Тураев Хикматулла Негматовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Клиник ва фармакологик таҳлил натижалари асосида аритмиялар фармакотерапиясини оптималлаштириш» 14.00.05 - Ички касалликлар. 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.4.PhD/Tib.3129. 
Илмий раҳбар: Зиядуллаев Шухрат Худайбердиевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат тиббиёт университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат тиббиёт институти, DSc.04/30.04.2022.Tib.93.02.
Расмий оппонентлар: Нурбаев Фармон Эргашевич, тиббиёт фанлари доктори, доцент; Байдурин Серик Амангельдинович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: К.И.Ахунбаева номидаги Қирғизистон давлат тиббиёт академияси.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: бўлмачалар фибрилляциясида клиник-фармакологик таҳлил натижалари асосида антитромботик фармакотерапияни оптималлаштириш орқали тиббий ёрдам кўрсатиш сифатини оширишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
юрак ритми бузилишлари бўлган беморларнинг халқаро ва миллий регистрлари маълумотлари тизимлаштирилди, улар клиник тавсиялар билан таққосланиб, даволаш схемаларидаги асосий ўхшашлик ва фарқлари аниқланган;
амбулатор ва госпитал терапия босқичларида ОАК тайинланишининг клиник хусусиятлари ва динамикаси баҳоланиб, юрак ритми бузилишларида замонавий миллий ва халқаро тавсиялар билан амалий амалиёт ўртасидаги номутаносибликлар асосланган;
амбулатор шароитда юрак ритми бузилишлари бўлган беморларнинг антикоагулянт терапияга риоя қилиш даражаси ва  антикоагулянт терапияга риоя қилиш даражасини пасайтирувчи асосий омиллар эканлиги аниқланган; 
микровезикулаларнинг юрак ритми бузилишлари бўлган беморларда тромбоэмболия ривожланиши прокоагулянт хоссалари ва тромбоз хавфи билан боғлиқлиги аниқланиб, юқори прогностик аҳамиятга эга эканлиги исботланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Самарканд давлат тиббиёт университетининг 2024 йил 17 октябрдаги №11401-сонли хатига кўра қуйидаги илмий янгилик ва самарадорликларга эришилган:
биринчи илмий янгилик: юрак ритми бузилишлари бўлган беморларнинг халқаро ва миллий регистрлари маълумотлари тизимлаштирилди, улар клиник тавсиялар билан таққосланиб, даволаш схемаларидаги асосий ўхшашлик ва фарқлари аниқланган; Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: Республика Кардиология илмий амалий тиббиёт маркази  Самарқанд филиалининг 2024 йил 30 июлдаги 23-а сонли, Республика шошилинч тез тиббий ёрдам илмий маркази Самарканд филиалининг 2024 йил 30 июлдаги 145-у сонли буйруқлари билан амалиётига жорий қилинган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: иш натижалари нафақат илмий билимларни ривожлантиради, балки жамият саломатлиги ва фаровонлигига бевосита таъсир қилади, юрак ритми бузилишлари билан оғриган беморларнинг ҳаёт сифатини яхшилашга ёрдам беради. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги: Олинган натижалар асосида ишлаб чиқилган тавсиялар юрак ритми бузилишлар бўлган беморларда тромбоэмболик асоратларни эрта диагностикасини яхшилаб, терапияни ўз вақтида тўғрилаш ва асоратлар хавфини камайтириш имконини берди. Хулоса: беморларнинг стационарда ётиш муддати қисқариши ва шифохонага мурожаатлар сони камайиши туфайли ҳар бир бемор учун ўртача 3 кунлик даволаниш харажатлари 405000 сўм маблағ тежалишига эришилган.
иккинчи илмий янгилик: амбулатор ва госпитал терапия босқичларида ОАК тайинланишининг клиник хусусиятлари ва динамикаси баҳоланиб, юрак ритми бузилишларида замонавий миллий ва халқаро тавсиялар билан амалий амалиёт ўртасидаги номутаносибликлар аниқланган. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: Республика Кардиология илмий амалий тиббиёт маркази  Самарқанд филиалининг 2024 йил 24 мартдаги 19-U сонли, Республика шошилинч тез тиббий ёрдам илмий маркази Самарканд филиалининг 2024 йил 24 мартдаги 9-сонли буйруқлари билан амалиётига жорий қилинган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: ш натижалари юрак ритми бузилишларида ОАК тайинланишининг клиник хусусиятлари ва динамикасини баҳолаш, амбулатор ва госпитал терапия босқичларида замонавий миллий ва халқаро тавсиялар билан амалий амалиёт ўртасидаги номутаносибликларни аниқлаш орқали диагностика ва даволашни такомиллаштиришга ёрдам беради. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги: Ушбу тавсиялар беморларнинг хабардорлигини ошириб, терапияга риоя қилишни яхшилаш ва тромбоэмболик ҳодисалар сонини камайтиришга ёрдам берган. Микровезикулалардан фойдаланиш бўйича тавсияларни жорий этиш тромбоэмболик асоратлар билан боғлиқ госпитализациялар сонини камайтириб, стационарда даволашнинг ўртача муддатини 3 кунга қисқартирди ва давлат бюджетига 235000 сўм тежаш имконини берди (терапевтик бўлимда бир кунлик койка-кун қиймати 135000 сўм). Антикоагулянт терапия схемаларини оптималлаштириш қўшимча лаборатор ва инструментал тадқиқотларга эҳтиёжни камайтириб (125000 сўм қийматида), ҳар бир бемор учун йилига 375000 сўм тежалишини таъминлади.  Хулоса: Юрак ритми бузилишларида ОАК тайинланишининг клиник хусусиятларини баҳолаш орқали терапиянинг самарадорлиги оширилган. Замонавий тавсияларни жорий қилиш беморларнинг хабардорлигини ошириб, терапияга риоя қилишини яхшилаган ва тромбоэмболик асоратлар сонини камайтирган. Антикоагулянт терапияси схемаларининг оптималлаштириш натижасида ҳар бир бемор учун йилига 375000 сўм бюджет маблағлари иқтисод қилинган. 
