анъанавий давога нисбатан 3-5 кунга қисқаргани аниқланган.    
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашнинг илмий-тадқиқот ишлари натижаларини амалиётга татбиғи бўйича 2024 йил 8 июлдаги 02/11- сон хулосасига кўра:
биринчи илмий янгилик: проспектив тахлиллар асосида, юз-жағ соҳасида фурункул ва карбункуллар (бурун соҳасида — 25%, юқори лабда — 18%; пастки лабда —13%, лунж соҳасида — 12,4%)  учраш частотаси аниқланган. Илмий янгиликнинг аҳамияти. Тадқиқот натижаларининг илмий аҳамияти шундан иборатки, юз-жағ соҳаси фурункул ва карбункул ташхиси қўйилган беморларда касалликларини учраш частотаси таҳлил қилиниб ва уларни хавфли соҳаларда учраши фоизи юқорилиги исботланган. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: ишлаб чиқилган услублар соғлиқни сақлаш амалиёт тизимига, хусусан, Самарқанд шаҳар тиббиёт бирлашмасининг 30.04.2024 йилдаги 1156-7-107-TВ/2024-сонли буйруғи,  Тошкент Давлат стоматология институти клиникасининг 30.01.2024 йилдаги 12- сонли буйруқлари билан жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашнинг 15.01.2025 йилдаги 11-сонли №11/37 йиғилиш баённомаси). Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги юз-жағ соҳаси фурункул ва карбункулларни эрта аниқлашга имкон беради. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги беморларда фурункул ва карбункулларни даволашда қўлланиладиган воситаларини осон топилиши, таъсир даражаси юқорилиги ва арзонлиги даволашга кетадиган умумий сарф харажатни камайтириш имконини беради. Даволаш усулини амалиётга тадбиқ этилиши натижасида бир беморнинг даволанишига ўртача 360000 сўм сарфланса, ўртача даволашни ҳисобга олган ҳолда 70000 сўм тежаш имконини беради. Илмий янгиликдан кенгайтирилган ҳолда фойдаланиши: «Юз-жағ соҳаси фурункул ва карбункулларини даволашда лимфотроп терапиянинг хусусиятлари» номли услубий тавсиянома тасдиқланди (Самарқанд давлат тиббиёт университети Экспертлар кенгашининг 16.04.24 й.да 60-сон билан тасдиқланган). Ушбу услубий тавсия юз-жағ соҳаси фурункул ва карбункулларни даволаш самарадорлигини оширишга имкон беради.  
иккинчи илмий янгилик: қондаги биокимёвий ва иммунологик ўзгаришларни текшириш натижаси асосида ишончли маълумотлар келтирилиб, унга кўра касалликнинг бошланғич даврида ФИ миқдори 2,3 баравар, ЛИИ нинг миқдори эса 8,8 баравар кўпайиши аниқланган. Илмий янгиликнинг аҳамияти: юз-жағ соҳаси фурункул ва карбункул касалликларининг ривожланиши, клиник кечиши ва даволаш самарадорлигига таъсир этувчи гематологик, биокимёвий ва иммунологик кўрсаткичларнинг ўзгаришлари аниқланган. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: ишлаб чиқилган услублар соғлиқни сақлаш амалиёт тизимига, хусусан, Самарқанд шаҳар тиббиёт бирлашмасининг 30.04.2024 йилдаги 1156-7-107-TВ/2024-сонли буйруғи,  Тошкент Давлат стоматология институти клиникасининг 30.01.2024 йилдаги 12- сонли буйруқлари билан жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашнинг 15.01.2025 йилдаги 11-сонли №11/37 йиғилиш баённомаси). Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: юз-жағ соҳаси фурункул ва карбункулларни даволаш самарадорлигини қиёсий баҳолаш имкон беради.  Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги беморларда фурункул ва карбункулларни даволашда қўлланиладиган воситаларини осон топилиши, таъсир даражаси юқорилиги ва арзонлиги даволашга кетадиган умумий сарф харажатни камайтириш имконини беради. Даволаш усулини амалиётга тадбиқ этилиши натижасида бир беморнинг даволанишига ўртача 360000 сўм сарфланса, ўртача даволашни ҳисобга олган ҳолда 70000 сўм тежаш имконини беради. Илмий янгиликдан кенгайтирилган ҳолда фойдаланиши: «Юз-жағ соҳаси фурункул ва карбункулларини даволашда лимфотроп терапиянинг хусусиятлари» номли услубий тавсиянома тасдиқланди (Самарқанд давлат тиббиёт университети Экспертлар кенгашининг 16.04.24 й.да 60-сон билан тасдиқланган). Ушбу услубий тавсия юз-жағ соҳаси фурункул ва карбункулларни даволаш самарадорлигини оширишга имкон беради. 
