Sayt test rejimida ishlamoqda

Каримова Шахлоза Бойқузи қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Турли тизимли тилларда квантитативлик майдони”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: № B2023.2.PhD/Fil3499.
Илмий раҳбар: Искандарова Шарифа Мадалиевна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети ҳузуридаги илмий даражалар берувчи DSc.03/30.12.2019.Fil.05.02 рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Ҳошимов Ғанижон Мирзааҳмедович, филология фанлари доктори, профессор; Сафаров Феруз Сулаймонович, филология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Қўқон давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади ўзбек ва инглиз тилларида  квантитативлик майдонини ташкил этувчи бирликларнинг лексик, грамматик ҳамда лингвокултурологик хусусиятларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
ўзбек ва инглиз тилларида квантитативликнинг морфологик, лексик ва фразеологик сатҳларга хос ифода воситалари аниқланиб, мазкур тиллардаги квантитативлик майдонини ҳосил қилувчи 800 дан ортиқ лексик ва 27 та морфологик бирликлар аниқланиб, бу бирликларнинг турли сатҳлардаги ўрни асосланган;
ўзбек ва инглиз тилларида квантитативлик макромайдонини ташкил этган нарса-предмет/энтитй, ўлчов/меасуремент ва ҳаракат/аcтион квантитативлиги майдонлари, уларнинг, ўз навбатида, аниқлик/cертаинтй, ноаниқлик/унcертаинтй, даражаланиш/градатион, узунлик/ленгтҳ, ҳажм/cапаcитй, оғирлик/масс, вақт/тиме микромайдонларини ҳосил қилиши далилланган;
ўзбек ва инглиз тилларидаги квантитативликнинг морфологик бирликлари -лар, -дор,        -сиз, сер-, ба-, -(та)лаб, -тача, -ларча, -ала, -овлон, -лаб, -с, -ъс, -иш, -одд, 
-фул, -лесс, -соме, -фолд, мулти-, полй-, уни-, би-, три-, ҳеми-, семи- кабилар кўплик, миқдордан ортиқлик, ўлчам, ноаниқлик, бутуннинг қисми, частота ва жамлик маъно-мазмунини билдириши аниқланган;
ўзбек ва инглиз тилларида квантитативлик лисоний маданият белгиларига: диний, рамзий ва ижтимоий асосларга эга эканлиги, квантитативликнинг фразеологик бирликлар, сонлар ва квантитативлар орқали намоён бўлиши ҳамда ибора ва коллокацияларда эксплитит, мақолларда имплитит маъно устуворлиги очиб берилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбек ва инглиз тилларида квантитативлик семантик майдонининг чоғиштирма тадқиқи юзасидан олинган илмий натижалар асосида:
ўзбек ва инглиз тилларида квантитативлик макромайдони нарса-предмет (борлиқ), ўлчов ва ҳаракат квантитативлиги майдонларини ва улар ўз навбатида, аниқлик, ноаниқлик, даражаланиш, узунлик, ҳажм, оғирлик, вақт, физик катталиклар, бутуннинг қисми, хотира сиғими, частота ва темпораллик микромайдонларини ҳосил қилиши ҳақидаги хулосалардан Фарғона давлат университетида 2020-2021-йилларга мўлжалланган “УниCЕН” номли халқаро лойиҳа доирасида самарали фойдаланилган. (Фарғона давлат университетининг 2027-йил 16-декабрдаги 04/7513-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳа материаллари мукаммаллаштирилган ва илмий-амалий далиллар билан асосланишига эришилган;
ўзбек ва инглиз тилларида квантитативлик лисоний маданият белгиларига: диний, рамзий ва ижтимоий асосларга эга эканлиги, квантитативликнинг фразеологик бирликлар сонлар ва квантитативлар орқали намоён бўлиши ҳамда ибора ва коллокацияларда эксплитит, мақолларда имплитит маъно устуворлигига эга бўлиши ҳақидаги  хулосаларидан Фарғона давлат университетида 2021-2022-йилларда амалга оширилган «Чанге аcадемй (Ўзгариш академияси)» номли амалий лойиҳасида фойдаланилган (Фарғона давлат университетининг 2027-йил 16-декабрдаги      04/7515-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳа квантитатив маъноли лексик бирликларнинг семантик муносабатлари ва лингвомаданий хусусиятлари тизимли тарзда ёритилиши асосида бойитилган;
ўзбек ва инглиз тилларида квантитативликнинг морфологик, лексик ва фразеологик сатҳларда ифода воситалари аниқланиб, ўзбек ва инглиз тилларида квантитативлик майдонини ҳосил қилувчи 800дан ортиқроқ лексик ва 27 та морфологик бирликлар аниқланган ва тегишли микромайдонлардаги ўрни асослангани ҳақидаги хулосаларидан Америка Қўшма Штатларининг Ўзбекистондаги элчихонасининг 2021-2023 йилларда фаолият олиб борган “Миндонобод Сателлите Аccесс Миcрошоларшип Програм” С-УЗ800-21-ГР-3126 халқаро амалий лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Фарғона тумани 62-умумий ўрта таълим мактабнинг 2025-йил 1-январдаги 344-сон маълумотномаси). Натижада лойиҳанинг илмий-амалий материаллар билан бойитилишига унинг мукаммаллашувига эришилган. 

Yangiliklarga obuna bo‘lish