учинчи илмий янгилик: амбулатор шароитда юрак ритми бузилишлари бўлган беморларнинг антикоагулянт терапияга риоя қилиш даражаси ва  антикоагулянт терапияга риоя қилиш даражасини пасайтирувчи асосий омиллар эканлиги аниқланган. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: Республика Кардиология илмий амалий тиббиёт маркази  Самарқанд филиалининг 2024 йил 24 мартдаги 19-U сонли, Республика шошилинч тез тиббий ёрдам илмий маркази Самарканд филиалининг 2024 йил 24 мартдаги 9-сонли буйруқлари билан амалиётига жорий қилинган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: иш натижалари юрак ритми бузилишлари бўлган беморларда антикоагулянт терапияга риоя қилиш даражасини яхшилашга ёрдам бериб, тромбоэмболик асоратларнинг прогнозини яхшилашга, терапия самарадорлигини оширишга ва халқаро клиник тавсияларга мувофиқ даволаш тадбирларини ташкил этишга имкон яратган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги: юрак ритми бузилишлари бўлган беморларда антикоагулянт терапияга риоя қилиш даражасини яхшилаш орқали тромбоэмболик асоратлар сони камайган, даволаниш самарадорлиги ошган ва касалхонада умумий даволаниш вақти қисқарган. Натижада, стационарда даволаниш муддатининг ўртача 2 кунга қисқариши ҳисобига 270000 сўм давлат бюджети маблағлари тежалган. Хулоса: антикоагулянт терапияни оптималлаштириш орқали терапия самарадорлиги ошган ва 270000 сўм маблағ иқтисод қилинган.
тўртинчи илмий янгилик: микровезикулаларнинг юрак ритми бузилишлари бўлган беморларда тромбоэмболия ривожланишига юқори прогностик аҳамиятга эга эканлиги кўрсатилган, уларнинг прокоагулянт хоссалари ва тромбоз хавфи билан боғлиқлиги аниқланган. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: Республика Кардиология илмий амалий тиббиёт маркази  Самарқанд филиалининг 2024 йил 24 мартдаги 19-U сонли, Республика шошилинч тез тиббий ёрдам илмий маркази Самарканд филиалининг 2024 йил 24 мартдаги 9-сонли буйруқлари билан амалиётига жорий қилинган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги: иш натижалари юрак ритми бузилишлари бўлган беморларда микровезикулаларнинг прокоагулянт хусусиятлари ва тромбоэмболик асоратлар хавфи билан боғлиқлигини аниқлаш орқали ушбу асоратларнинг олдини олиш чора тадбирларини такомиллаштиришга ёрдам берган ва беморларнинг ҳаёт  сифатини яхшилаш, даволаш самарадорлигини ошириш ва халқаро клиник тавсияларга мувофиқ мақсадли профилактика чораларини жорий қилиш имконини берган. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги: микровезикулаларни баҳолаш асосида тромбоэмболик асоратлар хавфини эрта аниқлаш ва антикоагулянт терапия схемаларини оптималлаштириш орқали асоратлар камайиши натижасида, стационарда даволаниш муддати ўртача 3 кунга қисқариб, 405000 сўм бюджети маблағлари тежалган. Шунингдек, самарасиз антикоагулянт терапиясидан воз кечиш ҳисобига 270000 сўм ва қўшимча лаборатор ва инструментал тадқиқотларга эҳтиёж камайиши натижасида эса йилига 375000 сўм бюджети маблағлари иқтисод қилинган. Хулоса: микровезикулаларни баҳолаш ва антикоагулянт терапия схемаларини оптималлаштириш орқали тромбоэмболик асоратлар хавфи камайган, стационарда даволаниш муддати қисқариши, самарасиз антикоагулянт терапиядан воз кечиш, ҳамда инструментал тадқиқотларга эҳтиёж камайиши натижасида йилига умумий 1050000 сўм маблағ иқтисод қилинган.
Илмий янгиликдан кенгайтирилган ҳолда фойдаланиши: Тураев Хикматулла Негматовичнинг «Клиник ва фармакологик таҳлил натижалари асосида аритмиялар фармакотерапиясини оптималлаштириш» мавзусида илмий янгиликларни соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Самарқанд Давлат тиббиёт университетининг 2024 йил 17 октябрдаги №11401-сонли хати юборилган. Шунингдек, соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги илмий техник кенгашнинг 2024 йил 22 октябрдаги 7-сонли йиғилиш баённомасига асосан илмий тадқиқот ишлари натижаларини амалиётга тадбиғи буйича хулоса олинган.