Расулова Сохиба Улуғбековна
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Америка илк романтизми прозасининг тили ва бадиий хусусиятлари (Вашингтон Ирвинг асарлари мисолида)” 10.00.04 – Европа, Америка ва Австралия халқлари тили ва адабиёти ихтисослиги (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.3.PhD/Fil 4597
Илмий раҳбар: Хайруллаев Хуршиджон Зайниевич, филологийа фанлари доктори (DSc), профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат чет тиллар институти
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат чет тиллар институти, PhD.03/30.2019.Fil.83.01 
Расмий оппонентлар: Умурова Гўзал Хотамовна, филология фанлари доктори (DSc), профессор; Самандаров Рустам Дўсёрович, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент 
Етакчи ташкилот: Навоий давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Вашингтон Ирвинг бадиий оламининг сатира ва юмор воситасида акс этишида тил, услуб ҳамда бадииятдаги индивидуал ифода жиҳатларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Вашингтон Ирвинг сатирик ва юмористик образлар яратишда муболаға, киноя, ташбеҳ, истиора, интоқ каби тил воситаларидан фойдаланганлиги асосланган;
Ирвинг ижодининг “Ал-Ҳамро” туркумига кирувчи асарларида уч қиз фарзанд, шаҳзода ва малика, хожа ва хизматкор каби шарқ мотивлари талқинида бадиий тилнинг архаизм, историзм, профессионализм сингари стилистик воситаларини қўллаганлиги исботланган;
Вашингтон Ирвинг асарлари тилига хос бўлган тансиқ ас-сифат (бир неча жиҳатдан тасвирлаш), жонлантириш, муболаға, интоқ каби лингвопоетик воситаларнинг персонажлар нутқида такрорийлиги ҳамда ижтимоий-сиёсий ўзгаришларни тасвирлашда тарихий ва бадиий ҳақиқат уйғунлигини тарихий шахслар образи талқинида очиб берилган ҳамда ҳаётийлик ва ҳаққонийликнинг кучлилиги далилланган;
муаллиф асарларида қаҳрамонлар тақдирига бевосита даҳлдор демократик ижтимоий-сиёсий ўзгаришлар ҳамда сокин, ҳаловатли, беташвиш ўтмиш ва жадал, илғор, нотинч келажак ўртасидаги зиддиятли фарқлар очиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Америка илк романтизми прозаси бадиий хусусиятлари ва тили Вашингтон Ирвинг ижодини ўрганиш жараёнида олинган илмий натижалар асосида: 
Вашингтон Ирвинг сатирик ва юмористик образлар яратишда муболаға, киноя, ташбеҳ, истиора, интоқ каби тил воситаларидан фойдаланганлиги асосланганлиги бўйича Европа иттифоқининг Эрасмус+ дастури 58545-ЭПП-ЭС-ЭППКА2-CБҲЕ-ЖП CЛАСС: “Cомпутатионал лингуистиcс ат Cентрал Асиан университиес” грант лойиҳаси доирасида тилшуносликдаги компютер лингвистикасига оид атамаларнинг ижтимоий-сиёсий лексик хусусиятларини аниқлашда фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2024-йил 26-июндаги1303/02-сон маълумотномаси). Натижада, лойиҳа доирасида тайёрланган илмий мақолалар ҳамда монографиялар матнида тил ва нутқ, лисоний-ижтимоий муҳит персонажлар табиатининг шаклланишига салмоқли таъсир кўрсатиши далилланган. Шунингдек, ижтимоий-этик қарашлар, қаҳрамонлар ва адиб ўртасидаги биографик ўхшашлик хусусиятлари тил воситалари билан боғлиқ ҳолда тасвирланиши очиб берилган;
