Sayt test rejimida ishlamoqda

Тулакова Гавхар Элмурадовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ревматоид артрит билан оғриган беморларда катарактани жарроҳлик даволаш усулларини оптималлаштириш», 14.00.08 – Офтальмология.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2021.3.PhD/Tib2095.
Илмий раҳбар: Юсупов Амин Абдуазизович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат тиббиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Самарқанд давлат тиббиёт университети, DSc.04/05.06.2020.Tib.102.02.
Расмий оппонентлар: Янгиева Нодира Рахимовна, тиббиёт фанлари доктори, доцент; Фабрикантов Олег Львович, тиббиёт фанлари доктори, профессор (Россия ).
Етакчи ташкилот: Башқирд  давлат тиббиёт университети (Россия Федерацияси).
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: ревматоид артрит билан оғриган беморларда микроинвазив факоэмульсификация усулини қўллаш орқали асоратли катаракта жарроҳлигида функционал натижаларни яхшилаш ва унинг самарадорлигини клиник-морфометрик ҳамда иммунологик кўрсаткичлар асосида баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ревматоид артрит билан оғриган беморларда кўз тўқимасининг соматик ва локал яллиғланиши сабабли катарактани ўзига хос кечиши белгилари яни кўз олд камерасида экссудатив реакция, ксероз ва корачик атрофида фибрин толаларининг мавжудлиги аникланган;
ревматоид артрит билан катаракта булган беморлар кўз ёш суюқлигида ва кон зардобида иммуно компитент хужайралар: ИЛ-6, ИЛ-1β ва ТНФ-α хамда C-реактив оқсил курсаткичларнинг сезиларли даражада ошганлиги аникланган;
ревматоид артрит билан катаракта булган беморлар стандарт факоэмульсификация анаънавий жаррохлик усулида микроинвазив 1,4-1,8 мм гача булган кесимни куллаш оркали жаррохлик амалиёти оптималлаштирилган хамда жаррохлик амалиётидан сунг шох парда шиш, тургун транзитор офтальмогипертензия ва гавхар орка капсуласи хиралашуви каби асортлар кузатилишининг кескин камайиши аниқланган; 
ревматоид артрит билан катаракта булган беморларни жаррохлик амалиётидан кейин реабилитациясини яхшилашга каратилган «курук куз» синдромини олдини олиш учун намлантирувчи куз томчилари, яллигланишга карши ностероид восита куз томчиларини куллаш асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ревматоид артрит билан оғриган беморларда катарактани жарроҳлик даволаш усулларини оптималлаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида асосида (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги Илмий техник кенгашнинг 2024 йил 22 октябрдаги 07/31-сонли хулосаси):
биринчи илмий янгилик: ревматоид артрит билан оғриган беморларда кўз тўқимасининг соматик ва локал яллиғланиши сабабли катарактани ўзига хос кечиши белгилари яни кўз олд камерасида экссудатив реакция, ксероз ва корачик атрофида фибрин толаларининг мавжудлиги аникланган; Ушбу ёндашувлар кўз тўқималаридаги соматик ва локал яллиғланиш ўзгаришларини инобатга олади. Айниқса, катарактанинг ўзига хос кечиши сифатида кўз олд камерасида экссудатив реакция, ксероз ва корачик атрофида фибрин толаларининг мавжудлиги қайд этилган; Илмий янгиликнинг аҳамияти: Ревматоид артритда катаракта жарроҳлигини оптималлаштириш учун яллиғланиш ўзгаришларини ҳисобга олган ёндашувлар ишлаб чиқилди, бу эса асоратларни камайтириб, жарроҳлик самарадорлиги ва реабилитация сифатини оширади. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: олинган илмий-амалий маълумотлар Республика ихтисослашган кўз микрохирургияси илмий -амалий тиббиёт маркази Самарқанд филиали бўйича буйруқ (30.04.2024  № 58-U/3-3); Республика ихтисослашган кўз микрохирургияси илмий -амалий тиббиёт маркази Жиззах филиали бўйича буйруқ (29.04.2024 № 23) билан амалиётига жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: Ревматоид артритда катарактани самарали даволаш ҳаёт сифатини яхшилаш, меҳнатга лаёқатни сақлаш, тиббий харажатларни камайтириш ва ижтимоий фаолликни тиклашга хизмат қилади. Иқтисодий самарадорлиги: Ревматоид артритда катарактани даволаш асоратларни 30–40% камайтиради, тикланиш даврини қисқартириб, тиббий харажатларни 15–20%га пасайтиради. Бу ёндашув ҳар бир бемор учун даволаш харажатларини 300–400 минг сўмга камайтириш имконини беради.
