Бегматова Соҳиба Мустафоевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Кадзуо Исигуро дистопик романларининг бадиий ўзига хослиги”, 10.00.04 – Европа, Америка ва Австралия халқлари тили ва адабиёти. 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.1.PhD/Fil2206.
Илмий раҳбар: Мухаммедова Нилуфар Элибоевна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.27.01.
Расмий оппонентлар: Садиқов Зоҳиджон Ёқубжонович, филология фанлари  доктори, профессор (Кенгаш аъзоси); Хажиева Феруза Мелсовна, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.  Тадқиқотнинг мақсади. Кадзуо Исигуро дистопик асарлари бадиий ўзига хослигини бадиийлик мезонлари асосида илмий-назарий жиҳатдан таҳлил қилишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат: 
дистопия жанрининг шаклланиш ва тадрижий тараққиёти, уларнинг бадиий ўзига хос ва универсал жиҳатлари, дистопиянинг ижтимоий ва психологик вазифалари илмий-назарий манбалар асосида далилланган; 
Кадзуо Исигуро романлари бадиий оламида мужассамлашган Англия ва Япония маданиятларининг миллий манзараси, ёзувчи ижодининг шаклланиш омиллари, муаллиф биографияси, дистопик асар ёзиш маҳорати ва услуби ҳаётий ҳақиқатга содиқлик ҳамда чуқур мушоҳада  мезонлари асосида исботланган;
муаллифнинг ҳикоя қилиш услубининг жозибадорлигини таъминловчи ишончсиз ровийлар, чекланган дунёқараш, ретроспексия, ички монолог техникаси ҳамда бадиий деталларнинг аниқлиги ва асар ғоясига хизмат қилиши, сюжет қурилиши ва образлар тизимини яратишдаги маҳорати поетика мезонлари негизида изоҳланган; 
Кадзуо Исигуро дистопик романларида шахс ва жамият мавзуси, умуминсоний ғоялар, глобал муаммолар адиб ғоясининг мантиқийлиги ва ижодий фантазиясининг кенглиги, умумлаштириш ва типиклаштириш қобилияти мезони асосида мазмун ҳамда шакл унсурларининг диалектик бирлигига кўра тавсифланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Кадзуо Исигуро дистопик романлари бадииятини тадқиқ этиш ҳамда унинг илмий-назарий асосларини ишлаб чиқиш жараёнида олинган илмий натижалар асосида:
Кадзуо Исигуро романлари бадиий оламида мужассамлашган Англия ва Япония маданиятларининг миллий манзараси, ёзувчи ижодининг шаклланиш омиллари, муаллиф биографияси, дистопик асар ёзиш маҳорати ва услуби ҳаётий ҳақиқатга содиқлик ҳамда чуқур мушоҳада мезонлари асосида далилланганига оид илмий-назарий қарашлар ва таҳлиллар ҳамда хулосалардан Эрасмус+ дастурининг 2020-1-ДЕ01-КА107-005433-Европа Иттифоқи ҳамда Ўзбекистон олий таълим муассасалари ўртасида халқаро тажриба алмашинуви доирасида Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети ҳамда Бохумдаги Рур университети (Германия) ўртасидаги кредит сафарбарлиги) халқаро лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университетининг 2023-йил 14-июндаги ИРД/23135-сон маълумотномаси). Натижада Кадзуо Исигуро дистопик романлари сюжети қурилиши, образлар тизимини яратишдаги маҳорати, адибнинг  новаторлик маҳорати, умуминсоний мавзулар  талқини ва уларнинг бадиий-эстетик аҳамият касб этиши ҳақидаги назарий маълумотлар лойиҳанинг мазмун-моҳиятини бойитган; 
утопия, антиутопия ва дистопия жанрларининг шаклланиш ҳамда тадрижий тараққиёти, уларнинг бадиий ўзига хос ва универсал жиҳатлари илмий-назарий манбалар асосида далилланиб, илк бор инглиз адабиётида мавжуд дистопик роман назарияси ўзбек адабиётшунослигига олиб кирилганига оид илмий хулосалардан Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмасининг ёшлар ўртасида китобхонлик танловларини ўтказиш чора-тадбирларини амалга оширишда фойдаланилган (Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмасининг 2023-йил 13-мартдаги 01-03/385-маʼлумотномаси). Натижада дистопия ва антиутопия тушунчалари ўртасидаги терминологик фарқ масаласи,  дистопия жанрида ёзилган асарларда тиллар ва маданиятлараро тўқнашув, замон ва макон мутаносиблиги борасида бадиий-консептуал яхлитликда чиқарилган илмий-назарий умумлашма хулосалар бадиий асар таржимаси билан боғлиқ муаммоларни ҳал қилишда назарий манба сифатида хизмат қилган;
 адибнинг дистопик романларининг бадиий ўзига  хослиги ва унинг дистопик асар ёзишдаги маҳорати, хусусан, Кадзуо Исигуро романлари бадиий оламида мужассамлашган  Англия ва Япония маданиятларининг миллий манзараси, ёзувчи ижодининг шаклланиш омиллари, муаллиф биографиясига оид маълумотлардан  Ўзбекистон Миллий Телерадиокомпанияси “Ўзбекистон тарихи” телеканалида эфирга узатилган “Ибтидо” кўрсатуви ссенарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий Телерадиокомпаниясининг 2024-йил 3-майдаги 06-28-541-маʼлумотномаси).  Натижада Кадзуо Исигуронинг дистопик асар ёзиш маҳорати ва услуби ҳаётий ҳақиқатга содиқлик ҳамда чуқур мушоҳада мезонлари инсоният яратилиши ибтидосидан ҳозирги замонавий давр муаммоларини теран фикрлаш имконини берган;
Британия адабиётида дистопик асарларнинг яратилишига таъсир қилган омиллар ва уларнинг тарихий эволюцияси, ҳозирги адабий жараёнларда дистопик асар илмий феноменига оид илмий хулосалардан Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университетида давлат илмий-техника дастурлари доирасида 2023-йил 1-июндан 2025-йил 31-майгача бажарилиши мўлжалланган ИЛ-27-4722022413-сонли “Қиёсий адабиётшунослик” фанининг “Компаративистика” электрон платформасини яратиш мавзусидаги инновацион лойиҳада кенг фойдаланилган (Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университетининг 2024-йил 2-июлдаги №01/377-сон маълумотномаси). Натижада дистопия жанрининг инглиз адабиётида шаклланиш ва тадрижий тараққиёти, уларнинг бадиий ўзига хос ва универсал жиҳатлари илмий-назарий манбаалар асосида ўрганиш ҳамда таҳлил қилиш имконияти яратилган.