Ирвинг ижодининг “Ал-Ҳамро” туркумига кирувчи асарларида уч қиз фарзанд, шаҳзода ва малика, хожа ва хизматкор каби шарқ мотивлари талқинида бадиий тилнинг архаизм, историзм, профессионализм сингари стилистик воситаларини қўллаганлиги исботланганлиги ҳақида Европа Иттифоқининг “ТЕМПУС” дастури Темпус Прожеcт 544161- ТЕМПУС-1-2013-1-УК-ТЕМПУС-ЖПCР Астон Университй ДеТЕЛ “Девелопинг тҳе Теачинг оф Эуропеан ЛангуаГЭС: Модернизинг Лангуаге Теачинг тҳроугҳ тҳе девелопмент оф блендед Мастерс Программес” лойиҳаси доирасида диссертация бўйича эришилган натижалари ва ишлаб чиқилган тавсияларидан фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2024-йил 26-июндаги 1305/02-сон маълумотномаси). Натижада, прозанинг тили ва услуби ўрганилаётган жараёнда тил тарққиётининг деривацион қонуниятлари инобатга олиниши асарларидаги бадиий тасвирлар, сатира ва юморнинг илмий асослаб берилгани ўзбек тилшунослиги ва адабиётшунослигида жаҳон адабиётининг таʼсирини аниқлашга хизмат қилиши ушбу лойиҳани бойитишга асос бўлган;
Вашингтон Ирвинг асарлари тилига хос бўлган тансиқ ас-сифат (бир неча жиҳатдан тасвирлаш), жонлантириш каби лингвопоетик воситаларнинг персонажлар нутқида такрорийлиги ҳамда ижтимоий-сиёсий ўзгаришларни тасвирлашда тарихий ва бадиий ҳақиқат уйғунлигини тарихий шахслар образи талқинида очиб берилиб, ҳаётийлик ва ҳаққонийликнинг кучлилиги далилланганлиги бўйича Европа Иттифоқи томонидан Эрасмус + дастурининг 561624-ЕРР-1-2015-УК-ЭППКА2-CБҲЕ-СП-ЭРАСМУС+CБҲЕ ИМЕП: “Ўзбекистонда олий таълим тизими жараёнларини модернизациялаш ва халқаролаштириш” номли инновацион тадқиқотлар лойиҳаси доирасида диссертация илмий хулосалари ва илмий натижаларидан фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2024-йил 26-июндаги 1304/02-сон маълумотномаси). Натижада, тадқиқ этилган мавзу доирасида бадиий тасвирлар хусусияти лингвистик, матндаги маданий тамойиллар лингвокултурологик ва асардаги шарқона мавзуларнинг бадиий-эстетик хусусиятлари ёзувчи шахсий дунёқарашидаги ўзгаришлар, турли ижтимоий-тарихий қарашлар тўқнашуви каби омиллар таʼсирида асарларда ҳаёт ҳақиқатлари лисоний элементларнинг конструктив функсиялари, структурал қирралари тил бирликларининг функсионал аспекти билан боғлиқлиги очиб берилишига эришилган;
муаллиф асарларида қаҳрамонлар тақдирига бевосита даҳлдор демократик ижтимоий- сиёсий ўзгаришлар ҳамда сокин, ҳаловатли, беташвиш ўтмиш ва жадал, илғор, нотинч келажак ўртасидаги зиддиятли фарқлар очиб берилган хулосаларидан Ўзбекистон МТРК Самарқанд вилоят телерадиокомпанияси кўрсатувларида фойдаланилган (Ўзбекистон МТРК  Самарқанд вилоят телерадиокомпаниясининг 2024-йил 12-июлдаги 01-07/190 рақамли маълумотномаси). Натижада, Ирвинг асарларида ижтимоий-сиёсий ўзгаришларни қаҳрамонларнинг тақдири ва руҳий ҳолатига қандай таъсир қилишини кўрсатиши  орқали, у замонавий ва тарихий даврлар ўртасидаги кескин фарқларни ёритиши кўрсатув ссенарийсини илмий ва оммабоп маълумотлар билан бойитилишига замин яратди.