иккинчи илмий янгилик ревматоид артрит билан катаракта булган беморлар кўз ёш суюқлигида ва кон зардобида иммуно компитент хужайралар: ИЛ-6, ИЛ-1β ва ТНФ-α хамда C-реактив оқсил курсаткичларнинг сезиларли даражада ошганлиги аникланган. Илмий янгиликнинг аҳамияти: Стандарт ва микроинвазив факоэмульсификациянинг қиёсий таҳлили асосида энг хавфсиз жарроҳлик тактикалари аниқланди. Операциядан кейинги асоратлар сезиларли даражада камайиши тасдиқланди. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: олинган илмий-амалий маълумотлар Республика ихтисослашган кўз микрохирургияси илмий -амалий тиббиёт маркази Самарқанд филиали бўйича буйруқ (30.04.2024  № 58-U/3-3); Республика ихтисослашган кўз микрохирургияси илмий -амалий тиббиёт маркази Жиззах филиали бўйича буйруқ (29.04.2024 № 23) билан амалиётига жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: Микроинвазив факоэмульсификация усули асоратларни камайтириб, реабилитацияни тезлаштиради, меҳнат фаоллигини тиклаш ва ижтимоий иштироқни оширишга имкон берган. Иқтисодий самарадорлиги: Микроинвазив факоэмульсификация усули асоратларни 20–30% камайтириб, операция харажатларини 10–15%га қисқартиради. Ҳар бир операцияда 100–150 минг сўмлик тежамкорлик таъминланиб, тиббий харажатлар оптималлашади.
 учинчи илмий янгилик: ревматоид артрит билан катаракта булган беморлар стандарт факоэмульсификация анаънавий жаррохлик усулида микроинвазив 1,4-1,8 мм гача булган кесимни куллаш оркали жаррохлик амалиёти оптималлаштирилган хамда жаррохлик амалиётидан сунг шох парда шиш, тургун транзитор офтальмогипертензия ва гавхар орка капсуласи хиралашуви каби асортлар кузатилишининг кескин камайиши аниқланган. Илмий янгиликнинг аҳамияти: Қон ва кўз ёш суюқлигидаги маркерлар даражаси ўртасидаги юқори корреляция тизимли ва локал яллиғланишнинг боғлиқлигини тасдиқлади. Бу кўз тўқималаридаги яллиғланишни аниқлаш ва назорат қилиш учун янги диагностик ва терапевтик ёндашувларни ишлаб чиқишга асос яратади. .Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: олинган илмий-амалий маълумотлар Республика ихтисослашган кўз микрохирургияси илмий -амалий тиббиёт маркази Самарқанд филиали бўйича буйруқ (30.04.2024  № 58-U/3-3); Республика ихтисослашган кўз микрохирургияси илмий -амалий тиббиёт маркази Жиззах филиали бўйича буйруқ (29.04.2024 № 23) билан амалиётига жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: Қон ва кўз ёш суюқлигидаги маркерлар корреляциясини аниқлаш тизимли яллиғланишни эрта ташхислашга ёрдам беради, бу эса асоратларни камайтириб, тиббий хизматларга эҳтиёжни қисқартириш имконини беради. Иқтисодий самарадорлиги: Қон ва кўз ёш суюқлигидаги маркерлар корреляцияси тизимли яллиғланишни эрта аниқлашга ёрдам беради, бу эса даволаш самарадорлигини ошириб, асоратларни камайтиради. Натижада, тиббий харажатлар 10–15%га камайиб,, бу эса ҳар бир бемор учун 100–150 минг сўм тежамкорликни таъминлайди.
тўртинчи илмий янгилик: ревматоид артрит билан катаракта булган беморларни жаррохлик амалиётидан кейин реабилитациясини яхшилашга каратилган «курук куз» синдромини олдини олиш учун намлантирувчи куз томчилари, яллигланишга карши ностероид восита куз томчиларини куллаш асосланган. Бу тенденция кейинги даврларда янада яққол намоён бўлиб, таклиф этилган усулнинг паст травматизацияси ва кам инвазивлиги туфайли юқори самарадорликка эга эканлиги  тасдиқлаган. Илмий янгиликнинг аҳамияти: Илмий тадқиқот натижаларига кўра, микроинвазив факоэмульсификация усулида иммуномаркерлар даражаси стандарт кесим усулига нисбатан паст бўлгани, усулнинг паст травматизацияси ва кам инвазивлиги туфайли операциядан кейинги эрта даврда асоратлар камайганини кўрсатди. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: олинган илмий-амалий маълумотлар Республика ихтисослашган кўз микрохирургияси илмий -амалий тиббиёт маркази Самарқанд филиали бўйича буйруқ (30.04.2024  № 58-U/3-3); Республика ихтисослашган кўз микрохирургияси илмий -амалий тиббиёт маркази Жиззах филиали бўйича буйруқ (29.04.2024 № 23) билан амалиётига жорий этилган. Ижтимоий самарадорлиги: Микроинвазив факоэмульсификация усулининг ижтимоий самарадорлиги юқори самарадорлик ва паст травматизация туфайли беморларда операциядан кейинги реабилитация боскичи  тез тикланди, асоратлар камаяди. Бу ўз навбатида беморларнинг ишга қайтишини таъминлайди, жамиятда фаол иштирокни оширади ва тиббий хизматларга бўлган эҳтиёжни камайтиришга ёрдам беради. Иқтисодий самарадорлиги: Микроинвазив факоэмульсификация усулининг иқтисодий самарадорлиги операциядан кейинги асоратларни камайтириш ва тикланиш даврини тезлаштириш орқали 20-25% кам харажат талаб қилади. Натижада 250-300 минг сўмга иқтисодий тежашга эришиш мумкин.

Yangiliklarga obuna bo‘lish