Набиева Гулбахор  Акбаралиеванинг 
 фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Таржима асарининг лингвокултурологик тадқиқи  (Ғ.Ғуломнинг  “Шум болаъъ асарининг немис тилидаги таржимаси мисолида)”, 10.00.06 – “Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик” (филология  фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.4.PhD/Fil 2631 
Илмий раҳбар: фалсафа фанлари доктори, профессор. Набиева Дилоро Абдулхамидовна. 
Диссертация бажарилган муассаса номи:Андижон давлат чет тиллар институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи: Андижон давлат чет тиллари институти ҳузуридаги илмий даражалар берувчи PhD.03/29.12. 2022.Fil.156.01. 
Расмий оппонентлар: Зоҳиджон Содиқов  Яқубжанович, филология фанлари доктори, профессор, Хошимова  Дилдора Мадаминовна, филология фанлари доктори, профессор.  
Етакчи ташкилот: Фарғона  давлат университети . 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Немис ва ўзбек тилларида таржимага лингвокултурологик ёндашувнинг консептуал-когнитив ва миллий-маданий хусусиятларини аниқлашдан  иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий  янгилиги қуйидагилардан иборат:
матн таржимаси асосида миллат тили  ахлоқ меъёрларда, эътиқод ва турмуш тарзида ўрнашган миллий-хусусий, умуминсоний, универсал белгиларни ташувчи ва ўхшаш маданий консептларни вербаллаштирувчи маданий қолип эканлиги  исботлган;
матн таржимасининг асосий мазмунини ифодалашда сўз туркумларининг мавқега эга эканлиги, турли бирикувларда фикрни тўлдириш ва аниқлаш, эмосионал- баҳоловчи муносабатни ифода этиш, стилистик эффект бағишлаш каби қўшимча бўёқдорликни таъминлашда уларнинг функсионал  хусусиятлари  очиб берилди;
 борлиқни англаш ва уни инъикос этишда ҳамда борлиқ элементларининг  конкретлаштиришда миллий –ментал маданий ва диний мансублик каби белгиларнинг муҳумлиги “Шум бола” далилланади ;
қиёсланаётган тиллар лингвомаданиятида тажовузкорлик,ҳукмдорлик, устунлик, мустақиллик, қатъият, мақсадлилик каби маскулин ва эмосионаллик ғамхўрлик, дўстлик, хушмуомалалик, кўнгилчанлик каби феминин параметрлар далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши юзасидан:
Қиёсланаётган  тиллар  лингомаданиятида  тажовузкорлик,  ҳукмдорлик, устунлик, мустақиллик, қадрият, мақсадлилик каби  маскулин ва эмоционаллик, ғамхўрлик,  дўстлик , хушмуомалалик, кўнгилчанлик каби  феминин параметрлар  ўзаро  диалектик  бўгланган   категориялар  эканлиги,  гендер белгиланганлик   касб этиши  борасида уиверситетларнинг  филологик  факултетларида “Лексикология”, “Стилистика” каби фанлар  бўйича  ўқув адабиётлари,  ўқув-услубий  мажмуалар  тайёрлашда  фойдаланилган. (Алишер Навоий номидаги  Тошкент давлат Ўзбек тили ва адабиёти университетида 2017- 2021 йилларда  бажарилган  ОТ-ФИ-030-рақамли фундаментал лойиҳа,   01-01/4001-сонли маълумотномаси);
Матн таржимаси асосида миллат тили, ахлоқ меъёрлари, эътиқоди ва турмуш тарзида ўрнашган миллий-хусусий, умуминсоний, универсал белгиларни ташувчи ва ўхшаш маданий консептларни вербаллаштирувчи маданий қолип эканлигининг “Лингуокултурология” тушунчасининг таҳлили,  “Сум бола” асарининг ўзбек тилидаги аслий матнларни немис тилига ўгирилган матнларнинг лингуокултурологик лексемалар ва уларнинг таржимада акс эттиши, ўгирилган таржимадаги камчиликларни бартараф этишнинг қиёсий таҳлили ҳамда унинг ўхшаш ва фарқли хусусиятлари борасидаги илмий-назарий хулосалардан “Умумтаълим муассасалари битирувчиларининг она тили(ўзбек тили) фани бўйича малакасини баҳолаш ҳамда 14 та фандан тест тизимини ишлаб чиқиш лойиҳаси” мавзусидаги  амалий лойиҳада фойдаланилган (А.Авлоний номидаги педагогларни касбий ривожлантириш ва янги методикаларга ўргатиш миллий-тадқиқот институтининг 2021-2022 йилларда мўлжалланган 01109-1359-сонли маълумотномаси). Натижада лойиҳа доирасида талабалар учун ўзбек ва немис тиллари бўйича тузилган дастур ва оʼқув қўлланмаларнинг мазмуни бойитилган;
Таржима асарларнинг лингуокултурологик тадқиқига (“Шум бола таржималари мисолида”) доир таклиф ва илмий хулосалардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон” телерадиоканали кўрсатувлар сенарийларини ёзишда, дастурларни икки тилда ёритишда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг 2023-йил 08-мартдаги 04-36-551-сон маълумотномаси). Натижада янгиликларни ва соҳаларга оид тарғибот ва ташвиқот ишларни ўзбек ва немис тилларида самарали олиб боришга эришилган.