учинчи илмий янгилик: антибиотикини лимфотроп йўл билан киритиш ва  фитотерапия билан биргаликда қўллаш касалликнинг клиник кечиши ва даволаш натижаларига ижобий таъсири, яъни койка кунлари 7-10 кундан 5-7 кунгача камайиши  исботланган. Илмий янгиликнинг аҳамияти: юз-жағ соҳаси фурункул ва карбункулларида тавсия этилаётган комплекс даволаш усули батафсил тавсифланган ва келтирилган. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: ишлаб чиқилган услублар соғлиқни сақлаш амалиёт тизимига, хусусан, Самарқанд шаҳар тиббиёт бирлашмасининг 30.04.2024 йилдаги 1156-7-107-TВ/2024-сонли буйруғи,  Тошкент Давлат стоматология институти клиникасининг 30.01.2024 йилдаги 12- сонли буйруқлари билан жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашнинг 15.01.2025 йилдаги 11-сонли №11/37 йиғилиш баённомаси). Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: юз-жағ соҳаси фурункул ва карбункулларини даволашда таклиф этилган усул самаралидир ва беморларнинг клиникадаги койка кунлари 7-10 кундан 5-7 кунгача камайиши билан изоҳланади. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги беморларда фурункул ва карбункулларни даволашда қўлланиладиган воситаларини осон топилиши, таъсир даражаси юқорилиги ва арзонлиги даволашга кетадиган умумий сарф харажатни камайтириш имконини беради. Даволаш усулини амалиётга тадбиқ этилиши натижасида бир беморнинг даволанишига ўртача 360000 сўм сарфланса, ўртача даволашни ҳисобга олган ҳолда 70000 сўм тежаш имконини беради. Илмий янгиликдан кенгайтирилган ҳолда фойдаланиши: «Юз-жағ соҳаси фурункул вa кaрбункуллaрини комплекс дaволaшдa aнтибиотикли лимфотроп терaпия вa фитотерaпияни биргaликдa қўллaш имкониятлaри» номли услубий тавсиянома тасдиқланди (Самарқанд давлат тиббиёт университети Экспертлар кенгашининг 16.04.24 й.да 61-сон билан тасдиқланган). Ушбу услубий тавсия юз-жағ соҳаси фурункул ва карбункулларни даволаш самарадорлигини оширишга имкон беради.
тўртинчи илмий янгилик: юз-жағ соҳаси фурункул ва карбункулларни даволашда таклиф қилинган комплекс давони қўллаш, беморларда жароҳатларни битиши  анъанавий давога нисбатан 3-5 кунга қисқаргани аниқланган. Илмий янгиликнинг аҳамияти: ишлаб чиқилган тавсиялар асосида юз-жағ соҳаси фурункул ва карбункулларни даволашда лимфотроп усул ва маҳаллий антисептик Zub-pre ни қўллаш беморларда жароҳат битишини тезлаштириш натижасида касаллик асоратлари ривожланишини 95% камайтириш имконини берган. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: ишлаб чиқилган услублар соғлиқни сақлаш амалиёт тизимига, хусусан, Самарқанд шаҳар тиббиёт бирлашмасининг 30.04.2024 йилдаги 1156-7-107-TВ/2024-сонли буйруғи,  Тошкент Давлат стоматология институти клиникасининг 30.01.2024 йилдаги 12- сонли буйруқлари билан жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашнинг 15.01.2025 йилдаги 11-сонли №11/37 йиғилиш баённомаси). Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: олинган натижаларнинг амалиётга тадбиқ этилиши, юз-жағ соҳаси фурункул ва карбункулларини эрта ташхислашни, касаллик кечишини башорат қилиш, ўз вақтида келиб чиқадиган асоратларни профилактикасини оптималлаштиришга ҳамда беморлар ҳаёт сифатини яхшилаб, даволаш чора тадбирларининг самарадорлигини ошириш имконини берган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги беморларда фурункул ва карбункулларни даволашда қўлланиладиган воситаларини осон топилиши, таъсир даражаси юқорилиги ва арзонлиги даволашга кетадиган умумий сарф харажатни камайтириш имконини беради. Даволаш усулини амалиётга тадбиқ этилиши натижасида бир беморнинг даволанишига ўртача 360000 сўм сарфланса, ўртача даволашни ҳисобга олган ҳолда 70000 сўм тежаш имконини беради. Илмий янгиликдан кенгайтирилган ҳолда фойдаланиши: «Юз-жағ соҳаси фурункул вa кaрбункуллaрини комплекс дaволaшдa aнтибиотикли лимфотроп терaпия вa фитотерaпияни биргaликдa қўллaш имкониятлaри» номли услубий тавсиянома тасдиқланди (Самарқанд давлат тиббиёт университети Экспертлар кенгашининг 16.04.24 й.да 61-сон билан тасдиқланган). Ушбу услубий тавсия юз-жағ соҳаси фурункул ва карбункулларни даволаш самарадорлигини оширишга имкон беради.